قضاوت و جهالت، نیاز به دانایی و آگاهی

قضاوت کردن نیازمند دانایی و خودشناسی است. برای قضاوت مناسب، باید سخن هر دو طرف را شنید و ذهنی آرام داشت؛ زیرا ذهن شلوغ نمی‌تواند قضاوت درستی انجام دهد. به نظر من، قضاوت تنها کار خداوند است و برای رسیدن به عدالت، باید به تمام زوایا آگاه بود. تفکر سالم و مسئولیت‌پذیری در این زمینه ضروری است. عوامل مؤثر در قضاوت شامل صبر، تجربه، آموزش، آگاهی کامل، بی‌طرفی، فرمان عقل، زمان، اعتماد به نفس، ایمان، خودشناسی، جایگاه و تعادل هستند. این موارد در جلسه برای قضاوت افراد مطرح شدند.

برای جهالت، نیازی به عوامل پیچیده نیست. جهالت به معنای نبود نور است، مانند اتاقی که کاملاً تاریک است. وقتی نور وارد می‌شود، تاریکی از بین می‌رود. بسته به منبع نور، می‌توانیم روشنایی‌های مختلفی داشته باشیم؛ از کبریت و شمع تا لامپ و خورشید. در مورد دانایی و نادانی، وقتی نوری وجود نداشته باشد، نادانی شکل می‌گیرد و جهالت به وجود می‌آید. جهالت با خود میوه‌هایی مانند ترس، منیت، خرافات، وابستگی، حسادت، کینه، حرص و خودخواهی را به همراه دارد؛ اما وقتی نور، یعنی دانایی، وجود داشته باشد، این میوه‌ها از بین می‌روند. برای جهالت هیچ هزینه‌ای لازم نیست. برای عادل بودن و قضاوت کردن، زحمت و تلاش بسیاری لازم است.

خداوند در آفرینش انسان اعلام کرد که موجودی به نام انسان از خاک خلق کرده که هرچه در خاک وجود دارد در کالبد انسان نیز وجود دارد و به او علم و اختیار داده است. این اختیار به ما این امکان را می‌دهد که در هر لحظه بین راه‌های مختلف انتخاب کنیم. به عنوان مثال، راه گلستان و خارستان را در نظر بگیرید. راه سخت به راحتی می‌رسد و نیاز به تلاش دارد، در حالی که راه راحت ممکن است به سختی منجر شود. کسی که چهل سال زحمت می‌کشد، صاحب‌خانه می‌شود و فرزندانش از آن بهره‌مند می‌شوند، در حالی که فردی دیگر با معامله‌ای سریع، پول به دست می‌آورد؛ اما در نهایت به نابودی می‌رسد. درمان نیز همین‌طور است، سختی درمان مانند خارستان است؛ اما در نهایت به آسایش می‌انجامد. در مقابل راه مواد مخدر به ظاهر راحت است؛ اما در نهایت به تباهی و نابودی می‌انجامد.

روزه نیز مثال خوبی است؛ اگرچه سخت است؛ اما فواید بی‌شماری دارد. اگر به درستی روزه بگیرید، سلامتی و نظم فیزیولوژیکی خواهید داشت؛ اما اگر فقط به ظاهر بپردازید، نتیجه‌ای نخواهد داشت. قضاوت نیز باید بر اساس شواهد و مدارک باشد تا درست و عادلانه انجام شود. به‌همین دلیل است که دادگاه‌ها وجود دارند شاکی، متهم، وکیل، دادستان، قاضی و هیئت منصفه همه باید به دقت مسائل را بررسی کنند. با این حال، گاهی اشتباهاتی رخ می‌دهد و فردی بی‌گناه اعدام می‌شود. چطور ما می‌توانیم بر اساس یک حرف یا شایعه فردی را قضاوت کنیم که این عاقلانه نیست و بیشتر به جهالت مربوط می‌شود.

در کنگره گفته شده که نباید در امور شخصی دیگران دخالت کنیم و تجسس نکنیم. وقتی به قضاوت درباره دیگران می‌پردازیم، ممکن است از روی سوءظن و بدون اطلاعات کافی عمل کنیم. مثلاً اگر از گوشی همسر خود شماره‌ای پیدا می‌کنیم و زنگ بزنیم، ممکن است آن شماره مربوط به آزمایشگاه یا شهرداری باشد؛ اما ذهن ما سریعاً به سمت خیانت می‌رود. این نوع قضاوت ریشه در جهالت دارد و می‌تواند منجر به خرافات، کبر، حسادت، شک، تهمت و تخریب خانواده‌ها شود.

برای قضاوت کردن، باید منابع اطلاعاتی کاملی داشته باشیم و نه بر اساس شنیده‌ها و ظن و گمان قضاوت کنیم. قضاوت کار هر کسی نیست و بهتر است فقط در مورد خودمان قضاوت کنیم؛ باید به اصلاح خود بپردازیم و به باغچه خود رسیدگی کنیم، نه به باغچه دیگران. حضرت مسیح فرمودند: «خاری را در چشم دیگران می‌بینی؛ اما چوبی را در چشم خودت نمی‌بینی.» این جمله به ما یادآوری می‌کند که باید از قضاوت بی‌جا پرهیز کنیم. قضاوت نکنیم مگر با دانایی کامل؛ وگرنه به وادی جهالت وارد می‌شویم.

نویسنده: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر عاطفه (لژیون سوم)
رابط خبری: همسفر الهام رهجوی راهنما همسفر عاطفه (لژیون سوم)
ویرایش: همسفر مریم  رهجوی راهنما همسفر زهره (لژیون اول) دبیر سایت
ارسال: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر عاطفه (لژیون سوم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی بیرجند