قضاوت در لغت به معنی داوری کردن، حکم دادن و نظر دادن در مورد یک مسئله و جهالت در لغت به معنی نادانی و عدم دانایی است. در تمام جلسات کنگره۶۰ در ابتدا به این نکته اشاره میشود که نیرومندترین دشمن خودمان جهل و ناآگاهی خودمان است و از جهالت به عنوان یک دشمن درونی نیرومند یاد میشود و همینطور در نوشتار حرمت کنگره که به نوعی راه و روش حرکت در مسیر کنگره را برای ما روشن میکند.
همیشه به این نکته اشاره میشود که باید از سرزنشکردن دیگران که به نوعی شامل قضاوت کردن دیگران میشود، دوری کنیم و در حقیقت به اهمیت این موضوع اشاره دارد. حال این دو واژه را در کنار هم قرار میدهیم، «قضاوت و جهالت» این دو واژه در عمل ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند، طوری که هرچه فرد جاهلتر باشد قضاوتهای بیشتری در مورد دیگران انجام میدهد و این قضاوتها اغلب نادرست و غیرمنصفانه است.
وقتی دیگران را قضاوت میکنیم در واقع پرده و حجابی ایجاد میکنیم که مانع دیدن حقیقت میشود. قضاوتهای نادرست معمولاً ناشی از جهل و نادانی است و باید بدانیم که قضاوت دیگران بدون آگاهی میتواند منجر به تخریب و از دست رفتن آرامش و تعادل در زندگی شود، انرژی زیادی از ما میگیرد و باعث دور شدن ما از صراط مستقیم میشود.
در حالت کلی دو نوع قضاوت داریم: یکی قضاوت در مورد خودمان و دیگری قضاوت در مورد دیگران. ما در طول شبانهروز به واسطه اختیاری که قدرتمطلق به ما داده است، مُدام در حال قضاوت کردن خودمان و انتخاب راه هستیم و هرچه بتوانیم دانایی خود را بالا ببریم به طبع آن قضاوتهای درستتری خواهیم داشت.
طبق فرموده بزرگان دینیمان انسان بهتر است آخر شب عملکرد روزانه خود را مورد بررسی و قضاوت قرار دهد و به نوعی خودش قاضی پرونده خودش باشد تا بتواند به ریز و بم کارهای خود پی ببرد و کارهای خوب خود را تقویت کند و کارهای نادرستی که به واسطه آنها به خود و دیگران ضربه زده است را سعی کند، انجام ندهد؛ به شرطی که این قضاوت هم از روی دانایی و بدون تعصب باشد. قضاوت کردن دیگران به شدت از سوی قدرت مطلق و هم از سوی بزرگان دینی ما نهی شده است؛ چرا که در پس این قضاوت کردنهای نادرست ما گرفتار غیبت، تجسس و بسیاری از ضدارزشها میشویم و همین قضاوت کردنهای بیجا باعث پاره شدن پیوندهای محبت میشود.
در آیات قرآن در مورد قضاوت نکردن بسیار تأکید شده است؛ به عنوان مثال در آیه شریفه خداوند متعال میفرماید: «ای کسانی که ایمان آوردهاید، از بسیاری از گمانها بپرهیزید؛ چرا که بعضی از گمانها گناه است و هرگز در کار دیگران تجسس نکنید.» البته قضاوت در جایگاههایی که ما مسئول هستیم معنی پیدا میکند، مثلاً یک قاضی وظیفهاش قضاوت کردن است؛ البته قضاوتی بدون تعصب و از روی عدالت و با در نظر گرفتن تمام جوانب و آگاهیهایی که کسب میکند و شاید کسب این آگاهیها بعضاً چند ماه یا چند سال طول بکشد تا بتواند حکم خود را صادر کند.
با این همه دقت و حساسیت گاهی پیش میآید که آن شخص قاضی هم قضاوت نادرستی انجام دهد؛ چرا که اطلاعات غلط به دست او رسیده است یا اینکه یک راهنما در جایگاه راهنمایی میتواند رهجوی خود را قضاوت کند و در مورد عملکرد و نحوه سفر رهجو نظر بدهد و این کار راهنما باعث بهبود عملکرد رهجو میشود و به او در ادامه مسیر کمک میکند تا مشکلات خود را بهتر درک کند و درصدد رفع آنها برآید.
در آخر از این مباحث نتیجه میگیریم که ما انسانها برای دوری از قضاوتهای نابجا لازم است که بر روی خودشناسی، تزکیه و پالایش نفس خودمان تمرکز کنیم و سعی کنیم به دانایی خودمان بیفزاییم تا در گرداب قضاوتهای نابجا گرفتار نشویم.
منابع: سیدی قضاوت و جهالت، سیدی قضاوت، سایت کنگره۶۰
نویسنده: راهنما همسفر سیده فاطمه (لژیون نهم)
ویراستار: همسفر فاطمه رهجوی راهنما همسفر راضیه (لژیون چهارم)
ارسال مطلب: همسفر نیلوفر
همسفران نمایندگی سمنان
- تعداد بازدید از این مطلب :
30