سیگار و سایر محصولات دخانی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای سلامت انسان‌ها در قرن حاضر به شمار می‌آیند. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به دلیل مصرف مستقیم یا غیرمستقیم دخانیات جان خود را از دست می‌دهند. هرچند افراد بسیاری از مضرات آن آگاه هستند؛ اما هنوز مصرف آن در بسیاری از جوامع ادامه دارد و حتی در میان جوانان رو به افزایش است. نیکوتین، ماده اصلی موجود در سیگار، خاصیت اعتیادآور دارد و باعث وابستگی جسمی و روانی در افراد می‌شود. افراد سیگاری به‌مرورزمان به مقدار بیشتری به این ماده نیاز پیدا می‌کنند تا اثرات آن را احساس کنند. این وابستگی باعث می‌شود درمان سیگار بسیار دشوار شود. مصرف دخانیات می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی، سرطان ریه، بیماری‌های ریوی، سکته مغزی و بسیاری از مشکلات دیگر شود. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، سیگار کشیدن علت مرگ بیش از ۸ میلیون نفر در سال است که از این تعداد حدود ۱۲میلیون نفر غیر سیگاری هستند که در معرض دود سیگار قرارگرفته‌اند.
تأثیرات مخرب دخانیات فقط محدود به فرد مصرف‌کننده نیست. دود حاصل از سیگار می‌تواند بر اطرافیان به‌ویژه کودکان و سالمندان تأثیر منفی بگذارد. همچنین زنان بارداری که در معرض دود سیگار قرار دارند ممکن است با مشکلاتی مانند زایمان زودرس یا وزن پایین نوزاد مواجه شوند. تبلیغات و بازاریابی گسترده شرکت‌های تولیدکننده دخانیات نیز نقش مهمی در ترویج مصرف این محصولات داشته است. اگرچه در بسیاری از کشورها تبلیغات سیگار ممنوع شده است؛ اما همچنان روش‌های غیرمستقیم مانند استفاده از شخصیت‌های سینمایی یا تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی به کار گرفته می‌شود. برای مقابله با این بحران جهانی، سیاست‌گذاران باید اقدامات جدی‌تری انجام دهند. ازجمله این اقدامات می‌توان به افزایش مالیات بر دخانیات، ممنوعیت فروش به افراد زیر سن قانونی، ایجاد فضاهای بدون دخانیات و ارائه خدمات درمان سیگار اشاره کرد.
آموزش و آگاه‌سازی جامعه به‌ویژه جوانان نیز نقش بسیار مهم در کاهش مصرف دخانیات دارد. مدارس، رسانه‌ها و نهادهای اجتماعی می‌توانند با آموزش و ارائه اطلاعات دقیق درباره مضرات دخانیات، فرهنگ سلامت‌محور را در جامعه گسترش دهند. یکی از گام‌های مهم دیگر حمایت از افراد برای درمان دخانیات است. بسیاری از افرادی که سیگار می‌کشند، تمایل به درمان دارند؛ اما به دلیل وابستگی جسمی و روانی نمی‌توانند به‌راحتی این کار را انجام دهند. در این زمینه برنامه‌های مشاوره، داروهای درمان نیکوتین و گروه‌های حمایتی می‌توانند بسیار مؤثر باشند. درنهایت کاهش مصرف سیگار و دخانیات نیازمند همکاری گسترده بین دولت‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد، رسانه‌ها و خود مردم است. هر قدمی که در جهت کاهش مصرف این مواد برداشته شود، می‌تواند جان انسان‌های بسیاری را نجات دهد و سلامت جامعه را بهبود بخشد. باوجود هشدارهای متعدد پزشکی و قانونی، هنوز هم در برخی فرهنگ‌ها سیگار کشیدن نشانه‌ای از بزرگ شدن، استقلال یا حتی جذابیت تلقی می‌شود.
این باورهای نادرست اغلب ریشه در تبلیغات، فیلم‌ها و شبکه‌های اجتماعی دارند. مبارزه با این کلیشه‌ها نیازمند آموزش‌های دقیق و مستمر است. از سوی دیگر محصولات جدیدی مانند سیگارهای الکترونیکی، ویپ‌ها و تنباکوی گرم شده وارد بازار شده‌اند که با تبلیغات فریبنده به‌عنوان جایگزین کم ضررتر از سیگار معرفی می‌شوند؛ اما تحقیقات نشان می‌دهد این محصولات نیز حاوی نیکوتین و مواد شیمیایی مضر هستند و می‌توانند به وابستگی و بیماری‌های مختلف منجر شوند. به همین دلیل سازمان‌های بهداشتی در بسیاری از کشورها نسبت به مصرف این محصولات هشدار داده‌اند. برخی کشورها توانسته‌اند با اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه، میزان مصرف دخانیات را کاهش دهند؛ برای مثال اعمال مالیات بالا، ممنوعیت کامل تبلیغات دخانیات، چاپ تصاویر هشداردهنده روی پاکت سیگار و ایجاد کمپین‌های گسترده آگاه‌سازی، توانسته‌اند در کاهش مصرف سیگار نقش مؤثری ایفا کنند.
علاوه بر آن دسترسی آسان به خدمات ترک سیگار ازجمله مشاوره‌های رایگان، داروهای کمک درمانی و برنامه‌های حمایتی به افراد کمک می‌کند تا راحت‌تر با اعتیاد نیکوتین مقابله کنند. کشورهایی که سرمایه‌گذاری در این حوزه را جدی گرفته‌اند، نه‌تنها سلامت جامعه را ارتقاء داده‌اند؛ بلکه بار اقتصادی ناشی از بیماری‌های مرتبط با دخانیات را نیز کاهش داده‌اند. ازنظر اقتصادی نیز، دخانیات بار سنگینی بر دوش دولت‌ها و مردم می‌گذارد. هزینه‌های درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات، کاهش بهره‌وری کاری و از دست رفتن نیروی کار سالم ازجمله پیامدهای مصرف گسترده دخانیات است؛ بنابراین کاهش مصرف دخانیات نه‌تنها ازنظر انسانی بلکه ازنظر اقتصادی نیز کاملاً عقلانی است؛ درنتیجه با توجه به آسیب‌های فراگیر و گسترده‌ای که سیگار دخانیات بر سلامت فردی و جمعی وارد می‌کنند لازم است که تمام افشار جامعه به این موضوع حساس رسیدگی کنند.
تایپیست: همسفر معصومه رهجوی راهنما همسفر سمیرا (لژیون سوم)
عکاس: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر زهرا (لژیون پنجم)
ارسال: همسفر معصومه دبیر سایت
همسفران نمایندگی پروین اعتصامی اراک
- تعداد بازدید از این مطلب :
169