حرکت در مسیر دانایی

هر زمان که اسم دانایی به میان می‌آید ناخودآگاه یاد مثلث دانایی استاد امین در جزوه‌ی جهان‌بینی می‌افتم که شامل سه ضلع تفکر، تجربه و آموزش هست. تا قبل از کنگره تصور من این بود که هر شخصی که ازنظر میزان تحصیلات بالاتر باشد بالطبع داناتر است؛ به عبارتی فقط ضلع آموزش را در نظر می‌گرفتم؛ اما الآن می‌دانم که دانایی به سواد نیست؛ همان‌طور که انسانیت به لباس پوشیدن نیست. ‌به شخصی دانا اطلاق می‌گردد که بتواند همواره در مسائل زندگی تفکر کند و از قوه‌ی تفکر خود بهره ببرد.

برای این منظور بایستی از ترس عبور کند؛ زیرا ترس، مانع تفکر است و تفکر خورده شده مانند غذای فاسد غیرقابل‌مصرف هست. انسان دانا همواره در حال گرفتن آموزش است و هیچ‌گاه از آن غافل نمی‌شود؛ زیرا می‌داند انسان با یادگیری است که به جریان و حرکت خود ادامه می‌دهد و بدون آن مانند برکه‌ی از حرکت افتاده‌ای است که از مسیر دانایی خارج می‌گردد.

برای گرفتن آموزش لازم است شخص از سد منیت وجود خود عبور کند؛ زیراکسی که دچار منیت می‌شود نمی‌تواند آموزش بگیرد. ضلع دیگر این مثلث تجربه است، عیناً شاهد هستیم که اگر شخصی مسائلی را در زندگی از روی کسب تجربه به دست آورد به دانایی رسیده است و برای این منظور حتماً بایستی از ناامیدی خارج‌شده باشد؛ زیرا انسان ناامید اصلاً حرکتی انجام نمی‌دهد که بخواهد چیزی را تجربه کند؛ البته لازم به ذکراست اضلاع این مثلث بایستی هم‌زمان باهم رشد کنند؛ در غیر این صورت مثلث دانایی ما نامتقارن می‌شود و به دانایی مؤثر نمی‌رسد.

دانایی مؤثر زمانی رخ می‌دهد که انسان دانسته‌هایی که از طریق آموزش، تجربه و تفکر به دست آورده است را بتواند از قوه به فعل درآورد و به مرحله‌ی اجرایی برساند که در غیر این صورت دانایی او ارزشی ندارد.

همه‌ی ما با شنیدن نام سواد یاد درس و مدرسه می‌افتیم درصورتی‌که منظور، سواد زندگی کردن، سواد برخورد با خود و سایر انسان‌ها است، مقصود از سواد توانایی انسان برای حل مسائل و مشکلات زندگی است و درواقع کسی که قدرت این کار را ندارد باوجود داشتن مدرک دکترا نیز بی‌سواد تلقی می‌شود؛ کما این‌که در زندگی به انسان‌هایی برخورد کرده‌ایم که ازنظر عوام بی‌سواد بوده‌اند؛ اما ازنظر جهان‌بینی و دانستن فوت‌وفن زندگی کردن و برخورد با دیگر انسان‌ها در کمال دانایی و پختگی وارد عمل شده‌اند.

البته عکس این قضیه نیز صادق است و شخصی به نظر عوام باسواد است؛ اما هنر زندگی کردن را هنوز نیاموخته است؛ حتی قادر به اداره‌ی خود و خانواده خودش نیست. امیدوارم همه‌ی ما بتوانیم مثلث جهالت را بشناسیم و در راستای کسب دانایی در زندگی قدم برداریم.

نویسنده: کمک راهنما همسفر سمیه لژیون ششم

همسفران نمایندگی شهرری