قضاوتی که از روی جهالت باشد مشکل‌ساز می‌شود

جلسه پنجم از دوره پنجم کارگاه‌های آموزشی مجازی همسفران کنگره ۶۰ نمایندگی جهان‌بین، با استادی همسفر پروین رهجوی راهنما ندا با دستور جلسه «قضاوت و جهالت» در روز شنبه ۹ تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شد.

خلاصه سخنان استاد: 

انسان‌هایی که در جهل و نادانی هستند مادام در زندگی دیگران سرک می‌کشند و زندگی دیگران را تجزیه و تحلیل می‌کنند؛ در مورد همه چیز آن شخص، اظهار نظر می‌کنند و بعد قضاوت می‌کنند و بعد حکم صادر می‌کنند. این کار به‌جز این‌که کار ضدارزشی می‌باشد، باعث می‌شود انرژی و وقتی را که باید صرف امورات زندگی خودشان کنند، صرف دخالت در زندگی دیگران کنند و همین امر، باعث می‌شود در زندگی‌شان مشکلاتی به وجود بیاید که قادر به حل کردن آن‌ها نباشند.

ما همان‌طور که دوست داریم کسی وارد حریم شخصی زندگی‌مان نشود، نباید در زندگی دیگران هم تجسس کنیم. انسان‌هایی که دیگران را به راحتی قضاوت می‌کنند؛ انسان‌هایی هستند که بدون تفکر، دانش و آگاهی فقط یک مسیر غلط را طی می‌کنند، در حالی که کسی می‌تواند قضاوت کند که علم و آگاهی داشته باشد و درس آن را خوانده باشد. حضرت محمد فرمودند: دیده را نگو، ندیده را هرگز نگو؛ یعنی ما چیزی را که با چشم خود دیده‌ایم نباید به زبان بیاوریم چه برسد به چیزی که اصلا ندیده‌ایم، کاری که اکثر ما انسان‌ها به دلیل عدم آگاهی، همیشه درحال انجام آن هستیم. اگر من به این آگاهی برسم که زندگی دیگران، نحوه صحبت کردن دیگران و کارهایی که انجام می‌دهند به من ارتباطی ندارد و در مورد آن‌ها اظهار نظر نکنم، باعث می‌شود که من در زندگی خودم به آرامش برسم و سرانجام در کارهایم موفق‌تر شوم.

اگر کمی فکر کنیم می‌بینیم کارهایی که خداوند، انسان را از انجام دادن آن منع کرده است به نفع خود انسان است؛ خداوند به انسان قدرت انتخاب داده است تا با تفکر، دانش و آگاهی بتواند مسیر درست را از غلط تشخیص دهد، راه درست را انتخاب کند و در مسیر صراط مستقیم قدم بردارد تا هم در این جهان و هم درجهان‌های دیگر در صلح و آرامش زندگی کند. انشاءالله ما هم بتوانیم به یاری خداوند و آموزش‌های نابی که در کنگره به ما داده می‌شود به آگاهی برسیم تا هم در زندگی خودمان آرامش داشته باشیم، هم برای زندگی دیگران مشکل ایجاد نکنیم.

وقتی جهالت وجود داشته باشد باعث می‌شود؛ ترس، منیت و ناامیدی با انسان همراه شوند و انسان، دیگر آن احساس امنیت را نداشته باشد. قضاوت رابطه مستقیمی با جهالت دارد؛ قضاوت به معنی حکم کردن و جهالت به معنی ندانستن است، کسی که در مورد دیگران قضاوت می‌کند اعتماد به نفس ندارد و چون در خودش کمبودهایی را احساس می‌کند سعی می‌کند با عیب‌جویی از دیگران حال خودش را خوب کند و آن احساس بد را دیگر نداشته باشد.

ما همیشه ظاهر قضایا را می‌بینیم و از باطن آن خبری نداریم برای همین تاچیزی را می‌بینیم یا می‌شنویم سریع در برابر آن جبهه می‌گیریم و قضاوت می‌کنیم، در صورتی که باید وقتی چیزی را می‌شنویم خودمان را جای طرف مقابل‌مان بگذاریم و از دید او به قضایا نگاه کنیم؛ قبل از این‌که راه رفتن کسی را قضاوت کنیم با کفش‌های او راه برویم و به جای سرک کشیدن در زندگی دیگران، به مسائل و مشکلات زندگی خودمان رسیدگی کنیم. قضاوت در اصل، کار خداوند است که خود بر تمام موجودات هستی احاطه دارد و با عدالت تمام می‌تواند قضاوت کند. گاهی اوقات هم وقتی ما با مشکلی مواجه می‌شویم شروع می‌کنیم در مورد خداوند و پیامبران، قضاوت کردن و آن‌ها را مسئول مشکلات خودمان می‌دانیم و این قضاوت‌های نادرست باعث می‌شود ما از مسیر درست، منحرف شویم.

بزرگ‌ترین دشمن انسان، جهل و ناآگاهی خودش است؛ انسان، جاهل به دنیا می‌آید و این امری طبیعی است ولی اگر جاهل از دنیا برود گناه محسوب می‌شود، باید در‌ مسیر زندگی با تجربه، تفکر و آموزش بتواند راه درست را از غلط تشخیص دهد تا عاقبت بخیر شود. همان‌طور که جناب آقای مهندس به ما آموزش دادند، ما بایستی به دنبال کسب دانایی عام باشیم و دانایی عام؛ یعنی علم زندگی کردن و چگونه سالم زیستن که برای تمام انسان‌ها لازم و ضروری است. این اشتباه است که انسان بدون دانستن یا سوال کردن از خود شخص، مفهومی را برداشت کند و قضاوت کند. ما شاید یک برداشتی از رفتار کسی داشته باشیم، در صورتی که او اصلا آن منظور را نداشته باشد و قضاوت ما در مورد او غلط باشد و این قضاوت منجر به غیبت و تهمت شود. ما نباید هیچ‌گاه از روی ظاهر قضاوت کنیم و تا از چیزی مطمئن نشدیم در مورد آن موضوع تصمیم‌گیری نکنیم.

زمانی که سرگرم زندگی خودمان باشیم و تلاش کنیم که اخلاق، رفتار، سبک زندگی و ایرادهایی را که داریم اصلاح کنیم، دیگر زمانی برای دخالت‌های بی‌جا در زندگی دیگران پیدا نمی‌کنیم، زیرا کار درست، همین است و باید بدانیم قضاوتی که از روی جهالت باشد مشکل‌ساز می‌شود.

ویراستاری و ارسال: همسفر سمیه رهجوی راهنما همسفر نسرین (لژیون اول)
همسفران نمایندگی جهان‌بین شهرکرد