تعیین محدوده مسئولیت‌‌های انسانی با وادی چهارم

برداشت همسفر اعظم (م) رهجوی راهنما همسفر سمانه (لژیون سوم) از ‌سی‌دی «وادی چهارم ۱ و ۲»: 

زمانی که انسان قدرت مطلق (خداوند) را به درستی بشناسد در آرامش و صلح زندگی خواهد کرد و با مشکلات کمتری مواجه می‌شود؛ چرا که شناخت واقعی خداوند تنها در کلام خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در عمل نمود می‌یابد. اگر بخواهیم قدرت مطلق را بشناسیم باید از دروازه خودمان عبور کنیم؛ یعنی باید اول خود را بشناسیم. ما شناخت نسبتاً کمی از صور آشکار انسان داریم؛ اما صور پنهان آن را نمی‌شناسیم. ما هیچ قدرتی بر روی صور آشکار نداریم؛ حتی ادامه حیاتمان به دست خودمان نیست.

ما می‌توانیم اقدام به نابودی جسم کنیم؛ اما نمی‌توانیم آن را کنترل کنیم، اداره شهر وجودی (جسم) در اختیار ما نیست؛ چون سیستمی اتوماتیک است که کار خودش را انجام می‌دهد و اگر در دست ما بود اصلاً یادمان می‌رفت که نفس بکشیم. انسان فنا ندارد؛ بلکه بقا دارد، ممکن است صور ظاهر فنا داشته باشد؛ اما در اصل، انسان فنا ندارد. خداوند وقتی انسان را آفرید، او را بر سر دو راهی قرار داد به او اختیار کامل داد تا هر راهی را که می‌خواهد انتخاب کند. راه پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک یا راه فسق و فجور. مسئولیت تمام کارها‌یی که انجام می‌دهیم بر عهده خودمان است؛ ولی متأسفانه ما می‌خواهیم تمام مسئولیت‌ها را بر گردن خداوند بیندازیم.

صور آشکار که کالبد فیزیکی یا جسم انسان گفته می‌شود، برای ما قابل رؤیت و لمس است و شامل اجزایی مانند: قلب، مغز، ... است که کوچکترین جزء جسم، سلول نام دارد و خودش به تنهایی به اندازه یک شهر، عظمت دارد. حال اگر بخواهیم گامی بلندتر در مورد شناخت انسان برداریم باید اول نفس را بشناسیم. گاهی اوقات نفس را با جسم و روح هم‌معنا می‌گیرند؛ اما این‌طور نیست، پس نفس، روح و جسم هر کدام معنی خاصی دارند. در قرآن کریم برای مرگ از کلمه فوت یا توفی استفاده کرده است. توفی؛ یعنی تحویل‌گرفتن. زمانی‌که مرگ فرا‌می‌رسد، فرشتگان مرگ، نفس شما را تحویل می‌گیرند. نفس قسمت اصلی و اساسی و یا خود موجود است که در ظاهر و باطن تعیین موجودیت می‌کند و دارای خواسته معقول و غیرمعقول است؛ بنابراین نفس هر انسانی بر‌مبنای خواسته و دانایی او در یک مرتبه یا درجه قرار می‌گیرد.

نفس انسان را در سه مرحله تعریف می‌کنند: ۱) نفس اَماره؛ یعنی امرکننده ۲) نفس لَوامه؛ یعنی سرزنش‌کننده ۳) نفس مطمئنه؛ یعنی نفس مطمئن یافته. بالاترین مرتبه نفس در حیوانات، اولین مرحله نفس در انسان است؛ یعنی نفس امّاره. در این مرحله، انسان بیشتر تحت تأثیر احساسات و منافع شخصی است و تصمیماتش معمولاً فاقد منطق و تعقل کافی هستند. با عبور از این مرحله، فرد به مرتبه نفس لوّامه می‌رسد؛ جایی‌که اگر خطایی مرتکب شود دچار پشیمانی و عذاب وجدان می‌شود. اگر شخص بتواند با تزکیه و پالایش از این مرحله عبور کند به مرحله نفس مطمئنه وارد می‌شود. فردی که در این مرحله قرار دارد، هیچ کار غیرعقلانی در ظاهر و باطن انجام نمی‌دهد و جایگاه او حتی فراتر از فرشتگان است.

ویرایش: همسفر بتول رهجوی راهنما همسفر سمانه (لژیون سوم)
ارسال: نگهبان سایت همسفر فهیمه
همسفران نمایندگی بیهقی سبزوار