عوارض فاجعه بار امفتامین

مت‌آمفتامین یک نوع داروی محرک است که روی دستگاه عصبی مرکزی، اثر می‌گذارد و منجر به افزایش حاد انتقال دهنده‌های عصبی دوپامین، سروتونین، نوراپینفرین و آدرنالین در مغز می‌شود. مت‌آمفتامین به دسته داروهای سایکواکتیو، فنتیل‌آمین و آمفتامین تعلق دارد که به‌ طور گسترده مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.

در آمریکا استفاده از این دارو محدود شده است، اگر چه همچنان از نوع خوراکی آن برای درمان بیش‌فعالی و چاقی مزمن استفاده می‌شود. مت‌آمفتامین روی ناقل‌های عصبی، مونوآمین مغز تأثیر می‌گذارد و منجر به حس هوشیاری، افزایش انرژی و سرخوشی می‌شود. دوز بالای آن می‌تواند به مغز آسیب وارد کند. اصلی‌ترین کاربرد دارویی ترکیبات آمفتامین اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی است.

غالباً مِت‌آمفتامین عوارض فاجعه بار و جبران‌ناپذیری بر روی افراد نرمال دارد که با ورود به سیستم عصبی مرکزی، باعث آزاد شدن ناگهانی انتقال دهنده عصبی دوپامین در مغز می‌شود که با تحریک سلول‌های مغزی و افزایش حالت تهاجمی سبب افزایش حرکات جسمی می‌شود. بعد از پایان یافتن اثرات این ماده، علایم بدخلقی و افسردگی و علایم اختلال حرکتی مثل پارکینسون در فرد نرمال ظاهر می‌شود. همچنین این ماده در همان ابتدای مصرف، صدمات جبران‌ناپذیری را به مغز وارد می‌کند که افت حافظه، پرخاشگری و تهاجم، رفتارهای جنون آمیز و آسیب‌های قلبی و مغزی از عوارض دیگر مصرف این ماده است.

این ماده به صورت خوراکی، تزریق وریدی، کشیدنی یا تدخین در داخل بینی مصرف می‌شود و بلافاصله بعد از مصرف حالتی به نام rush یا flash به فرد دست می‌دهد. با مصرف این ماده حالاتی مثل هیجان‌زدگی، بی‌تابی، سخن‌گفتن تند، کاهش خواب، کاهش اشتها، افزایش فعالیت‌های فیزیکی، افزایش تعداد تنفس، افزایش دمای بدن و تحریک‌پذیری، بی‌خوابی گیجی، لرزش و تشنج، اضطراب و بدبینی (پارانوئید) و خشونت را سبب شود، که تشنج و افزایش زیاد دمای بدن می‌تواند، باعث مرگ شود.

همچنین با انقباض عروق امکان بروز سکته مغزی و سکته قلبی بالا می‌رود. یکی از عوارض روانی آن ایجاد بیماری روانی شبیه اسکیزوفرنی که شامل توهمات بینایی، شنوایی، بدبینی و پرخاشگری است. احساس کرم‌زدگی توهمی نیز میان مصرف‌کنندگان آمفتامین‌ رایج است و علت آن اثر محرک شیشه روی مغز می‌باشد. توهم کرم زدگی و وجود کرم‌هایی که تمام بدن و صورت را می‌خورند تا آنجا شدید است که می‌تواند باعث شود، شخص در حالت توهم ناشی از شیشه به خودش آسیب شدیدی وارد کند که گاهی هم به بستری شدن فرد می‌انجامد.

همراه بودن مصرف شیشه با عفونت‌های پوستی و پوسیدگی شدید دندان‌ها باعث شده‌ است، شایعه کرم زدگی بدن گسترش پیدا کند. دهان عفونی معتادان آمفتامین، یکی از شدیدترین عفونت‌های دهانی و پوسیدگی دندان است، اثرات جانبی آن مثل خشکی دهان، تنبلی و بی‌خیالی، مصرف زیاد مشروبات و نوشابه برای جبران کم‌ آبی و حل کردن شیشه، عوامل اصلی این عفونت دهانی و دندانی هستند.

مصرف آمفتامین یا شیشه با خلوص پایین که مخلوط با مواد دیگری از جمله شکر یا جوش شیرین است، عوارض شدیدتری نسبت به آمفتامین خالص دارد. پارگی رگ‌ها، گرفتگی عضلانی و عفونت پوستی یا داخلی از این عوارض به‌حساب می‌آید، ضمناً مرگ در اثر مصرف بیش از حد یا اُوِر دوز در این نوع مواد بیشتر از مواد خالص است؛ چرا که احتمال دارد بدون اطلاع فرد، ماده مخدری که از فروشنده ناشناسی تهیه شده، دارای خلوص یا دوز بالاتری نسبت به ماده معمولی داشته باشد.

شواهد اخیر نشان می‌دهند،  مصرف مت‌آمفتامین با مجموعه‌ای از مشکلات سلامت دهانی مرتبط است. اصطلاح دهان مت برای اشاره به اثرات مخرب مت‌آمفتامین بر سلامت دندان‌ها استفاده می‌شود. مصرف‌کنندگان مت‌آمفتامین ممکن است خارش مکرر پوستی داشته باشند که باعث ایجاد خراشیدگی یا زخم‌های پوستی می‌شود. این رفتارها نوعاً در نتیجه اختلالات ادراکی القاء شده توسط مواد ایجاد می‌شوند که نوعی احساس خزش حشرات زیر یا روی سطح پوست است. همچنین باید به این مطلب که تأثیرات این ماده بر افراد با عارضه بیش فعالی با افراد عادی هرگز یکسان نبوده و متفاوت است، اشاره شود.اگرچه مصرف اولیه مت‌آمفتامین به دلایل متفاوت اجتماعی، فرهنگی و روانی برمی‌گردد؛ اما زمانی که برای اولین بار این ماده وارد بدن شود، تغییرات عمیقی در ساختار شیمیایی مغز ایجاد می‌کند.

مت‌آمفتامین با جذب دوپامین آزاد شده شکاف سیناپسی را مسدود می‌کند و در نتیجه منجر به افزایش سطح دوپامین در سیناپس عصب‌ها و دیگر بخش‌های مغز می‌گردد. مصرف طولانی مدت و مزمن مت‌آمفتامین منجر به پایین آمدن سطح گیرنده‌های دوپامین شده و در نتیجه افزایش وابستگی به این ماده، یعنی از دست دادن کنترل و مصرف اجباری مت‌آمفتامین را در پی دارد.

همچنین، مصرف مت‌آمفتامین منجر به از دست دادن انتقال دهنده‌های دوپامین می‌شود که با کم شدن سرعت عملکرد، افت حافظه و تمرکز و عملکردهای شناختی؛ مانند کنترل مهاری همراه هستند. براساس تخمین‌های اخیر ۴۰ درصد مصرف‌کنندگان مت‌آمفتامین علایمی از نقایص عصبی روان‌شناختی کلی را نشان می‌دهند. اثرات مت‌آمفتامین بر کارکرد عصب روان‌شناختی می‌تواند، بر اساس کمیت مصرف، دفعات مصرف و شدت وابستگی متفاوت باشد.

افراد مصرف کننده شیشه، مشابه مصرف کنندگان دیگر محرک‌ها، نمی‌توانند تصمیم‌گیری‌ درستی داشته باشند و این به دلیل واکنش سریع یا تأخیری در تصمیم گیری است. اختلال در تصمیم‌گیری و حافظه فعال ممکن است مصرف‌کنندگان مت‌آمفتامین را به انجام رفتارهای مخاطره‌آمیز در دنیای واقعی؛ مانند استفاده از سرم مشترک یا رابطه جنسی حفاظت نشده، سوق دهد که باعث افزایش خطر انتقال HIV و HCV شود.

شرح بالینی بیماران وابسته به مت‌آمفتامین، اغلب بی‌توجهی‌های ظاهری و حواس‌پرتی این بیماران را برجسته می‌کند. نشان داده شده‌است که افراد وابسته به مت‌آمفتامین در دقت و توجه در نمونه‌های آزمایشگاهی دچار اختلال هستند. سونامی شیشه در راه است. این جمله برای اولین بار در سال 1386 از زبان مهندس دژاکام، دبیرکل جمعیت احیای انسانی کنگره 60  شنیده شد.

با گذشت زمان، اندک اندک نشانه‌های این سونامی پدیدار شد. در مقطعی دیگر، مهندس دژاکام اعلام کردند که پیش قراولان موج مصرف کنندگان شیشه از راه رسیده‌اند. امواج این سونامی هر روز نزدیک و نزدیک‌تر گردید تا جایی که دیگر خبرهای جنایات شیشه‌ای از قتل فرزند و همسر گرفته تا فجایع دیگر به دست مصرف کنندگان شیشه از صفحات اخبار کنار نمی‌رود.قتل، جنایت و دیگر فجایع صورت گرفته به دست مصرف کنندگان شیشه، همگان را متوجه این موضوع کرده است که باز هم به قول مهندس دژاکام، شیشه آن چیزی نیست که در دسته مواد مخدر جای گیرد، بلکه چیزی است که در دسته مواد مخرب و جنایی جای می‌گیرد. در زمانی که جامعه جهانی به درمان شیشه اعتقادی ندارد در کنگره ۶۰ درمان شیشه به وسیله داروی OT به راحتی انجام می‌گیرد.

نویسنده و رابط خبری: همسفر حمیده، مسافر لژیون تغذیه سالم، راهنما همسفر مریم
عکاس: مرزبان خبری، همسفر مرضیه
ویراستار: همسفر فاطمه، رهجوی راهنما همسفر فرزانه (لژیون دوم)
ارسال: راهنمای تازه واردین، همسفر سمانه
همسفران نمایندگی گوجان