مصرف سیگار یکی از علت‌های اصلی مرگ‌ومیر

مصاحبه ویلیام وایت با مهندس حسین دژاکام، قطع سیگار چهارشنبه ۱۵ آذر ۲۰۱۲ میلادی، قطع سیگار در یک گروه ریکاوری 

اعتیاد به نیکوتین همچنان یکی از علت‌های اصلی مرگ بین افرادی است که از اعتیاد رهایی یافته‌اند‌. هیچ گروهی متمرکزتر و سیستماتیک‌تر از کنگره ۶۰ در ایران این کار را انجام نمی‌دهد.
ویلیام وایت: شما درسطوح مختلف برای کنگره ۶۰ برنامه‌ریزی می‌کنید، چگونه مسئله سیگار را نادیده گرفتید و برای اصلاح آن برنامه‌ای ارائه نکردید؟
حسین دژاکام: بیل عزیز آب از سرچشمه گل آلود بود، یعنی خود من سردسته کسانی بودم که سیگار می‌کشیدند، حدود ۳۵ سال و این اواخر روزانه تقریباً ۴۰ نخ که گاهی کم و یا زیاد می‌شد و در طول این ۳۵ سال هیچ‌گاه سیگارکشیدن را قطع نکرده بودم.
ویلیام وایت: چه اتفاقاتی باعث شد که مسئله سیگارکشیدن اعضای کنگره ۶۰ را مورد بازبینی قرار دهید؟
حسین دژاکام: من هرگز حاضر نبودم که سیگار کشیدن اعضای کنگره ۶۰ را مورد بازبینی قرار بدهم؛ چون به سیگارکشیدن علاقمند بودم فکر می‌کردم بدون کشیدن سیگار قادر به انجام کارهایم نیستم:؛ زیرا فکر می‌کردم در طول ۳۵ سال مغز من کاملاً به نیکوتین نیازمند است و بدون نیکوتین قادر به کنترل اوضاع به نحو احسنت نیستم و همیشه مدافع این نکته بودم که سیگار با وجود ضررهای مختلف حتماً منافع زیادی هم دارد.
ویلیام وایت: چه شد که عقیده‌ات عوض شد؟
حسین دژاکام: خیلی ساده‌تر از آنچه که تصور کنید و همینطور خطرناک‌تر از آنچه که برای یک انسان رخ می‌دهد دقیقاً در تاریخ ۱۵/ ۱۱/ ۱۳۹۰ حدود ساعت ۲ بعد از ظهر در اثر صحبت‌کردن با یک مصرف‌کننده کریستال‌مت که در توهم کامل بود یک استرس کوچک به من وارد شد، نیم ساعت بعد در اتاق کارم یک لحظه احساس کردم سراسر بدنم را عرق سرد فرا گرفته و توان راه‌رفتن ندارم به هر سختی بود یکی از همکارانم را صدا زدم، بلافاصله پزشک آمبولانس حاضر شد تا به خودم آمدم خودم را در بیمارستان دیدم انواع و اقسام سیستم‌ها را به من متصل کرده بودند و تزریق‌های جورواجور و خوردن قرص‌های رنگارنگ آغاز گردید. به دکتر گفتم: می‌خواهم سیگار بکشم دکتر خندید و گفت: اینجا بیمارستان است کشیدن سیگار ممنوع است، با خودم گفتم بالاخره جای خلوتی را پیدا می‌کنم و سیگار می‌کشم. از دکتر پرسیدم چه‌بلایی برسر من آمده؟ دکتر گفت: شما سکته کرده‌اید یک سکته خیلی خطرناک به‌طوری که کاملاً مردید و دوباره زنده شدید، امشب هم مهمان ما هستید. متاسفانه یا خوشبختانه در سی‌سی‌یو حتی اجازه پایین آمدن از تخت را به من نمی‌دادند و تصمیم گرفتم از تخت بدون اجازه پایین بیایم تا موقعیت مکانی را بررسی کنم و برای کشیدن سیگار جای خلوتی را پیدا کنم، در این‌شرایط سیم‌های زیادی به من متصل بود، آنها را از بدنم یکی‌یکی جدا کردم و خواستم سرم را هم قطع کنم که ناگهان با صدای افتادن من پرستاران دویدند و مرا از روی زمین بلند و کلیه سیم‌ها و اتصالات را دوباره وصل و کمی هم مرا دعوا کردند. من از فکر کشیدن سیگار منصرف نشده بودم؛ زیرا مثل بوکسوری بودم که در رینگ بوکس کتک زیادی خورده بود هربار که به زمین می‌خوردم با شمارش داور ۱،۲،۳ هنوز که به عدد ۱۰ نرسیده بود سلول‌های مغزم فریاد می‌کشیدند؛ نیکوتین، نیکوتین، نیکوتین ناگهان فکری به‌ذهنم خطور کرد و به یاد متدDST در درمان اعتیاد به تریاک کشیدنی افتادم. برای درمان تریاک کشیدنی اول با انجام محاسبات میزان مصرف تریاک کشیدنی را تبدیل به تریاک خوراکی می‌کردم، سپس عملیات کاهش را طبق متد DST انجام می‌دادم تا به صفر یا یا قطع کامل برسم، در یک لحظه تصمیم گرفتم همین عمل را با سیگار انجام بدهم، از پزشک خود پرسیدم می‌توانم به جای سیگارکشیدن از نیکوتین خوراکی استفاده کنم؟ پزشک معالج من گفت ایرادی ندارد، بلافاصله فردی را به دنبال آدامس نیکوتین فرستادم چند دقیقه بعد خوردن آدامس نیکوتین‌دار را روی تخت بیمارستان شروع کردم، پس از مرخص‌شدن از بیمارستان این عمل را بین داوطلبان ترک سیگار در کنگره ۶۰ رواج دادم.
ویلیام وایت: آیا خوردن آدامس جلوی میل و وسوسه شما را برای کشیدن سیگار گرفت؟
حسین دژاکام: آری خوردن آدامس نیکوتین‌دار تا میزان خیلی زیادی جلوی وسوسه مرا گرفت، شاید تا میزان بالای ۵۰ درصد البته این مسئله خیلی طبیعی است که مغز من نیازمند نیکوتین بود و خوردن نیکوتین تا حدود خیلی زیادی من را تامین می‌کرد.
ویلیام وایت: آیا مجبور شدید تغییراتی در متد DST که برای درمان اعتیاد استفاده می‌کردید اعمال کنید تا برای درمان اعتیاد به نیکوتین مناسب شود‌؟

حسین دژاکام: خیر تغییرات زیادی داده نشد؛ چون اصل متدDST ثابت است: 
یعنی، D: ضریب کاهش همان ٠/٠۸، S هرکاهش ۲۱ روز ادامه دارد، T حداقل زمان برای درمان ۱۰ ماه است. فقط در متد DST برای سیگار پس از محاسبه میزان نیکوتین خوراکی تا مدت ۳ ماه هیچ‌گونه کاهش انجام نمی‌گیرد. کاهش میزان مصرف نیکوتین طبق متد DST پس از ۳ ماه آغاز می‌گردد و مطلب دیگر ساعت مصرف است در اجرای متد DST برای سیگار و خوردن آدامس هیچ ساعت مشخصی ندارد؛ ولی میزان مصرف روزانه نبایستی از میزان تعیین شده زیادتر شود، اگر کمی کمتر شود ایرادی ندارد، یعنی به‌صورتی نباشد که کاهش آن سرعت بگیرد.
ویلیام وایت: چگونه مصرف روزانه نیکوتین خوراکی تعیین می‌گردد؟
حسین دژاکام: از روی پاکت سیگار فرد سیگاری و تعداد نخ سیگاری که روزانه می‌کشد. در وحله اول، به پاکت سیگار او مراجعه می‌کنیم تا مقدار نیکوتین هر نخ سیگار او مشخص گردد، مثلاً روی پاکت سیگار او نوشته میزان نیکوتین هر نخ سیگار۰/۵۰ میلی‌گرم است. حال اگر ما میزان نیکوتین هر نخ را در مصرف روزانه فرد سیگاری ضرب کنیم میزان مصرف روزانه به دست می‌آید، یعنی اگر فردی در روز ۳۰ نخ سیگار با مقدار نیکوتین ۰/۵۰ میلی گرم مصرف کند، میزان نیکوتین مورد نیاز بدن او ۱۵ میلی گرم است
۱۵=۵/٠×۳٠
ویلیام وایت:تعداد آدامس چگونه محاسبه
می‌گردد؟
حسین دژاکام: میزان نیکوتین هر آدامس روی جعبه آن نوشته شده است، برای مثال  اگر میزان نیکوتین هر آدامس ۲ میلی‌گرم باشد از تقسیم مصرف روزانه بر عدد مقدار نیکوتین هر آدامس، تعداد آدامس مورد نیاز به‌دست می‌آید.
۷/۵= ۲÷۱۵
یعنی ۷/۵قطعه آدامس، اگر هر آدامس ۲ میلی‌گرمی را ۴ قسمت کنیم هر قسمت دارای ۰/۵۰ میلی‌گرم نیکوتین می‌باشد.
ویلیام وایت: شما خوب می‌دانید که آدامس نیکوتین‌دار سال‌هاست که ساخته شده و برای ترک سیگار مورد استفاده قرار می‌گیرد، چه تفاوتی بین روش DST و سایر روش‌ها وجود دارد که روش DST شما را موفق کرده است؟
حسین دژاکام: سوال بسیار خوبی پرسیدید، بله حق با شماست آدامس نیکوتین‌دار سالهاست که درست شده؛ ولی نکته‌ای که  قابل توجه است طریقه استفاده از آدامس نیکوتین‌دار است.
ویلیام وایت: چه حمایت‌های دیگری به افرادی که تصمیم به ترک سیگار دارند ارائه می‌شود؟
حسین دژاکام: مهمترین حمایت در اختیار قراردادن اطلاعات و آگاهی و روش صحیح و علمی برای درمان سیگار است، آنها می‌توانند جذب لژیون ویلیام وایت که‌ به‌ همین منظور تشکیل شده است گردند.
نام لژیون درمان سیگار را لژیون بیل ویلیام وایت گذاشته ام.
ویلیام وایت: آیا تغییراتی برروی کیفیت سلامتی و درمان در اشخاصی که سیگار را ترک کرده اند مشاهده شده است؟
حسین دژاکام: بله خصوصاً در بین ورزشکاران روی نفس و ریه‌های همه آنها به‌مرور زمان اثر مثبت به‌جا گذاشته و همچنین در مسئله خواب و سرفه‌کردن در خواب و همینطور اعتمادبه‌نفس آنها.
ویلیام وایت: می‌دانم که برای مطالعات علمی برروی نحوه کار خود در درمان سیگار همکاری می‌کنید، اما دوست دارم از تجربیات خود درباره موفق‌بودن این متد تا به امروز صحبت کنید.
حسین دژاکام: بیل عزیز تجربیات من نشان می‌دهد راجع‌به مسئله اعتیاد و مواد مخدر یا الکل، قرص یا سیگار یک نکته مهم علمی و اساسی وجود دارد که متاسفانه نمی‌دانم چرا متخصصین جهان در این حوزه به این نکته توجه نمی‌کنند؟ موضوع را با یک سوال ساده مطرح می‌کنم چه دلیلی می‌تواند وجود داشته باشد که اگر فردی مشروبات الکلی می‌خورد مست می‌شود و یا مواد مخدر مصرف می‌کند خلق‌وخوی او عوض می‌شود و یا سیگار به صورت خفیف‌تر حالت روحی و روانی را تغییر می‌دهد؛ ولی سایر مواد غذایی این خاصیت را ندارند، مثلاً هر چقدر آب یا نوشابه بخوریم مست نمی‌شویم؟
پاسخ ساده است چون الکل، مواد مخدر و نیکوتین خاصیتی دارند که می‌توانند از سد خونی مغز و مویرگ‌هایی که خون را به مغز می‌رسانند عبور کنند و وارد مغز شوند به این ترتیب برروی کارکرد مغز اثر می‌گذارند و خلق‌وخوی انسان را عوض می‌کنند؛ بنابراین خیلی طبیعی است که مغزی که هر روز مواد مخدر، الکل و نیکوتین وارد آن شده ساختار بیوشیمی آن تغییر کرده است. تجربه من پس از سال‌ها تحقیقات و کار‌کردن روی افراد مصرف‌کننده این مطلب را نشان می‌دهد که برای درمان اعتیاد، الکل، قرص و سیگار قطعاً بایستی کارکرد بیوشیمی مغز را به‌حالت تعادل طبیعی برسانیم و برای انجام این مهم به سه عامل بسیار مهم احتیاج داریم:
۱_ داروی مناسب ۲_ زمان مناسب ۳_ روش مناسب
روش DST به خوبی و به بهترین شکل ممکن قادر است هر نوع اعتیاد به مواد مخدر، الکل و نیکوتین را از نظر فیزیولوژیکی حل نمایند.

ترجمه: احسان رنجبر

یک تحقیق پایلوت درباره قطع سیگار در یک اجتماع ریکاوری از اعتیاد در ایران 

چکیده: 
وابستگی به تنباکو در میان افرادی که در جستجوی ریکاوری از اعتیاد به مواد مخدر هستند فراگیر است و این مسئله نتایج ریکاوری را به‌خطر می‌اندازد و باعث ایجاد بیماری و همچنین باعث مرگ در میان افرادی که از اعتیاد رهایی یافته‌اند می‌شود.
مطالعه‌ای که پیش رو دارید:
۱_ فاکتورهای ایجادکننده انگیزه در سطوح زمانی و شخصی برای قطع سیگار در یک اجتماع ریکاوری کنگره ۶۰ در جمهوری اسلامی ایران را مشخص می‌کند.
۲_ یک متد جدید برای قطع سیگار در این مقاله توصیف شده است که درمان بلندمدت جایگزینی نیکوتین NRT را با طیف وسیع از حمایت‌های روانی و اجتماعی ترکیب کرده است تا به قطع سیگار برسند و سطح سلامت و کیفیت زندگی HQOL را بالا ببرد.
۳_ فالو آپ مقدماتی ۱۰۰ نفر اول که در این پایلوت حضور داشته‌اند نیز ارائه می‌شود.
مداخلات دارویی: 
این مطالعه پایلوت شامل گزارش شخصی از اثرات قطع سیگار توسط اعضای کنگره ۶۰ که در این تحقیق حضور داشتند.
قطع سیگار شامل سه مرحله بوده:
۱_ اندازه‌گیری میزان نیکوتین مصرفی شخص در هنگام ورود و تبدیل آن به نیکوتین خوراکی برای یک دوره ۳ ماهه.۲_ سپس به صورت پیشرونده در طی ۱۰ ماه میزان نیکوتین کاهش داده می‌شود و در طی مراحل یک و دو حمایت‌های فردی - اجتماعی بعد از قطع سیگارکشیدن ادامه دارد.

۳_ در طی مرحله تثبیت و کم‌کردن تدریجی هر فرد یک راهنمای آموزش دیده دارد که حداقل سه ماه از قطع سیگار وی می‌گذرد.
حمایت‌های فردی و اجتماعی درطی درمان با جایگزینی نیکوتین ۴ جز دارد:
اولین نکته اختصاص‌دادن یک راهنما برای فرد است که در هفته یک‌بار با او ملاقات کند تا اطلاعات متد DST را به او انتقال دهد.
قسمت دوم: حضور در لژیون هفتگی است که اعضای کنگره ۶۰ که خواهان قطع سیگار هستند در آن حضور پیدا می‌کنند و اعضای هر لژیون از ۲ تا ۲۰ نفر هستند.
قسمت سوم: شامل حضور افراد در لژیون و برنامه‌های ورزشی، فرهنگی، هنری و فعالیت‌های دیگر کنگره ۶۰ می‌باشد، این فعالیت‌ها جایگزین‌های مناسبی به‌جای سیگار برای افراد فراهم می‌کنند و نیز به‌عنوان یک محیط اجتماعی شرکت می‌کنند که در آنها ارزش‌های سیگار نکشیدن مطرح می‌شود.
قسمت چهارم: بازسازی درک فرد از اعتیاد است که توسط سیگار احاطه شده است.
این بخش آخر شامل جهان‌بینی یا معنویات است، که در۱۴ وادی برای مقابله با مشکلات فیزیکی و روانی قطع سیگار ارائه شده است. مطالعه پایلوت قطع سیگار در کنگره ۶۰ این فرضیه را دنبال می‌کند :
۱_ یک سال رهایی حضور در حمایت گروهی و کم‌کردن تدریجی
۲_ میزان باقی‌ماندن در برنامه و تکمیل‌کردن برنامه بالای (۹۰درصد) است. (۸۰درصد) افراد در مطالعه گزارش می‌دهند که حداقل نیاز به مصرف سیگار را در طی درمان و بعد از آن احساس کرده‌اند.
۳_ بازگشت دوباره به مصرف سیگار کمتر از ۱۵ درصد است
۴_ افراد گزارش معناداری از بهبود کیفیت زندگی خود بعد از درمان ارائه می‌دهند.
انگیزه‌ها برای ترک سیگار: 
افراد حاضر در مطالعه انگیزه‌های خود را از قطع سیگار در چهار عنوان کلی بیان کردند:
۱_ نگرانی درباره وضعیت سلامت فیزیکی روانی (۸۲درصد)
۲_ مشکلات شغلی اجتمایی (۵۷درصد)
۳_مشکلات خانوادگی (۳۸درصد)
۴_مشکلات اقتصادی (۱۱درصد)
مترجم: احسان رنجبر

نویسنده مطلب: همسفر زهرا، راهنما همسفر مرضیه (لژیون پنجم) 
ویراستاری و ارسال مطلب: همسفر ناهید، راهنما همسفر فاطمه (لژیون سوم)  
همسفران نمایندگی بیستون کرمانشاه