هیچ انسانی بد نیست اگر بدی می‌کند نمی‌داند

مسئله تعادل و بی‌تعادلی مسئله بسیار حائز اهمیتی است. ما زمانی از کلمه ترک اعتیاد استفاده می‌کردیم و بعد از کلمه درمان اعتیاد استفاده کردیم که یک پله بالاتر بود؛ چون درمان در قسمت فیزیولوژی انجام می‌گیرد؛ ولی در جهان‌بینی معمولا کلمه درمان به کار برده نمی‌شود.

شخص باید به تعادل برسد. درمان فوق ترک است و تعادل فوق درمان که ما باید در اعتیاد به درمان برسیم. تعادل؛ یعنی پایداری،  عدالت هم از ریشه همین لغت است. در حال حاضر مشکلی که بشر دارد این است که انسان‌ها ذره‌ذره از تعادل خارج شده‌اند و آرامش و متانت کمتری دارند. بی‌تعادلی فقط این نیست که در قشر مصرف‌کنندگان مواد مخدر باشد، خیلی انسان‌ها هستند که تحصیلات و ثروت بالایی دارند؛ ولی تعادل ندارند، وقتی کسی تعادل نداشته باشد باعث رنجش و آزار خود و اطرافیانش می‌شود.

آداب معاشرت به تعادل و بی‌تعادلی بر‌می‌گردد؛ چون کسی که ادب دارد تعادل دارد و کسی که ادب ندارد تعادل ندارد. آداب؛ یعنی یک روش و آیین. هر چیزی دارای آدابی است و به مجموعه آداب،ادب می‌گوییم. کسی که مقدار بیشتری از این آداب را داشته باشد، می‌گوییم انسان با ادب‌تری است.

وقتی از مرحله حیوانی وارد مرحله انسانی می‌شویم، هر چیزی تعریف می‌شود؛ یعنی در مرحله انسانی ما چیزی نداریم که قانون نداشته باشد، مثل غذا خوردن که رسم و رسوم خاص خودش را دارد اینکه چه ساعتی یا چه میزانی غذا بخوریم یا اگر به مهمانی می‌رویم، اگر چند مدل غذا بود فقط یک یا نهایت دو نوع غذا بخوریم.

سخن گفتن هم آدابی دارد، انسان باید موقع صحبت کردن به حرف‌هایش مسلط باشد و بداند که چه می‌گوید، در صحبت کردن انسان نمی‌تواند با همه با یک مدل صحبت کند؛ با دوست، استاد، دکان دار، قاضی و... باید با مدل‌های متفاوتی صحبت کرد و آقایان با آقایان، آقایان با خانم‌ها، خانم‌ها با آقایان و... نمی‌توانند با یک مدل صحبت کنند.

حال اگر دوست یا همسرمان طرف مقابلمان باشد می‌تواند از لغت مفرد "تو" استفاده کند. رانندگی نیز ادابی دارد، در رانندگی نباید ویراژ بدهیم، لایی بکشیم، دائماً از بوق استفاده کنیم (از بوق برای شرایط خاص استفاده می‌شود)، دوبله یا جلوی پل یا وسط خیابون پارک کنیم و سد معبر کنیم؛ چون انجام این کارها بی‌ادبی است. آشغال ریختن در خیابان بی‌ادبی است.

کسی که دروغ می‌گوید انسان بی‌ادبی است؛ چون دروغ عدم تعادل است. انسانی که در امور دیگران تجسس می‌کند انسان بی‌ادبی است. به انسانی که به حریم شخصی افراد احترام نمی‌گذارد بی‌ادب می‌گویند. وقت‌نشناسی یکی از بی‌ادبانه‌ترین کارها است، مثلا فرد ساعت ۹ قرار می‌گذارد؛ ولی ساعت ۹:۳۰ به قرار می‌سد یا اصلا حضور پیدا نمی‌کند؛ کسی که به زمان افراد بی‌احترامی می‌کند، شخص بی‌ادبی است که کنگره۶۰ روی همه این مسائل کار می‌کند.

به طور کلی هیچ انسانی بد نیست؛ اگر بدی می‌کند، نمی‌داند. خیال می‌کند اگر دزدی کند یا رشوه بگیرد انسان زرنگ‌تری است، در بعضی زمان‌ها در یک جامعه مفهوم بعضی از واژه‌‌ها عوض می‌شود که بسیار خطرناک است؛ کسی که رشوه می‌گیرد خائن است و به مردم و کشورش خیانت می‌کند، کسی که جنسی را احتکار می‌کند زرنگ نیست؛ بلکه خائن است.

ما معنای لغت‌ها را عوض کردیم و اسم‌های خوب برایشان گذاشتیم که این‌ها در جامعه خطرناک است. اولین چیزی که باعث می‌شود انسان‌ها بدی کنند این است که خوبی را یاد نگرفته‌اند؛ انسانی که آگاه باشد بدی نمی‌کند، انسانی که دانا باشد گناه نمی‌کند، کسی که گناه می‌کند نادان است، کسی که خلاف می‌کند یا نیازمند است یا ناآگاه که همان نیازمندیش ریشه در نادانیش دارد و اگر دانا بود به نیازمندی نمی‌رسید.

بسیاری از مشکلاتی که به وجود می‌آید به علت سوءتفاهمی است که بین ما ایجاد می‌شود که با صحبت کردن می‌توان این مسئله را برطرف کرد و دشمنی‌ها را به دوستی تبدیل کرد. این نکاتی بود از ادب و بی‌ادبی و تعادل و بی‌تعادلی که باید با تجربه، تفکر و آموزش ذره‌ذره دانشمان را اتقاء دهیم و اگر این تفکر را هم داشته باشیم که بدی کردن انسان‌ها به علت عدم آگاهیشان است مقداری از درد و رنج خودمان کم می‌شود.

نویسنده: همسفر جمیله رهجوی راهنما همسفر منیر (لژیون پنجم)
منابع: سی‌دی آداب معاشرت، ادب و بی‌ادبی
رابط خبری: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر منیر (لژیون پنجم)
ویرایش و ارسال: همسفر محدثه رهجوی راهنما همسفر الناز (لژیون دهم) نگهبان سایت