قضاوت یک مکانیزم دفاعی منفی

هشتمین جلسه از دوره چهارم جلسات لژیون سردار ویژه همسفران نمایندگی باباطاهر همدان با استادی راهنما همسفر سمیه و نگهبانی دنور همسفر راحله و دبیری دنور همسفر سمیرا با دستور جلسه « قضاوت و جهالت » در روز دوشنبه یازدهم تیر ماه ۱۴۰۳ رأس ساعت ۱۵:۰۰ آغاز به کار کرد.   

خلاصه سخنان استاد:

ما اگر بخواهیم مسئله یا موضوعی را خوب بشکافیم؛ باید ابتدا معنی کلمات آن را بدانیم. در مورد دستور جلسه قضاوت و جهالت هم همین‌طور است. قضاوت در لغت به معنی خلق حکم در اصل به معنی تجسس و جستجو، جهالت هم به معنی نادانی؛ یعنی جهلی که از روی بی‌اطلاعی بیاید. قضاوت خصوصیت و اختیاری است که خداوند از روز ازل در خلقت انسان نهادینه کرده است؛ پس می‌توانیم بگوییم که قضاوت یک امر فطری است؛ پس انسان برای تصمیمات روزمرگی خودش به قضاوت احتیاج دارد تا با تجزیه‌وتحلیل کردن موضوع بهترین تصمیم را بگیرد و بهترین انتخاب را داشته باشد.

این مطلب را باید در نظر بگیریم که انسان فقط می‌تواند در مورد حال خودش قضاوت داشته باشد و نمی‌تواند در مورد دیگران قضاوتی داشته باشد؛ زیرا برای قضاوت به‌پیش زمینه زیادی احتیاج داریم تا بتوانیم درست قضاوت کنیم. برای مثال یک قاضی را در نظر بگیریم برای این‌که بتواند قضاوت کند؛ باید دو ویژگی مهم داشته باشد؛ اول در آن موضوع علم داشته باشد و دوم حضور طرفین دعوا و در کنار این‌ها دادستان، وکیل، هیأت منصفه و تحقیق زیادی انجام می‌شود؛ ولی عملاً مشاهده می‌کنیم در بعضی مواقع قاضی هم حکم اشتباه صادر می‌کند؛ پس این را در نظر بگیریم که قضاوت کردن بسیار خرج و هزینه دارد.

قضاوت موقعی به ضد ارزشی تبدیل می‌شود که در مورد دیگران اتفاق بیفتد و باعث تخریب می‌شود. قضاوت در مورد دیگران باعث می‌شود که تجسس و قیاس کنیم و پرونده تشکیل دهیم و در آخر هم حکم صادر کنیم و این کار نتیجه‌ای که می‌تواند داشته باشد باعث تیره‌وتار شدن رابطه و از بین رفتن آرامش خود و دیگران می‌شود و این موضوع از نادانی و جهل انسان سرچشمه می‌گیرد؛ درواقع قضاوت‌کردن در مورد دیگران نوعی از داوری است که می‌تواند یک مکانیزم دفاعی برای ابهام‌زدایی، برای فرار از ترس و ناکامی باشد. درواقع فرد با این کار باعث می‌شود که مثلث جهالت نمایان شود که استاد امین بیان می‌کنند: «وقتی فردی شروع به قضاوت کردن در مورد دیگران می‌کند ضلع منیت شروع به رشد می‌کند».

شخص خود را بهتر از دیگران می‌بیند و به‌راحتی خودش را در جایگاه شخص مقابل قرار می‌دهد و می‌گوید: اگر من بودم فلان کار را انجام می‌دادم؛ درصورتی‌که من اصلاً با کفش‌های او راه نرفته‌ام و فقط من قطعه کوچک از پازل زندگی آن شخص را می‌بینم و اگر یک روز در جایگاه آن شخص قرار بگیرم شاید نتوانم یک ساعت از موقعیت او را تحمل‌کنم؛ ولی به خودم اجازه می‌دهم خیلی راحت در مورد آن شخص قضاوت کنم؛ پس ریشه قضاوت در مورد دیگران از جهل من است که این جهل باعث می‌شود چشمانم را روی خیلی مسائل ببندم و به‌راحتی حکم صادر کنم. آقای مهندس بیان می‌کنند: «دنیا قانون عمل و عکس‌العمل است». قضاوت کردن دیگران مانند دانه‌ای است که روزی بکاریم و جای دیگر برداشت کنیم. اگر قضاوت نادرست و نابجا باشد؛ حتی اگر یک روز از دنیا باقی‌مانده باشد من را در آن شرایط قرار می‌دهد؛ پس سعی کنیم دوربین را از روی دیگران برداریم و شروع به پالایش خودمان کنیم و این را هم بدانیم که بزرگ‌ترین قاضی فقط خداوند است.

تایپ: راهنما همسفر سمیه (لژیون پنجم)
عکاس: مرزبان خبری همسفر زهرا
ویراستاری و ارسال: همسفر سمیرا رهجوی راهنما همسفر مهری (لژیون اول)
همسفران نمایندگی باباطاهر همدان