زندانی در حصار منیّت

منیت چیست و نقطه آغاز آن در انسان کجاست؟
منیت را خودبینی، خودخواهی، خودستایی و لاف ترجمه کرده‌اند. منیت یعنی انسان جایگاه خود را در هستی بالاتر از آن‌چه هستند تصور بکند. وقتی انسان در زمینه‌ای، دارای مهارت یا استعداد باشد، حالا چه در زمینه علمی باشد چه هنری، چه‌ در یک رشته ورزشی باشد چه یک مهارت عملی، ممکن است دچار منیت شود. در واقع شرط لازم برای این‌که انسان دچار منیت شود، داشتن یک‌سری توانایی و استعداد در یک زمینه به‌خصوص است. وقتی انسان توانایی و استعداد خود را بروز می‌دهد و مورد تشویق قرار می‌گیرد انرژی و لذت خوشایندی را از تایید و تشویق دیگران جذب می‌کند.

تا این مرحله هیچ اتفاقی نمی‌افتد، اما در این مرحله اگر دانایی انسان اندک باشد در این نقطه قیاس آغاز می‌شود. این‌گونه که فرد خودش را با دیگران مقایسه می‌کند مثلاً: ذهنش می‌گوید: فقط تو می‌توانی در این جمع این کار را انجام بدهی یا تو بهتر از همه این کار را انجام دادی. حالا پاسخ و نتیجه‌گیری این دانایی و ظرفیت کم از این مقایسه چیست؟ این است که تو فرد بهتری از دیگران هستی! تو انسان خاصی هستی و ساختار و ماهیت متفاوتی داری! در این‌جاست که منیت متولد می‌شود. اما اگر ما دانای بالایی داشته باشیم، از این قیاس چنین برداشتی نمی‌کنیم چون به اصطلاح می‌دانیم که دست بالای دست بسیار است؛ ما نباید با مقایسه یک پارامتر در یک موقعیت و زمان خاص نتیجه‌گیری کلی داشته باشیم. این اتفاق مانند این است که ما از مقایسه رنگ دو ماشین نتیجه‌گیری کنیم کدام ماشین بهتر است؟ حالا وقتی در ما منیت شکل گرفت و به این نتیجه رسیدیم که ما ماهیت و ساختار بهتری داریم، در ما یک قالب ذهنی به وجود می‌آید؛ یک اعتقاد عمیق که ما بالاتر از دیگران هستیم و این باعث می‌شود که جایگاه واقعی خودمان را در هستی گم کنیم. گم کردن جایگاه ما در هستی باعث می‌شود تمام محاسبات آن اشتباه باشد و تمام حرکاتی که انجام می‌دهیم غلط باشد. این‌جاست که منیت و همان استعداد و توانایی علیه خودمان کار می‌کند و ما را ضربه فنی می‌کند. محصول دیگر منیت، تنفر و خشم است چگونه؟ وقتی ما جایگاه‌مان را بالاتر از آن‌چه هست می‌پنداریم از دیگران هم توقع احترام بالاتر و بیشتری داریم اما وقتی احترام را دریافت نمی‌کنیم دچار خشم و تنفر می‌شویم. منیت درختی است که میوه تلخ بسیاری از جمله خشم، کینه، حسادت، حیله و تزویر و غیره دارد. منیت،ضلع مقابل آموزش است. فردی که دچار منیت است و خود را برتر از دیگران می‌دانند دیگر نیازی به آموزش و ارتقا خود نمی‌بیند و رشد و پیشرفتش هم متوقف می‌شود. از طرفی چون آن احترام و تایید را دیگر از اطرافیان دریافت نمی‌کند کم‌کم اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد و حصاری را اطراف خود بنا می‌کند که دیگر نمی‌تواند امواج و انرژی که هستی به سمت او می‌فرستد، دریافت کند. فردی که دچار منیت است و خود را در حصاری زندانی کرده دائماً دو حالت را تجربه می‌کند و بین آن‌ها در نوسان است. در حالت اول در حالت دفاعی فرو می‌رود و از انرژی‌ها، دریافت‌ها و عواطف محروم می‌شود و در حالت دوم برای جبران کمبودها به حریم دیگران حمله می‌کند و حريم‌ها را می‌شکند که انرژی دیگران را بدزدد؛ به خودش اجازه ورود به حریم دیگران را می‌دهد، چون جایگاه خود را بالاتر می‌پندارد. پس می‌بینیم که منیت یک صفت یا خصلت ناپسند نیست بلکه محصولات متعددی دارد که ریشه همه آن‌ها منیت است هرچند که در صورت پنهان ما پنهان باشد.
برای این‌که دچار منیت نشویم باید ظرفیت و دانایی خودمان را بالا ببریم و همیشه بدانیم که برای مقایسه درست باید پارامترهای زیادی را در نظر بگیریم. باید برای به دست آوردن انرژی و حال خوب خودمان، تولید و جوشش داشته باشیم و با بالابردن ظرفیت و دانایی‌مان اگر موفقیتی کسب کردیم دچار منیت نشویم.
تکیه برجای بزرگان نتوان زد به گزاف
مگر اسباب بزرگی همه آماده کنی

نگارش: همسفر نسرین رهجوی کمک‌راهنما همسفر مرضیه (لژیون یکم)
تایپ: همسفر معصومه (رابط خبری) رهجوی کمک‌راهنما همسفر مرضیه (لژیون یکم)
ویرایش و ارسال: همسفر زهرا، کمک‌راهنما (لژیون سوم)
همسفران نمایندگی صادق قم