صفات منفی ما، میوه جهالت است

جلسه هفتم از دوره چهارم کارگاه‌های آموزشی مجازی همسفران نمایندگی زاگرس با استادی همسفر زهرا با دستور جلسه‌ «قضاوت و جهالت» در روز شنبه نهم تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شد.

خلاصه سخنان استاد:

خداوند را شاکر و سپاسگزارم که توفیق داد در این جایگاه آموزش بگیرم و خدمت کنم. قضاوت؛ یعنی حکم و داوری کردن درباره موضوعی که بادانش و آگاهی صورت می‌گیرد، نقطه مقابل آن جهالت است؛ یعنی ندانستن و ناآگاه بودن. معنای این دو کنار هم؛ یعنی از قضاوتی که در مورد آن دانش و آگاهی نداریم پرهیز کنیم. قضاوت از روی جهالت باعث می‌شود که ما با سوءظن به آن فرد نگاه کنیم و فقط ظاهر امر را ببینیم.

قضاوت رابطه مستقیمی با جهالت انسان دارد. هر چه قضاوت ما از دیگران بیشتر باشد، نشان از جهالت بیشتر ما دارد. وقتی فردی در مورد دیگران قضاوت می‌کند، مانند شخصی است که در انتهای شاخه‌ درختی نشسته و در حال بریدن آن شاخه است؛ بنابراین بیشترین کسی که در این قضیه ضربه می‌خورد خود ما هستیم و این تا زمانی ادامه دارد که ما به دانایی برسیم. انسان زمانی که به دانایی می‌رسد نیازی نمی‌بیند که در مورد دیگران قضاوت و غیبت کند یا نیازی نمی‌بیند که بدخواه دیگران باشد.

یک ضرب‌المثل قدیمی است: «کلاه‌خودت را قاضی کن»؛ یعنی عقل آدمی گاهی در قضاوت اشتباه می‌کند؛ پس به‌جای آن، کلاه‌خود را قاضی کن. گاهی اوقات پیش‌آمده که من باطن زندگی خودم را با ظاهر زندگی دیگران مقایسه می‌کنم و بعدازآن وارد مرحله قضاوت و حتی حکم صادر می‌کنم. کسی که به مرحله قضاوت می‌رسد؛ باید از قبل دانش، آگاهی و اطلاعات داشته باشد.

من قبل از ورود به کنگره، درباره اطرافیان و مسافرم کنجکاوی می‌کردم و همین باعث می‌شد که از روی جهل و ناآگاهی قضاوت کنم و خدا را شکر با ورود به کنگره متوجه شدم که بدون آگاهی و داشتن اطلاعات ناقص، دیگرکسی را قضاوت نکنم وزندگی‌ام را باکسی قیاس نکنم، بیشتر روی نقطه‌ضعف خودم کارکنم،  دوربینم را از روی دیگران بردارم و روی خودم متمرکز شوم تا بتوانم نواقص شخصی خودم را برطرف کنم و به سمت ارزش‌ها گام بردارم.

اگر ظن و گمان بد به کسی بردیم و در مورد دیگران تجسس کردیم، سپس وارد مرحله سرزنش می‌شویم و شروع به غیبت می‌کنیم که قطعاً وارد جهالت می‌شویم. بهتر است افکار و اندیشه‌هایمان را مثبت کنیم و به‌اصطلاح دوربین را به سمت خود برگردانیم تا از گزند قضاوت و جهالت در امان باشیم. وقتی جهالت وجود داشته باشد، ترس، ناامیدی و منیت را با خود به همراه می‌آورد.

اگر جاهل و خرافاتی باشیم، نتیجه‌ آن نداشتن امنیت است. حرص، بخل و خودخواهی زاییده جهالت می‌باشند و درواقع صفات منفی ما میوه جهالت است. من برای این‌که نواقص خودم را پنهان کنم، دیگران را قضاوت می‌کنم؛ شاید از این کار انرژی بگیرم، اما قطعاً این انرژی مخرب خواهد بود. معمولاً در قضاوت فقط ظاهـر کار را در نظر می‌گیریم و به باطن آن موضوع توجه نمی‌کنیم و اصلاً به‌درستی و نادرستی آن تفـکر نمی‌کنیم.

زمانی که در مورد دیگران قضاوت می‌کنیم باعث می‌شود انرژی‌مان از بین برود، انرژی که باید صرف کارهای خودمان ازجمله درمان و آموزش شود، قضاوت کردن در مورد انسان‌ها در ما تخریب ایجاد می‌کند و آرامش و آسایش ما سلب می‌شود. انسان همیشه بر سر دوراهی قرار می‌گیرد و با اختیار خود، راه خویش را انتخاب می‌کند و در هر جایگاه و مقامی دائماً در حال قضاوت هست، برای مثال چرا باید این لباس را بپوشی؟ چه قدر چاق شده‌ای؟ چرا این‌جوری راه می‌روی؟ و ... ضرب‌المثلی معروف در مورد قضاوت وجود دارد: «اگر می‌خواهید درباره راه رفتن کسی قضاوت کنید، کمی با کفش‌های او راه بروید».

کسانی که دائماً در مورد دیگران قضاوت می‌کنند در زندگی شخصی هدف و برنامه مشخصی ندارند؛ حتی قضاوت کردن در مورد فرزندان و همسر، باید در حدی باشد که وارد حریم خصوصی آن‌ها نشویم و امیدوارم با آموزش‌هایی که در کنگره می‌گیرم، این صفت بد و ضد ارزشی را از درونم پاک‌کنم تا آرامش نصیبم شود و از آقای مهندس ممنون و سپاسگزارم بابت تمام زحماتی که برای پایداری کنگره انجام دادند.

عکاس خبری: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر نرگس (لژیون چهارم)
ویراستاری و ارسال: همسفر لیلا رهجوی راهنما همسفر نرگس (لژیون دوم)
همسفران نمایندگی زاگرس