مضرات سیگار

سیگار، برگ خشک شده توتون است که معمولاً در کاغذ نازکی پیچیده شده و استعمال می شود. کلمه ای اسپانیایی است که به آن سیگارا؛ یعنی پیچیده شدن در کاغذ و درانگلیسی به آن سیگارت می گویند که از یک طرف آن را آتش می زنند و از طرف دیگر دود را به درون ریه ها می کشند که همان پک زدن است. سیگار؛ معمولاً دروازه ی ورود به اعتیاد محسوب می گردد؛ ولی یک اصل کلی نیست. عدم اطلاع‌رسانی مستمر و آموزش صحیح، برخی عوامل اجتماعی، محیطی، خانوادگی و شخصیتی در گرایش به مصرف مواد دخانی مؤثر می‌باشد، دلیل دیگر، شگردهای تبلیغاتی از طرف تولیدکننده‌های سیگار است.  عامل اصلی اعتیاد از میان آلاینده‌های سیگار، نیکوتین می‌باشد که محرکِ سیستم عصبی مرکزی است و یک مادهٔ سمیِ بسیار کشنده محسوب می‌گردد. نیکوتین موجود در سیگار از سد خونی مغز عبور کرده و به سیستم عصبی، آسیب می‌زند، سیستم ایکس و غدد درون‌ریز را تحت‌الشعاع قرار داده و عملکرد آن‌ها را مختل می‌کند، با مصرف مداوم سیگار، ترشح خمرهای طبیعی بدن آرام‌آرام متوقف شده و وابستگی ایجاد می‌گردد. در ابتدای امر مصرف سیگار موجب تغییراتی موقتی در جسم از جمله؛ ترشح آدرنالین در خون، بالارفتن ترشح استیل‌کولین (فعالیت نورون‌های مغزی)، بالارفتن ترشح دوپامین (ایجاد حس خوشایند)، آزادسازی گلوتامات (بالارفتن سرعت یادگیری) و... می‌گردد، موقتاً حس خوشایندی به فرد دست داده و برای مصرف بعدی ترغیب می‌شود. کشیدن سیگار هر ساله بیش از ایدز، الکل، مواد مخدر، تصادفات رانندگی، قتل ، خودکشی و آتش سوزی باعث مرگ و میر می شود؛ بعلاوه سیگار در همه ی مراحل تولید، تهیه و مصرف بر سلامتی انسان ها و محیط زیست اثرگذار است؛ لذا آموزش عمومی می تواند در کاهش این اثرات سازنده باشد به نظر میرسد که تعداد اندکی از افراد جامعه از مضرات سیگار بر محیط زیست آگاه باشند. سیگار پس از دو منبع درآمدی نفت و اسلحه در رتبه ی سوم اهمیت قرار دارد. این فعالیت با گردش مالی حدود 330 میلیارد دلار در سال حدوداً 1000 میلیون شغل در بخش های مختلف نظام اجتماعی را به خود اختصاص داده است. برای تولید توتون و تنباکو مقادیر زیادی کودهای شیمیایی، علف کش ها و آفت کش ها استفاده می گردد که با ورود به منابع آب به زنجیره ی غذایی انسان وارد می شوند. سالانه حدود 600 میلیون درخت جهت تولید محصولات تنباکو قطع می شوند که از این حیث به عنوان یک عامل موثر بر جنگل زدایی شناخته می شود. کارخانه های سیگار سازی زائدات مایع، جامد و منتقله به وسیله ی هوا را تولید و به محیط وارد می کنند؛ ضمناً فیلتر سیگارها؛ باید به عنوان یک ماده ی سمی ویژه در نظر گرفته شوند. یک نخ سیگار حاوی هزاران مادهٔ شیمیایی و هیدروکربن‌های پلی آروماتیک، آمین‌های آروماتیک و ده‌ها ترکیب غیر ارگانیک و سرطان‌زا برای بدن می‌باشد؛ همانند نیکوتین، قطران (تار)، منوکسید کربن، آمونیاک، آرسنیک، بنزن، استون و...که سمی خطرناک دارند و با هر پک زدن وارد ریه‌ها شده و به دلیل چسبناک بودن در ریه‌ها رسوب می‌کنند. مصرف روزانهٔ یک پاکت سیگار، ۲۱۰ گرم قطران را طی یک سال وارد بدن می‌کند. قطران خطرناک‌ترین مادهٔ شیمیایی موجود در دود سیگار است که باعث فلج شدن مژک‌های تنفسی شده و مانع پاک‌سازی ریه از سموم می‌گردد. قطران با تأثیر مستقیم بر کیسه‌های هوایی موجب تخریب این کیسه‌ها شده و کاهش کارایی سیستم تنفسی را به دنبال دارد و با تضعیف سیستم ایمنی، توان دفاعی بدن در برابر میکرب‌ها کاهش می‌یابد؛ به همین دلیل سیگاری‌ها بیشتر از غیرسیگاری‌ها به بیماری‌های عفونی از جمله پنومونی و سل مبتلا می‌گردند. هر سیگار، ۵۰۰ سانتی‌متر مکعب دود دارد که ۸۵% آن گازهای شیمیایی و ۱۵% ذرات معلق می‌باشد. دمای سیگار در قسمت فیلتر ۳۰ درجه و در نوک سیگار به ۹۰۰ درجه می‌رسد و این دمای بالا می‌تواند هر تغییری را در مواد شیمیایی ایجاد کند که فیلتر سیگار توانایی چندانی در مهار و کنترل آن‌ها ندارد. سموم سیگار مانند دودش به هوا نمی‌رود؛ بلکه به درون بدن نفوذ کرده و در اعماق بافت‌ها و سلول‌ها رسوب می‌کند. اطرافیان فرد سیگاری که همان سیگاری‌های غیرفعال هستند؛ ناخواسته دود سیگار را از هوا استنشاق می‌کنند که این دود، یک‌سوم (۱/۳) دودی است که فرد سیگاری مصرف می‌کند، دودی که اطرافیان دریافت می‌کنند چندین برابر سمی‌تر از دودی است که از فیلتر سیگار عبور کرده است. علائم جسمی و روانی اعتیاد به سیگار عبارتند از؛ استرس و اضطراب، تحریک پذیری، بی قراری، عدم تمرکز، افسردگی، ناامیدی، عصبانیت، بی خوابی، یبوست یا اسهال، تشدید تصلب شرایین، افزایش احتمال لخته شدن خون، اختلالات کلسترول خون، افزایش فشار خون، انقباض سرخرگها، کاهش محتوای اکسیژن خون، احتمال ابتلا به انواع سرطان ها از قبیل؛ حنجره، مری، معده، لوزالمعده، دهان، گلو و... حال این سؤال پیش می‌آید که چگونه یک انسان می‌تواند مجموعه‌ای از سموم کشنده را با دست خویش وارد بدنش کند و حتی به نشانهٔ احترام و دوستی به دیگران هم تعارف کند؟ سیگار از هر نوع (لایت، فیلتر نانو و...) و در هر بسته‌بندی با هر رنگی که باشد، اعتیادآور و مضر است و باعث کاهش سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم در مکانیسم مولکولی عضلات می‌شود و با تخریب ویتامین C، خستگی و پیری زودرس پدید می‌آورد؛ این‌که برای فرار از مصرف سیگار به قلیان پناه ببریم و یا برای فرار از مصرف مواد مخدر به قرص‌های متادون و ترامادول پناه ببریم؛ باور نادرستی است و تنها صورت‌مسئله را پاک کرده‌ایم؛ وگرنه هیچ راهی مناسب‌تر و بهتر و آسان‌ تر از روش DST نمی‌باشد؛ منظور عملیات جایگزینی است؛ اینکه مادهٔ دیگری را به‌جای نیکوتین سیگار جایگزین کنند که همان آدامس نیکوتین، برچسب یا قرص نیکوتین به روش DST، به مدت ۱۱-۱۰ ماه می‌باشد. استفاده از آدامس به دلیل؛ مقرون‌به‌صرفه بودن، تنظیم آسان دوز مصرفی، کاهش استرس و حالت جویدنیِ آن به‌جای کشیدن سیگار، انتخاب مناسب‌تری است. اکثراً بر این باورند که مصرف قلیان به دلیل انتقال از آب، مضر نیست؛ ولی ۲۰۰ برابر سمی‌تر از سیگار است. نکتهٔ حائز اهمیت برای درمان این است که مصرف‌کننده به بیداری رسیده باشد، تفکرات و جهان‌بینی خود را تغییر داده و سیگار را مخرب بداند تا بتواند به درمان برسد. بعد از ترک سیگار، سیستم‌های داخلی بدن ترمیم شده و انتهای اعصاب مردهٔ ناشی از سیگار دوباره زنده می‌شوند، عملکرد ریه بهتر شده و خون، مواد مضر و سمی را خنثی می‌کند و سطح اکسیژن در خون متعادل می‌گردد. حدود ۶/۳ کیلوگرم افزایش وزن ایجاد می‌شود. فرد سیگاری در هر سنی که اقدام به درمان نماید، طول عمر خود را تضمین کرده است، ناگفته نماند که هر چه مدت‌زمان اعتیاد به سیگار طولانی‌تر بوده باشد، به همان نسبت درمان آن سخت‌تر و زمان‌بر است. و در پایان؛ امیدوارم با آگاهی از اثرات مخرب و زیان بار سیگار گام موثری برای درمان آن برداریم و روزی فرا برسد که صدای رسای کنگره ی ۶۰ را تمام انسان های غرق در ظلمت بشنوند و به رهایی برسند.

نویسنده: همسفر معصومه (رهجوی لژیون یکم)

ارسال: همسفر فاطمه (رهجوی لژیون دوم)