دومین جلسه مجازی هماهنگی مترجمان سایت انگلیسی

به نام قدرت مطلق "الله"
دومین جلسه از دوره اول جلسات هماهنگی مترجمان سایت انگلیسی به استادی "آقای آرش"،  نگهبانی " همسفر الهه" و دبیری " همسفر بنفشه" با دستور جلسه "استفاده از هوش مصنوعی در ترجمه، مزایا ، معایب و چالشها" در روز چهارشنبه  مورخ 5/10/1403 راس ساعت 16:30 به صورتی مجازی برگزار شد.

سخنان استاد:
خیلی خوشحال هستم که برگزاری این جلسه و به رسمیت درآمدن برگزاری جلسات هماهنگی، مصادف با هفته بنیان شده است. من هیچ وقت فرصت استادی جلسات کنگره را نداشتم و این جلسه ، تجربه بسیار ارزشمندی برای من است. هم چنین هفته همسفر را به همسفران کنگره تبریک می گویم.
مسافر آرش در ادامه گفتند: من به اقتضای شغلی که دارم لازم است در طول روز، نامه های زیادی را بنویسم و برای این که سرعت کار من بیشتر بشود و بتوانم چهارچوب خاصی را داشته باشم از هوض مصنوعی برای این چهارچوب استفاده می کنم. از طرفی از آنجایی که زبان اول من فارسی است در بعضی زمینه ها شناخت و تسلط کافی به زبان انگلیسی ندارم نامه ها و متون ترجمه شده را مرور کرده و با استفاده از هوش مصنوعی ساختار جملات را از نظر رسمی بودن یا نبودن، موبانه بودن یا نبودن و کاربرد آن جملات در حوزه های مربوطه، بازبینی و کنترل می کنم. در ارتباط با ترجمه متون کنگره هم با استفاده از هوش مصنوعی متن اولیه را استخراج می کنم و با توجه به ادبیات رایج در کنگره سعی می کنم که بتوانم مفاهیم را به درستی تغییر دهم؛ اما همزمان این نکته را در نظر دارم که متن ترجمه شده تا چه حد برای مخاطب غیر فارسی زبان گویا و مفهوم است. هدف من انتقال مفاهیم کنگره به شکل درست است اما به شکلی که برای مخاطبین خارج از کشور قابل درک باشد. بنابراین متن ترجمه شده را بارها مرور می کنم تا بتوانم آن را با مفاهیم رایج در کنگره 60 و آنچه که در کنگره یاد گرفته ام تطبیق بدهم. تما تلاش من در ترجمه ها ، انتقال درست مفاهیم کنگره به خوانندگان غیرفارسی زبان است و این نکته را در نظر دارم که ترجمه من برای افرادی است که نه تنها با فرهنگ ایرانی آشنا نیستند بلکه از کنگره و مفاهیم آن هم شناختی ندارند.
ممنون از اینکه به صحبتهای من گوش دادید.

در ادامه، اعضای حاضر در جلسه، نظرات و تجربیات خودشان را در قالب مشارکتها اعلام کردند. خلاصه مشارکت ها :
همسفر مرجان:
ضمن تبریک هفته بنیان و هفته همسفر اضافه کردند که با استفاده از هوش مصنوعی، متن خام اولیه را در اختیار دارم و سپس به تکمیل و تطبیق جملات با متن اولیه می پردازم. ساختار جملات را بازبینی می کنم و مفاهیم جملات فارسی را در متن و در جمله های انگلیسی می گنجانم. گاهی اوقات متوجه تناقضاتی در متن ترجمه شده اولیه می شوم که این اشکالات را برطرف می کنم. به عبارتی گاهی متن ترجمه شده توسط هوش مصنوعی با مفهوم متن فارسی در تضاد است و مفاهیم را به درستی ترجمه نمی کند که باید به این نکات توجه کافی بشود. در گذشته، ترجمه های من خیلی فارسی بود و سعی می کنم که ضمن انتقال مفاهیم کنگره 60 ، متن ترجمه شده من به حس انگلیسی نزدیک باشد. استفاده از هوش مصنوعی می تواند در جهت یادگیری ساختارهای جدید و سرعت بخشیدن به کار بسیار موثر باشد، اما باید به خاطر داشته باشیم که متن ما برای خواننده انگلیسی زبان قابل درک و دارای حس غیرفارسی باشد.
همسفر فاطمه:
ایشان هم ضمن تبریک مناسبت جسن بنیان و جشن همسفر، اضافه کردند که من در گذشته متنهای ترجمه شده ام را برای بازبینی به یکی از دوستانم می دادم و بعد از مدتی با هوش مصنوعی آشنا شدم. اما متنهای ترجمه شده اشکالات زیادی داشت و از آنجایی که هوش مصنوعی با کنگره 60 آشنایی زیادی ندارد نمی تواند متن‌ها را مطابق بر نیاز و مفاهیم کنگره 60 ترجمه کند. بنابراین متن‌های ترجمه شده را با دقت بررسی می کنم تا اشکالات و تفاوتها را برطرف کنم و از ساختارهای مناسبی در متن ترجمه شده استفاده کنم.

همسفر سپیده:
من از استفاده هوش مصنوعی استفاده نمی کنم ولی از گوگل ترنسلیت کمک می گیرم اما نتیجه رضایت بخشی برای من نداشته است.
همسفر الهه:
جهان با ژانر جدیدی به نام کنگره 60 مواجه شده است و نیاز است که کلمات و عبارت های رایج در کنگره را بدون تغییر و ترجمه به فرهنگ انگلیسی وارد کنیم. لغاتی مانند "پهلوان" یا "همسفر" که با توجه به نوع کاربرد آنها در کنگره 60 ، معادل دقیقی در زبان انگلیسی ندارند. در حقیقت این کلمات بار معنایی و هویت خاص خود را در کنگره به دست آورده اند که حتی با معادل فارسی آن‌ها هم تفاوت دارد. از طرفی ترجمه های ارائه شده توسط هوش مصنوعی حالت مکانیکی و خالی از حس هستند. در بسیار از موارد هوش مصنوعی، به جای ترجمه متن ، آن را تفسیر می کند در حالی که ما نیازی به تفسیر متن نداریم و هر جا لازم باشد می توانیم توضیحات اضافی را به صورت پانویس به متن ها اضافه کنیم. کنگره 60 در حال ارائه مفهوم جدیدی از انسان و اعتیاد است که باید تلاش کنیم آن را معرفی کنیم.
به گفته بزرگان رشته ترجمه، مانند آقای بهاالدین خرمشاهی که خود از مترجمان طراز اول ایران در انگلیسی و همینطور مترجم کلام الله شریف هستند، ترجمه هنر است و هنری است که از نویسندگی بسیار سخت‌تر و پیچیده تر است زیرا این مترجم است که باید کلمات خود را در قالب مفاهیمی که نویسنده گفته است بگنجاند. پس مترجم باید خودش را به گوینده و یا نویسنده نزدیک کند که این کار مستلزم آشنایی کافی با زبان اول و زبان دوم است.
برای تسلط به زبان اول یا زبان مادری، باید یک مترجم هر روز مطالعاتی در زمینه ادبیات پارسی داشته باشد. به خصوص یک مترجم کنگره 60 باید با با آموزش‌های آقای مهندس و مفاهیم فلسفی و عرفانی بیان شده توسط ایشان به خوبی آشنا باشد، وحتی بارها و بارها متن فارسی متون کنگره 60 را بخواند تا به عمق معنا پی ببرد و سپس وارد مقوله ترجمه شود. خوشبختانه ماشینهای ترجمه سرعت زیادی دارند وزمان بسیار کمتری برای ترجمه نیاز دارند ولی نمی توانند مفاهیم را به درستی منتقل کنند یعنی متن ماشینی، فاقد حس گوینده یا نویسنده است، به عبارتی ترجمه آنها مکانیکی ست، گرچه بعضی ابزار هوش مصنوعی برای پوشش این نقص هم مفید است؛ اما در بسیاری از موارد می بینیم که متن اصلی، گویا و روان نیست و وظیفه ما به عنوان مترجم پر کردن این خلا است. یعنی یک مترجم باید خود را به جای خواننده متن گذاشته و ببیند تا چه حد ترجمه متن همان حسی را در مخاطب ایجاد می‌کند که متن اصلی. سپس ابزارهای هوش مصنوعی مناسب ترجمه معرفی و مثال‌هایی در مورد اشکالات ترجمه با هوش مصنوعی عنوان شد.

همسفر بنفشه:
در ابتدا وقتی از هوش مصنوعی برای ترجمه متون کنگره استفاده کردم متوجه شدم که نمی تواند جملاتی که از نظر معنی مشابه هم هستند را به درستی ترجمه کند و به جای همه آنها از یک جمله ثابت استفاده می کند در خیلی از موارد هم اصلا قادر در درک جمله ها نیست و ترجمه خاصی را ارائه نمی دهد. من هم از هوش مصنوعی برای تسریع کار استفاده می کنم ولی سعی می کنم که تک تک کلمات و عبارت های را از نظر مفهوم با دیکشنری های معتبر و چند باره چک کنم. هم چنین در بعضی موارد ساختارهایی که ارائه می شود نادرست هستند چون ماشین ترجمه قادر به درک مفهوم جمله نیست و با ادبیات کنگره آشنایی ندارد. سعی می کنم که ادبیات مورد استفاده خودم را هم به ادبیات گروه ویرایش نزدیک کنم چون فکر می کنم که متنهای ما باید شباهتهای بیشتری را به هم داشته باشند.
با احترام : همسفر بنفشه، دبیر جلسه