اعتیاد پدیده‌ای چندبعدی است که بر جسم، روان و حتی نگرش و جهان‌بینی فرد تأثیر عمیق می‌گذارد. روند درمان و بهبودی از اعتیاد تنها به قطع مصرف مواد ختم نمی‌شود، بلکه مستلزم ترمیم سیستم‌های طبیعی بدن، بازسازی توانایی‌های روانی و اصلاح نگرش فرد به خود و محیط اطراف است. تجربه نشان داده است که با برنامه‌ریزی صحیح و پیروی از روش علمی مانندDST می‌توان طی حدود ۱۱ ماه به ۹۰ درصد تعادل جسمی دست یافت. این تعادل جسمی زمینه‌ساز بازیابی تعادل روانی نیز خواهد بود. با این حال، در صورت عدم درمان ریشه‌ای نگرش فرد، خطر بازگشت به اعتیاد همچنان وجود دارد، حتی اگر مشکلات جسمی و روانی به‌طور کامل حل شده باشند. روش‌های درمانی در مرحله ترک و ترمیم جسمی که امروزه به اجرا در می‌آیند مانند: ۱. ترک بدون دارو یا مواد جایگزین؛ این روش که در برخی از گروه‌های خودیاری و سنتی به کار گرفته می‌شود، یکی از دشوارترین و پرخطرترین شیوه‌های درمان است. در این حالت، فرد بدون مصرف هیچ‌گونه داروی کمکی، اقدام به قطع کامل مواد می‌کند. اگرچه این روش ممکن است در برخی افراد موفقیت‌آمیز باشد، اما عوارض شدید جسمی و روانی در ماه‌های ابتدایی ترک از ویژگی‌های بارز آن است. کاهش راندمان کاری، ناتوانی جنسی و آسیب‌های بعضاً جبران‌ناپذیر، از پیامدهای این روش است. در واقع، اگر فردی در این مسیر به اعتیاد بازگردد، نمی‌توان آن را شکست در درمان تلقی کرد، بلکه بازگشتی طبیعی به دلیل فشارهای وارده بر جسم و روان اوست.
۲. استفاده از داروهای ترک اعتیاد؛ در این روش، هم‌زمان با قطع مصرف مواد، از داروهای تخصصی و تأییدشده جهت کنترل علائم ترک و تنظیم سیستم‌های بدن استفاده می‌شود. این داروها باید با تجویز پزشک و به صورت کنترل‌شده تجویز شوند و در طول دوره‌ای ۹ تا ۱۱ ماهه، به‌تدریج دُز آن‌ها کاهش یافته و در نهایت قطع شوند. این شیوه نسبت به ترک ناگهانی، ایمن‌تر و اثربخش‌تر بوده و احتمال بازگشت را کاهش می‌دهد. ۳. کاهش تدریجی مصرف در معتادان به تریاک؛ برای مصرف‌کنندگان تریاک، یکی از روش‌های مؤثر، کاهش تدریجی میزان مصرف در طول یک دوره مشخص است. در این روش، فرد به‌تدریج میزان مصرف خود را کاهش داده و بدن فرصت تطابق با شرایط جدید را می‌یابد. این فرایند باید طی دوره‌ای تقریباً ۱۱ ماهه انجام گیرد تا سیستم‌های طبیعی بدن فرصت بازسازی داشته باشند. ۴. درمان معتادان به هروئین و مواد تزریقی؛ در این موارد، ابتدا باید مصرف هروئین کاملاً قطع شود. این مرحله بین ۳ روز تا یک هفته طول می‌کشد. در صورت نیاز، می‌توان حداکثر ۱۰۰ میلی‌گرم تریاک به‌صورت خوراکی تجویز کرد. سپس درمان با استفاده از تریاک پخته‌شده (به دلیل قابلیت هضم بهتر) در دو وعده و به میزان تقریبی ۵۵۰ میلی‌گرم در روز ادامه می‌یابد. به‌تدریج دُز مصرف کاهش یافته تا در نهایت به صفر برسد. استفاده از تریاک خام برای بسیاری از افراد دشوار بوده و توصیه نمی‌شود؛ بنابراین فرایند پخت آن ضروری است.
آقای مهندس با مطرح کردن صورت مسئله اعتیاد بر بسیاری از مجهولات ترک‌های ناموفق امروزی پاسخ دادند. بسیاری از اختلالات ناشی از اعتیاد، در مرحله اول منشأ روانی ندارند، بلکه حاصل ضعف در سیستم‌های ضد درد طبیعی بدن و عملکرد ناقص سیستم‌های تولید مواد شبه‌افیونی (اندورفین‌ها) هستند. این سیستم‌ها در اثر مصرف طولانی‌مدت مواد مخدر، عملکرد طبیعی خود را از دست داده و برای بازیابی، نیاز به زمان و تحریک تدریجی دارند. درمان اصولی باید به‌گونه‌ای باشد که این سیستم‌ها مجدداً فعالیت خود را آغاز کنند. به‌عبارتی، چشمه‌ی درونی بدن باید خود به جوشش برسد. افزودن آب خارجی به چشمه‌ای خشکیده، آن را زنده نمی‌کند؛ استفاده از داروهای مخرب و اعتیادآور نیز ممکن است در کوتاه‌مدت بهبودی ظاهری ایجاد کند، اما در بلندمدت باعث نابودی کامل این چشمه‌های درونی خواهد شد. در نتیجه برای درمان مؤثر اعتیاد تنها با تمرکز بر قطع مصرف مواد حاصل نمی‌شود، بلکه نیازمند ترمیم سیستم‌های طبیعی بدن، بازیابی روانی و اصلاح نگرش فرد نسبت به خود و زندگی است. روش‌های علمی، تدریجی و مبتنی بر دارو درمانی کنترل‌شده، بهترین شانس را برای بهبودی پایدار فراهم می‌کنند. استفاده از روش‌های ناگهانی، زورمدار و غیراخلاقی نه‌تنها موفقیت‌آمیز نیست، بلکه به آسیب‌های جبران‌ناپذیر جسمی و روانی می‌انجامد. در نهایت، باید رویکردی جامع، انسانی و علمی در درمان اعتیاد اتخاذ شود تا بتوان فرد را به زندگی سالم و پایدار بازگرداند.
منابع: چهارده وادی برای رسیدن به خود، صحبت‌های آقای مهندس در جلسات جهان‌بینی
نویسنده: مرزبان آمار همسفر مهسا (لژیون مرزبان)
ویرایش و ارسال: همسفر رباب رهجوی راهنما همسفر مریم (لژیون اول) دبیر سایت
همسفران نمایندگی صائب تبریزی
- تعداد بازدید از این مطلب :
55