حس‌های آلوده ونتایج نادرست

وادی ششم به یکی از مهم‌ترین صور پنهان انسان می‌پردازد و به زیبایی، عملکرد عقل را تبیین می‌کند. در آغاز، تعریفی مختصر از عقل ارائه می‌شود و یادآوری می‌کند که عقل نه از جنس پوست‌واستخوان است و نه قابل‌لمس و دیدن، اما به طور کامل قابل احساس است. برخی تصور می‌کنند عقل در مغز قرار دارد، اما این برداشت نادرست است؛ زیرا مغز جزو صور آشکار است و با مرگ از بین می‌رود، درحالی‌که عقل جزو صور پنهان است و حتی پس از مرگ نیز باقی می‌ماند. به همین دلیل، یاد و خاطره بزرگان همواره زنده است و از آنان به نیکی یاد می‌کنیم. در بخشی از جهان‌بینی آمده است: عقل مانند ماشین، تابع خود است؛ اما روح، بالطافت منحصر به خود، تابع عقل است. این اشاره‌ای است به شأن و منزلت عقل؛ زیرا روح، بخشی از ذات الهی است، اما عقل مخلوق خداوند به شمار می‌آید. شاید این لطف پروردگار است که چنان منزلتی به عقل بخشیده که حتی از روح نیز مهم‌تر جلوه داده شده است. خداوند عقل را به همه موجودات عطا کرده است؛ از حیوانات و گیاهان گرفته تا نوزاد انسان.

بااین‌حال، داشتن عقل به معنای عاقل بودن نیست. اشتباهات پی‌درپی انسان‌ها بهترین گواه بر این موضوع است. وادی ششم به زیبایی می‌آموزد که اگر دو مسئله بسیار مهم، یعنی عقل و نفس، در صراط مستقیم قرار گیرند، انسان از لغزش‌ها در امان می‌ماند. پرسش اصلی این است که چرا باوجود داشتن عقل، خطا می‌کنیم و از مسیر مستقیم منحرف می‌شویم؟ چه عاملی سبب می‌شود که عقل فرمان‌های درست صادر نکند؟ مهم‌ترین مانع عقل، نفس اماره است. زمانی که تسلیم آن می‌شویم، عقل قدرت تشخیص درست و نادرست را از دست می‌دهد؛ زیرا در این مرحله، انسان تنها می‌خواهد به خواسته‌هایش برسد، بدون آنکه به راه و وسیله رسیدن بیندیشد. در چنین وضعی، تصمیم‌ها آلوده به حس‌های منفی و طمع‌کارانه می‌شوند. ازآنجاکه در جهان‌بینی آموخته‌ایم اولین قوه به‌کارگیری عقل، حس است، بدیهی است که حس‌های آلوده نتایج نادرست به بار می‌آورند. اینجاست که تربیت نفس اهمیت می‌یابد. وقتی نفس مهار می‌شود و به دنبال خواسته‌های معقول و متعادل حرکت می‌کند، میل به طمع‌کاری کاهش می‌یابد.

برای قرارگرفتن در صراط مستقیم، باید همواره در حال آموزش باشیم. آموزش‌های کنگره در این زمینه بسیار ساده و کاربردی‌اند. جناب استاد خدامی به‌روشنی می‌فرمایند: پیروی از عقل و دورشدن از نفس اماره کار سختی نیست. کافی است به قول‌هایی که به خودمان می‌دهیم عمل کنیم؛ حتی از مسائل کوچک. مثلاً اگر قول می‌دهیم زباله‌ها را هر شب بیرون بگذاریم، باید به آن پایبند باشیم. این عمل به‌مرور تبدیل به عادت می‌شود و در مسائل بزرگ‌تر هم اثر می‌گذارد. اگر جایگاه ما مناسب نیست، می‌توانیم آن را تغییر دهیم. زمانی که حکم عقل را به‌عنوان فرمانده بپذیریم و صادقانه به مسائل نگاه کنیم، مقام انسانی‌مان ارتقا پیدا می‌کند. همان‌طور که می‌دانیم، نفس دارای سه مرحله است: اماره، لوامه و مطمئنه. نفس اماره اولین مرحله در انسان و آخرین مرحله در حیوان است و تنها به دنبال برآوردن خواسته‌هایش است، بدون توجه به راه و وسیله. اگر این شناخت را داشته باشیم، تربیت نفس آسان‌تر خواهد شد. جناب مهندس دژاکام در سی‌دی وادی ششم می‌فرمایند: تمام بیماری‌ها سه علت اصلی دارند کم‌تحرکی، تغذیه ناسالم و استرس.

استرس به‌خودی‌خود صدها بیماری به همراه دارد و این استرس نتیجه تفکرات غلط است؛ بنابراین اگر تفکر صحیح نداشته باشیم، جسم سالم هم نخواهیم داشت. همچنین، جسم بیمار می‌تواند ده‌ها بیماری روحی و روانی ایجاد کند. اگر در مسیر تزکیه و پالایش حرکت کنیم، نفس سرکش را تربیت می‌کنیم و سدهای عقب‌ماندگی را از میان برمی‌داریم. در این صورت، عقل به فر ایزدی می‌رسد و فرمان‌های درست صادر می‌کند. صور پنهان انسان به طور کامل مکمل یکدیگرند تا نفس را به بالاترین مرتبه برسانند، و در این میان، عقل نقشی کلیدی دارد. امید است همان‌طور که در دعای خود می‌خوانیم: همه به دنبال هم‌روان شده‌ایم تا بدانیم آنچه نمی‌دانیم، همواره به دنبال نادانسته‌های خویش برویم و دانشی بیابیم که به ارتقای خود و دیگران کمک کند.

منابع: جزوه جهان‌بینی، سخنان آقای خدامی، سی دی وادی ششم، کتاب عشق، چهارده وادی برای رسیدن به خود، سخنان استاد امین
نویسنده: راهنما همسفر شیدا (لژیون پانزدهم)
رابط خبری: همسفر معصومه رهجوی راهنما همسفر فریبا (لژیون اول)
ویراستاری: همسفر پریسا رهجوی راهنما همسفر ستاره (لژیون چهارم)
ارسال: همسفر مونا نگهبان سایت