دانایی مؤثر پلی بین دانش و عمل است

یکی از مفاهیم اساسی در کنگره۶۰، موضوع دانایی و دانایی مؤثر است. در نگاه اول شاید تصور شود که دانایی و سواد به یک معنا هستند؛ اما در حقیقت این سه واژه تفاوت‌های عمیق و ظریفی دارند که درک آن‌ها برای رشد فردی و رهایی از تاریکی‌ها بسیار مهم است.

۱) سواد
سواد؛ یعنی توانایی خواندن و نوشتن. فرد باسواد می‌تواند، کتاب بخواند، مطلبی را بنویسد یا از طریق نوشته‌ها با دیگران ارتباط برقرار کند؛ اما داشتن سواد به تنهایی تضمین‌کننده رشد و موفقیت انسان نیست. چه بسا افرادی که مدرک‌های بالا دارند؛ ولی در زندگی روزمره دچار مشکلات فراوان می‌شوند.

۲) دانایی
دانایی یک مرحله بالاتر از سواد است. دانایی؛ یعنی توانایی تشخیص درست از نادرست، حق از باطل، مفید از مضر و فرد دانا لزوماً ممکن است، تحصیلات دانشگاهی نداشته باشد؛ اما با تجربه، تفکر و آموزش درست می‌تواند، راه و مسیر زندگی را بهتر بشناسد. به عنوان مثال کسی ممکن است، بداند که سیگار و مواد مخدر مضر هستند، این آگاهی یک بخش از دانایی است.

۳) دانایی مؤثر
دانایی مؤثر؛ مرحله‌ای فراتر از دانایی است. در این مرحله فرد نه تنها می‌داند چه چیزی درست یا غلط است؛ بلکه می‌تواند آن آگاهی را در عمل پیاده کند.

به عبارت دیگر دانایی؛ یعنی دانستن، دانایی مؤثر؛ یعنی دانستن و عمل کردن بر پایه دانش. برای نمونه خیلی‌ها می‌دانند که مصرف مواد مخدر باعث نابودی جسم و روان می‌شود؛ اما توانایی ترک آن را ندارند. در کنگره۶۰ تلاش می‌شود که انسان به دانایی مؤثر برسد؛ یعنی دانشی که در عمل به کار گرفته شود و زندگی فرد را تغییر دهد.

حال می‌خواهیم ارتباط دانایی، دانایی‌مؤثر و سواد را برسی کنیم: سواد ابزاری برای یادگیری است. دانایی تشخیص مسیر درست است و دانایی مؤثر حرکت در آن مسیر و به مقصد رسیدن است. بدون دانایی مؤثر، آگاهی و سواد ما به نتیجه‌ای نمی‌رسد؛ مثل کسی که قوانین رانندگی را می‌داند؛ ولی در عمل رعایت نمی‌کند و در نهایت دچار حادثه می‌شود.

در کنگره۶۰ هدف این است که اعضا از مرحله سواد و دانایی عبور کرده و به دانایی مؤثر برسند. چون تنها در این حالت است که تغییر واقعی، رهایی، تعادل و آرامش پایدار به وجود می‌آید. فرد باسواد می‌تواند، اطلاعات را دریافت و پردازش کند؛ اما صرف داشتن سواد، تضمین‌کننده تغییر رفتار یا تصمیم‌گیری درست نیست.

تحقیقات علوم رفتاری نشان داده است که افراد با سطح سواد بالا، حتی اگر به اطلاعات درست دسترسی داشته باشند، ممکن است در عمل دچار خطا شوند؛ زیرا سواد تنها توانایی دریافت اطلاعات است، نه به‌کارگیری عملی آن. دانایی مرحله‌ای فراتر از سواد است و شامل توانایی تحلیل، تشخیص درست از نادرست و انتخاب مسیر مناسب می‌شود.

دانایی ترکیبی از تجربه، آموزش و تفکر است. در حوزه اعتیاد دانایی؛ یعنی شناخت اثرات جسمی و روانی مواد مخدر، درک موضوع جایگزینی مواد مخدر بیرونی به جای مخدرهای طبیعی بدن و در ادامه، آگاهی از راهکارهای درمانی که وجود دارد. فردی که دانایی مؤثر دارد، دانش خود را به رفتار تبدیل می‌کند و نتایج مثبت آن را در زندگی مشاهده می‌کند.

تحقیقات روان‌شناسی رفتاری نشان می‌دهد که بدون دانایی مؤثر، اطلاعات حتی مفید نیز، اثربخشی لازم را ندارند و تغییر پایدار در رفتار ایجاد نمی‌شود. به عبارت دیگر، دانایی مؤثر پلی بین دانش و عمل است. بدون این پل، یادگیری به نتیجه ملموس منجر نمی‌شود.

پس از این دستور جلسه نتیجه‌ می‌گیریم، کنگره۶۰ با تمرکز بر دانایی مؤثر، سعی دارد که افراد نه تنها از نظر علمی و نظری آگاه شوند؛ بلکه توانایی اعمال این آگاهی را در زندگی واقعی پیدا کنند. این رویکرد علمی باعث می‌شود، مسیر رهایی از اعتیاد و بهبود کیفیت زندگی، پایدار و موثر باشد.

منابع:جزوه جهان‌بینی، سی‌دی جهان‌بینی۱و۲، کتاب ۱۴ مقاله

نویسنده و رابط خبری: راهنمای ویلیام همسفر معصومه
عکاس: مرزبان خبری همسفر سمیه
ویرایش و ارسال: همسفر فاطمه رهجو راهنما همسفر فرزانه(لژیون دوم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی گوجان