در کنگره60، دانایی یکی از اصول بنیادینی است که نقش حیاتی در فرآیند درمان اعتیاد و بازسازی شخصیت انسان ایفا می‌کند. دانایی در این ساختار به‌معنای داشتن اطلاعات نیست؛ بلکه به‌معنی شناخت، تجربه و کاربرد درست آن در زندگی روزمره است. در همین راستا اصطلاح دانایی مؤثر به‌کار می‌رود تا تفاوت میان دانستن و به‌کار بستن آن در عمل را بیان کند. دانایی از نظر کنگره60 ترکیبی از سه مؤلفه است: تفکر، تجربه و آموزش. فرد زمانی دانا می‌شود که این سه ضلع را به‌صورت متساوی در خود پرورش دهد. صرفاً خواندن کتاب یا گوش دادن به سخنرانی کافی نیست؛ اگر فردی تفکر نداشته باشد یا تجربه نکند، آموخته‌های او به دانایی مؤثر تبدیل نمی‌شوند.
دانایی مؤثر چیست؟ در کنگره60 دانایی مؤثر به‌معنای دانشی است که در عمل قابل اجراست و فرد می‌تواند آن را در زندگی شخصی، اجتماعی و درمانی خود به‌کار گیرد برای مثال: یک فرد مصرف‌کننده ممکن است بداند که مصرف مواد مخدر مضر است؛ اما چون این آگاهی هنوز به دانایی مؤثر تبدیل نشده، نمی‌تواند مصرف خود را متوقف کند. برای رسیدن به دانایی مؤثر، لازم است فرد مسیر آموزشی، کارگاه‌ها، مشارکت‌ها و تجربیات خود و دیگران را با دقت دنبال کند و از همه مهم‌تر آنچه را که می‌آموزد در زندگی واقعی به‌کار ببندد.
تفاوت دانایی و دانایی مؤثر در چیست؟ دانایی صرفاً داشتن آگاهی و اطلاعات است و ممکن است بدون تغییر در رفتار باشد و در حد تئوری باقی بماند؛ اما دانایی مؤثر با تغییر مثبت در رفتار همراه است و به بهبود واقعی منجر می‌شود.
نقش دانایی مؤثر در درمان اعتیاد چیست؟ درمان اعتیاد فقط با علم به مضر بودن مواد مخدر امکان‌پذیر نیست. بسیاری از افراد سال‌ها با این آگاهی زندگی کرده‌اند؛ اما همچنان در چرخه مصرف باقی مانده‌اند. در جزوه جهان‌بینی تعریف دانایی این‌گونه بیان شده است: «دانایی، یعنی تشخیص ماهیت خواسته‌ها در هر لباس و به هر شکلی» این تعریف، یعنی این‌که انسان بتواند بفهمد که چه‌چیزی را می‌خواهد و آیا آن خواسته درست، مفید و سازنده‌است یا مخرب و مضر؟
آقای مهندس دژاکام می‌فرمایند: «ما نیامده‌ایم فقط از اعتیاد خارج شویم، آمده‌ایم انسان و دانا شویم». درمان اعتیاد فقط بخش کوچکی از هدف کنگره است. هدف اصلی، رسیدن به تعادل و دانایی است. دانایی بی‌عمل، مثل چراغی است که روشن نمی‌شود. دانایی باید در رفتار، تصمیم، گفتار و زندگی دیده شود؛ به‌همین دلیل آقای مهندس تأکید زیادی دارند بر این‌که عمل کردن به دانایی بسیار مهم‌تر از دانستن تنها است. آقای مهندس درباره خطر بزرگ توهم دانایی هشدار می‌دهند: «کسی که فکر می‌کند همه‌چیز را می‌داند، دیگر چیزی یاد نمی‌گیرد و این توهم دانایی است». توهم دانایی باعث می‌شود انسان دچار غرور، قضاوت، و اشتباهات بزرگ شود. آقای مهندس مثالی در مورد توهم دانایی دارند که می‌فرمایند: کسی که می‌داند آتش می‌سوزاند، این دانایی است؛ اما اگر باز هم دستش را در آتش کند، یعنی دانایی‌اش مؤثر نبوده است.
دانایی در سفر اول و دوم تا شخص به درمان با کیفیتی برسد: در سفر اول، فرد یاد می‌گیرد که از مصرف مواد خارج شود که شروعی برای رشد دانایی است. در سفر دوم، آموزش‌ها عمیق‌تر می‌شوند و فرد یاد می‌گیرد که چگونه زندگی کند، چگونه فکر کند و چگونه انسانی باتعادل باشد. در کنگره60 با آموزش تدریجی، مشارکت در جلسات، راهنمایی راهنماها و تکرار و تمرین به‌تدریج دانایی تبدیل به دانایی مؤثر می‌شود. اینجاست که تغییرات واقعی آغاز می‌شوند. استاد امین در مورد توهم دانایی تأکید می‌کنند که داشتن اطلاعات زیاد، الزاماً به‌معنای دانا بودن نیست، یعنی ممکن است کسی کتاب‌های زیادی خوانده و اطلاعات عمومی بالایی داشته باشد؛ ولی نتواند تصمیم‌های درستی بگیرد و این نشانه فقدان دانایی مؤثر است.
نشانه‌های واقعی دانایی: کسی که داناست، قضاوت نمی‌کند، بردبار و صبور است، شتاب‌زده عمل نمی‌کند، خودش را بالا و دیگران را پایین نمی‌بیند و از دانایی‌اش برای سود رساندن به خودش و دیگران استفاده می‌کند؛ اگر انسان فقط دانا باشد؛ ولی عمل نکند، نه‌تنها فایده‌ای ندارد، بلکه ممکن است دچار توهم دانایی شود مثلاً: کسی که می‌داند سیگار ضرر دارد؛ ولی همچنان سیگار می‌کشد، فقط داناست ولی دانایی‌اش مؤثر نیست. و اگر فکر کند که چون می‌داند آدم برتری است، دچار توهم دانایی شده است.
منابع: سایت کنگره60
سی‌دی دانایی و دانایی مؤثر
صحبت‌های آقای مهندس
نویسنده:همسفر لیلا رهجوی راهنما همسفر نرگس (لژیون دوازدهم)
ویرایش: همسفر سمیه رهجوی راهنما همسفر نازی (لژیون چهاردهم) دبیر سایت
ارسال: همسفر گندم رهجوی راهنما همسفر شهناز (لژیون سوم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی ستارخان
- تعداد بازدید از این مطلب :
77