دانایی موثر چراغ راه

انسان در مسیر تکامل خود همواره به دنبال چراغی بوده است که تاریکی‌ها را روشن کند و راه صحیح را نشان دهد. این چراغ همان دانایی است؛ اما در جهان‌بینی کنگره‌۶۰، دانایی به دو بخش «دانایی» و «دانایی مؤثر» تقسیم می‌شود. هر موضوع برای دانستن و آگاهی لزوماً به عمل و تغییر در شخصیت فرد منجر نمی‌شود، بلکه تنها زمانی دانایی ارزشمند و راه‌گشای امور خواهد بود که تبدیل به حرکت و اجرا شود؛ یعنی دانایی مؤثر. در این مبحث، تفاوت این دو مفهوم، ارتباط آن‌ها با سواد، دانش، آگاهی و تمدن بشری، موانع و راه‌های رشد دانایی و هم‌چنین نقش آن در رسیدن به فرمان عقل بررسی می‌شود.
تفاوت دانایی و دانایی مؤثر:
دانایی: به معنای آگاهی و اطلاع داشتن از یک موضوع است؛ به عبارت ساده می‌دانیم چه چیزی خوب است و چه چیزی بد و از نتیجه به شکل ساده آگاه هستیم.
دانایی مؤثر: زمانی است که انسان به دانسته‌های خود عمل کند و در زندگی روزمره  ودر حل مسایل زندگی آن دانسته‌ها را به کار بگیرد. برای مثال بسیاری از افراد می‌دانند که مصرف سیگار و مواد مخدر برای سلامتی مضر است (دانایی)؛ اما هم‌چنان به مصرف آن به طور مداوم ادامه می‌دهند. تنها زمانی که این آگاهی منجر به ترک و تغییر در رفتار شود، وارد حیطه دانایی مؤثر شده‌ایم.
سواد، دانش، آگاهی و ارتباط آن با دانایی:
سواد به صورت ابتدایی توانایی خواندن و نوشتن است و پایه‌ای برای ورود به عرصه دانش به شمار می‌آید. دانش مجموعه‌ای از اطلاعات علمی و تجربی که در اثر تحصیل در حوزه‌های علمی مختلف قابل کسب است؛
اما آگاهی به معنای شناخت عمیق و درک صحیح و کامل‌تر از حقایق و قوانین هستی و موضوعات مرتبط با انسان و سایر مخلوقات است.
دانایی یک سطح بالاتر از همه این‌هاست و از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ دانایی یعنی تشخیص درست از نادرست و انتخاب راه صحیح بر اساس قوانین حاکم بر هستی.
به همین دلیل، هر فرد باسواد الزاماً دانا نیست و هر  فرد بی‌سواد لزوما نادان نیست. چه‌بسا کسانی که مدارک علمی بالایی دارند؛ اما به دلیل اینکه به دانایی و شناخت کافی نرسیده ‌اند در زندگی شخصی و اجتماعی خود  انتخاب‌های اشتباهی می‌کنند.
چه زمانی دانایی به دانایی مؤثر می‌رسد؟
دانایی زمانی تبدیل به دانایی مؤثر می‌شود که: الف. با خواست درونی و تصمیم فردی همراه باشد. ب. با تمرین و تکرار عملی تثبیت شود. ج. موانع درونی همچون ترس، ناامیدی، تنبلی و منیت کنار گذاشته شود.
د. عقل و قلب (قدرت تشخیص و قدرت حس) در هماهنگی قرار گیرند و فرد از مرحله دانستن به مرحله بودن وارد شود.
عوامل بازدارنده رشد دانایی به این ترتیب است، ترس و جهل: که به تنهایی مانع کسب تجربه و حرکت در مسیر دانایی است.
منیت و غرور: اجازه نمی‌دهد انسان حقیقت را بپذیرد و آموزش‌پذیری انسان را کاهش می‌دهد. خواسته‌های نامعقول نفس: دانایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. آموزش‌های غلط یا  بودن در ضد ارزش ‌ها: باعث می‌شود فرد در مسیر نادرست حرکت کند.
راه‌های رشد دانایی را با کمی دقت باید در نظر گرفت. آموزش صحیح و کاربردی (مانند آموزش‌های کنگره ۶۰) به این صورت:
تجربه کردن و حرکت در زندگی.
پذیرش اشتباهات و اصلاح آن‌ها.
پشتکار و استمرار در عمل به آموخته‌ها.
مشورت با عقل جمعی و استفاده از تجارب دیگران.
دانایی و رسیدن به فرمان عقل:
فرمان عقل بالاترین فرمان در وجود انسان است که باید مطابق عدالت، معرفت و عمل سالم عمل کند. برای رسیدن به چنین مرحله‌ای، نیازمند دانایی مؤثر هستیم. تنها فردی که دانایی خود را در عمل به‌کار گیرد می‌تواند تحت فرمان عقل حرکت کند. دانایی مؤثر همان ابزاری است که ما را به فرمان‌برداری از عقل می‌رساند.
دیدگاه اجتماع و دیدگاه کنگره درباره دانایی:
در اجتماع، اغلب «سواد و مدرک تحصیلی» مساوی با دانایی تلقی می‌شود؛ اما در کنگره‌۶۰، دانایی به معنای شناخت و تشخیص راه درست در زندگی است؛ چه بسا فردی با کمترین تحصیلات، اما بیشترین دانایی مؤثر باشد؛ زیرا آنچه می‌داند را به عمل می‌رساند.
به همین دلیل، دانایی مدنظر کنگره ۶۰ با معیارهای سطحی جامعه تفاوت بنیادین دارد.
در جهان‌بینی کنگره‌۶۰، دانایی صرفاً اندوختن اطلاعات نیست، بلکه نوری است که راه درست را روشن می‌کند. این نور تنها زمانی کاربردی و رهایی‌بخش است که در عمل به‌کار گرفته شود و به دانایی مؤثر تبدیل گردد. انسان با رسیدن به دانایی مؤثر می‌تواند از موانع پیش رو مثل جهل، ترس و منیت عبور کند تا به فرمان عقل دست یابد و در مسیر رشد و تکامل گام بردارد.
بنابراین، دانایی مؤثر همان اتصال میان دانستن و شدن است؛ همان چیزی که در کنگره‌۶۰ به آن پرداخته می‌شود و مسیر نجات و آرامش را برای مسافران و همسفران هموار می‌سازد.

منابع: کتاب عشق وادی ششم ، کتاب ۶۰ درجه زیر صفر، سی دی دانایی و دانایی موثر و سایت کنگره‌۶۰
نویسنده: همسفر صدیقه رهجوی راهنما همسفر پریسا (لژیون اول)
عکاس: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر زینب (لژیون سوم)
ارسال:همسفر فاطمه رهجوی راهنما همسفر زینب (لژیون سوم)
همسفران نمایندگی دلیجان