سلامتی سرمایه گران‌بهایی است

استعمال دخانیات در اشکال مختلف از جمله سیگار، قلیان، ناس، پیپ و اخیراً ویپ یا سیگار الکترونیکی یکی از مهمترین چالش‌های سلامت عمومی در جهان معاصر است. با وجود آگاهی فزاینده از خطرات این مواد، مصرف آن‌ها همچنان در بسیاری از جوامع رواج دارد. این مقاله به بررسی علمی این محصولات، ترکیبات آن‌ها و تأثیراتشان بر سلامت فرد و جامعه می‌پردازد.

بخش اول: ترکیبات و اثرات سیگار 

سیگار حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی است که حداقل ۲۵۰ مورد از آن‌ها مضر و بیش از ۶۹ مورد سرطان‌زا شناخته شده‌اند. نیکوتین، تار و مونوکسیدکربن سه ترکیب اصلی و خطرناک سیگار هستند.

عوارض سلامت

- سرطان‌ها: ریه، حنجره، مری، مثانه و پانکراس

- بیماری‌های تنفسی: COPD، برونشیت مزمن

- بیماری‌های قلبی- عروقی: افزایش خطر سکته قلبی و مغزی

- کاهش عمر: به طور متوسط ۱۰ سال کاهش امید به زندگی

بخش دوم: قلیان

باورهای نادرست و واقعیت‌ها

برخلاف باور عمومی، قلیان از سیگار ایمن‌تر نیست. یک جلسه قلیان کشیدن معادل استعمال ۱۰۰ الی ۲۰۰ نخ سیگار از نظر حجم دود استنشاقی است.

خطرات خاص

- انتقال بیماری‌های عفونی: مانند سل و هپاتیت در استفاده مشترک از شیلنگ

- مواد سمی: میزان بالای مونوکسیدکربن، فلزات سنگین و ترکیبات آروماتیک

- اعتیادآوری: با وجود طعم‌ میوه‌ها، نیکوتین موجود همچنان اعتیادآور است.

بخش سوم: ناس (ناساک)

ناس ترکیبی از تنباکو، آهک و مواد معطر است که در برخی فرهنگ‌ها به صورت جویدنی مصرف می‌شود.

عوارض: 

- سرطان‌های دهان و حلق

- فرسایش دندان‌ها و بیماری‌های لثه

- افزایش فشارخون و خطر بیماری‌های قلبی

بخش چهارم: پیپ

اگرچه مصرف پیپ کمتر از سیگار رایج است؛ اما خطرات مشابهی دارد. دود پیپ حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات سرطان‌زا است.

خطرات: 

- سرطان‌های لب، زبان و حنجره

- بیماری‌های ریوی؛ حتی در صورت عدم استنشاق عمیق

بخش پنجم: ویپ (سیگار الکترونیکی)

فناوری و ترکیبات

ویپ‌ها با گرم کردن مایع حاوی نیکوتین، پروپیلن گلیکول، گلیسیرین گیاهی و مواد معطر، بخار تولید می‌کنند.

نگرانی‌های سلامت

- آسیب‌های ریوی: مانند EVALI (بیماری ریوی مرتبط با ویپ)

- اعتیاد به نیکوتین: به ویژه در نوجوانان

- عدم ایمنی بلندمدت: تحقیقات درباره اثرات بلندمدت هنوز ادامه دارد.

بخش ششم: جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی

هزینه‌های بهداشتی

دخانیات سالانه موجب مرگ بیش از ۸ میلیون نفر در جهان می‌شود که ۷ میلیون آن ناشی از مصرف مستقیم و ۱ الی ۲ میلیون ناشی از مواجهه با دود دست دوم است.

تأثیرات اقتصادی: هزینه‌های درمان بیماری‌های ناشی از دخانیات و کاهش بهره‌وری نیروی کار، بار اقتصادی سنگینی بر دولت‌ها تحمیل می‌کند.

نتیجه‌گیری و توصیه‌ها: تمام اشکال مصرف دخانیات، از سیگار گرفته تا ویپ، تهدیدی جدی برای سلامت فرد و جامعه محسوب می‌شوند. بهترین راهکار، پیشگیری از شروع مصرف و ترک برای مصرف‌کنندگان فعلی است. اقدامات زیر توصیه می‌شود.1- افزایش آگاهی عمومی درباره خطرات واقعی همه اشکال دخانیات. 2- اجرای سیاست‌های کنترل دخانیات مانند افزایش مالیات، ممنوعیت تبلیغات و ایجاد فضاهای عاری از دود. 3- گسترش خدمات ترک دخانیات با پوشش بیمه‌ای. 4- تحقیقات بیشتر درباره محصولات جدید مانند ویپ. سلامتی سرمایه گران‌بهایی است که با مصرف این محصولات به خطر می‌افتد. انتخاب آگاهانه و مسئولانه امروز، تضمین‌کننده زندگی سالم‌تر فردا است.

منابع: مقاله سیزدهم سیگار، سی‌دی سیگار 
نویسنده: همسفر پروانه رهجوی راهنما همسفر سمیه (لژیون پنجم) 
رابط خبری: همسفر پروانه رهجوی راهنما همسفر سمیه (لژیون پنجم) 
ارسال: همسفر آذر رهجوی راهنما همسفر فرشته (لژیون سوم) خدمتگزار سایت 
همسفران نمایندگی باباطاهر همدان