عقل هدایت‌گر انسان است

مشارکت همیفرسمیه الف:

وادی ششم به ما می‌آموزد که باید حکم عقل را به‌عنوان فرمانروای بزرگ در وجود خود کاملاً اجرا کنیم. عقل، هدایت‌گر اصلی انسان است که اگر درست به کار گرفته شود، می‌تواند مسیر زندگی ما را به سمت نور، آرامش و موفقیت هدایت کند.
قبل از آشنایی با این وادی، گاهی اوقات احساس می‌کردم که تصمیمات من تحت تأثیر احساسات و هیجانات زودگذر قرار می‌گیرد و باعث می‌شود اشتباهاتی انجام دهم که بعدها پشیمان می‌شوم؛ اما وادی ششم به من یاد داد که برای رسیدن به زندگی بهتر و سالم‌تر، باید به‌جای تصمیم‌گیری بر اساس احساسات، به حکم عقل خود مراجعه کنم و آن را به‌عنوان فرمانروای بزرگ وجود خود بپذیرم.
اجرای کامل حکم عقل؛ یعنی این‌که در هر موقعیتی ابتدا به‌خوبی فکر کنیم، مزایا و معایب را بسنجیم و سپس تصمیمی بگیریم که برای ما و اطرافیانمان مفید و سازنده باشد. عقل به ما کمک می‌کند که از وسوسه‌ها، تصمیمات شتاب‌زده و رفتارهای مخرب دوری کنیم و راه درست را انتخاب کنیم. عقل به ما می‌آموزد که باید مسئولیت تصمیمات خود را بپذیریم و از اشتباهاتمان درس بگیریم، نه این‌که آن‌ها را به گردن دیگران بیندازیم یا در تکرار خطاها باقی بمانیم. وقتی حکم عقل را اجرا کنیم، به‌جای واکنش‌های احساسی و نابخردانه، تصمیماتی خردمندانه و حساب‌شده می‌گیریم که آینده ما را بهتر می‌کند.
به‌طورکلی، اجرای حکم عقل به معنی درک عمیق از خود و جهان اطراف است و ما را به سمت رشد فردی، آرامش ذهنی و کمال انسانی هدایت می‌کند. این وادی به من یادآوری می‌کند که عقل فرمانروای وجود من است و باید همیشه صدای آن را بشنوم و به آن اعتماد کنم. امیدوارم بتوانم همیشه این درس را در زندگی‌ام به کار ببرم و با اجرای کامل حکم عقل، مسیر زندگی خود را روشن و هموار سازم.

مشارکت همسفر اکرم:

وادی ششم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین وادی‌های کنگره ۶۰‌ در نظر گرفته می‌شود که تأثیر زیادی بر درمان اعتیاد دارد. عقل نیرویی است که فرّ ایزدی دارد؛ یعنی شکوه الهی دارد و قدرت آن برگرفته از قدرت الهی است. هر چه قدر بیشتر در صراط مستقیم باشیم به نیروی الهی نزدیک‌تر می‌شویم، قوه تعقل ما نیرومندتر، فعال‌تر و حضورش پررنگ‌تر می‌شود و هر قدر از صراط مستقیم دور باشیم نیروی عقل کمتر و قوه تشخیص آن ضعیف‌تر می‌شود. کار عقل سنجش و ارزیابی است، عقل میزان و ترازو است برای اینکه به ما بگوید آیا خواسته‌های ما درست است یا نه؟ خواسته‌هایی که توسط عقل تأیید می‌شود را خواسته‌های معقول می‌گوییم؛ یعنی خواسته‌ای که مهر تأیید عقل را دارند و خواسته‌هایی که عقل آن‌ها را تائید نمی‌کند را خواسته‌های نامعقول میگوییم.
نفس اصلی‌ترین و اساسی‌ترین پارامتر شهر وجودی انسان و از اجزای صور پنهان است که در کتاب قرآن شریف نیز به کرات از آن یاد می‌شود. ممکن است تاکنون از نفس بسیار شنیده باشیم. عقل به هیچ‌گونه اشتباه نمی‌کند مگر آنکه اطلاعات غلط به آن برسد. انسان موجودی است که به او اختیار کامل تفویض شده است و ما در زندگی روزمره مرتباً بر سر دوراهی و چندراهی‌های متعدد قرار می‌گیریم: برویم یا نرویم، بگیریم یا نگیریم، بگوییم یا نگوییم، انجام بدهیم یا ندهیم و اینکه بایستی دائماً تصمیم بگیریم و راه خود را تشخیص بدهیم. به دنبال تفویض قدرت عظیم اختیار به انسان از سوی قدرت مطلق، قدرت تشخیص و قضاوتِ قدرتمندی نیز به انسان داده شد تا از عهده اختیار برآید و به بیراهه نرود و آن قدرت درونی عقل است؛ اما نفس نیز در انسان وجود دارد که به سه مرحله: نفس اماره، لوامه و مطمئنه تقسیم می‌شود.
نفس اماره: یعنی امر کننده که پایین‌ترین مرحله نفس در انسان است. در این مرحله نفس هر چیزی را که می‌خواهد، فقط امر می‌کند و دستور می‌دهد، به خوب و بد آن کاری ندارد و فقط می‌خواهد. در این مرحله عقل بسیار ضعیف و کم‌رنگ می‌شود و انگار حضور ندارد. آن مقداری هم که هست به دلیل نداشتن اطلاعات و دانایی، در خدمت نفس اماره است و خواسته‌های آن را تأیید می‌کند.
نفس لوامه: به معنی این است که اگر انسان مرتکب اشتباه شود دچار عذاب وجدان می‌شود. در این مرحله  انسان خوب و بد را از هم تشخیص می‌دهد و وارد مرحله تشخیص می‌شود.
نفس مطمئنه: یعنی مرحله‌ای که انسان با اطمینان کامل نسبت به خوب بودن و یا منفی بودن افعال و خواسته‌ها مطلع و واقف است و با اطمینان انجام می‌دهد، شک و تردیدی در او نیست. قوه تعقل او به قدرت بالا می‌رسد و مثلث دانایی او رشد زیادی داشته است. با اطمینان کامل مواد مخدر مصرف نمی‌کند، متزلزل نیست. پس باید سعی کنیم فرمان‌های عقل را به اجرا درآوریم و برای انجام این حرکت لازم نیست دست به حرکت‌های بزرگ بزنیم و یا کارهای شگرف و شگفت‌انگیزی را انجام دهیم؛ بلکه باید آن کنیم که عقل فرمان می‌دهد.

مشارکت همسفر سمیه م:

در این وادی با دو پارامتر اساسی از صور پنهان انسان یعنی عقل و نفس روبرو می‌شویم. کلمه عقل یک واژه عربی به معنی هدایت کننده است. تمام هستی و موجودات درون آن دارای تفکر و اندیشه هستند. همه ما می‌دانیم برای اینکه کاری انجام شود؛ باید در سیستم عقل قرار بگیرد و بررسی گردد.
عقل با مرگ از بین نمی‌رود، فرمان عقل؛ یعنی هر آنچه که منطقی و درست است را بتوانید انجام بدهید. عقل و نفس همیشه در مقابل یکدیگر قرار دارند، نفس امر کننده انسان را به طرف امیال و خواسته‌های حیوانی خود می‌کشاند و چون عقل همیشه خواسته‌های غیرمعقول و حیوانی را قبول نمی‌کند؛ بنابراین بین عقل و نفس همیشه نبرد واقعی وجود دارد تا اینکه یکی از آن‌ها پیروز میدان شود. مثلاً هنگامی‌که فرد کار اشتباه و خلافی را انجام می‌دهد نفس امر کننده دستور کار را می‌دهد و وقتی‌که انسان خودش را سرزنش می‌کند و پشیمان می‌شود، نفس سرزنش کننده یا لوامه یا وجدان اوست که این کار را انجام می‌دهد و این مسئله تا زمانی ادامه دارد که انسان با تزکیه و پالایش خود بتواند به نفس مطمئنه برسد، یعنی هرچه می‌گوید و هر کاری که انجام می‌دهد معقول باشد. با رسیدن به نفس مطمئنه به فرمان عقل می‌رسیم، برای اینکه عقل بتواند درست فرمان بدهد باید دانایی خود. ا افزایش دهیم و این دانایی با آموزش و کسب تجربه حاصل می‌شود. وادی ششم به ما می‌آموزد که با شناخت عقل، نفس و عمل به فرمان عقل می‌توانیم به آرامش و تعادل درونی دست یابیم.

رابط خبری: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر سهیلا (لژیون دوم)
ویرایش و ارسال: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر سهیلا (لژیون دوم)
همسفران نمایندگی ایران