«خلاصه سیدی قیاس»
در این سیدی، استاد امین میفرمایند: مسئلهی مهمی که انسان در سفر دوم با آن روبهرو میشود، «تسخیر شدن» است و این مسئله اجتنابناپذیر است. وقتی انسان به مراتب بالاتر میرسد، مسئلهی تسخیر اتفاق میافتد و انسان باید آگاه و هوشیار باشد تا بتواند از این مرحله عبور کند.
کاری که تسخیر انجام میدهد شبیه مواد مخدر است؛ روی چشمها و حسهای ما پرده و حجاب میکشد تا انسان متوجه اطراف خود نشود. سخت بودن سفر دوم به این دلیل است که تسخیر شدن در این سفر قابل رؤیت نیست.
نیروهایی که باعث میشوند انسان در سفر دوم متوقف شود، ترس، ناامیدی و منیت هستند. اینها در سفر دوم کاملاً خود را به شکلهای مختلف نشان میدهند. در این سفر باید سنتهای الهی که در قرآن آمده است را بشناسیم؛ چراکه سنتهای الهی غیرقابل تغییر هستند.
داستانهایی که خداوند در قرآن آورده است تنها مخصوص پیامبران و برای آزمایش آنها نبوده؛ پیامبران نمونهای از سنتهای الهی هستند و خصلتهای ویژه و بالایی دارند. هر پیامبری یک یا چند خصلت برجسته در درون خود داشته است؛ مثلاً یکی علم دارد، یکی صبر دارد، یکی خلقوخوی نیکو دارد و با همهی انسانها کنار میآید، و با همین خصلتها مورد آزمایش قرار میگیرند.
انسان نیز وقتی به توانایی میرسد، با همان توانایی آزمایش میشود. اگر انسان سنتهای الهی را بشناسد، میتواند از آزمایشهایی که در سفر دوم برایش پیش میآید بهخوبی عبور کند.
انسان نمیتواند ببیند که دیگری هم به جایگاه بالایی رسیده است و این مسئله گاهی باعث میشود فرد به فکر انتقام بیفتد. دلیل رسیدن انسان به این نقطه این است که اغلب ما از پیشینه و مسیر زندگی دیگران آگاهی نداریم و فقط مقطع فعلی زندگی آنها را میبینیم.
به همین دلیل، تلاشی را که خودمان انجام دادهایم دائماً با تلاش دیگران قیاس میکنیم. اگر تلاش خود را بیشتر ببینیم و نتیجهی برتری بگیریم، نسبت به دیگران دچار حسادت میشویم. در اینجا عقل قیاس میکند و اصل کار عقل درست است، اما چون دادههایی که برای قیاس استفاده میکنیم ناقص است، عقل دچار اشتباه میشود.
این موضوع در زندگی روزمرهی ما نیز کاملاً دیده میشود. وقتی قیاس میکنیم، نتیجهاش این است که در درجهی اول احساس نفرت و بیزاری پیدا میکنیم، یا اگر خیلی خیلی خوب باشیم، از خودمان متنفر میشویم، و یا نسبت به خدا احساس بیزاری پیدا میکنیم.
قیاس بهانهای است تا نفس قدرت خود را به دست بگیرد؛ این همان نفس اماره است. نفس اماره اطلاعات ناقص، دانایی ناقص و حال خراب را کنار هم جمع میکند تا عقل دچار اشتباه شود.
حس، اولین قوهای است که عقل را به کار میاندازد. وقتی انسان توسط نفس اماره بایکوت میشود، در دوراهی انتخاب قرار میگیرد؛ اما در اینجا به حس خود توجه نمیکند و قدرت را انتخاب میکند. خواستههای نامعقول و قیاس، در مجموع انسان را به نابودی میکشاند.
برای اینکه انسان بتواند چیزی را جذب کند، باید بستر مناسب به وجود آید. در انسان باید آن خاصیتی که به کمک آن مفاهیم را جذب میکند، تقویت شود. در زمینهی اعتیاد نیز ممکن است سالها آگاهی وجود داشته باشد، اما زمانی درمان اتفاق میافتد که بستر و خواسته در انسان به وجود آید و تقویت شود.
در این حالت است که وقتی فرد به کنگره میآید، کلام راهنما در او نفوذ میکند، حس شکل میگیرد، دلگرم میشود و احساس امید، سرزندگی و توانمندی میکند. اما اگر بستر آماده نباشد، حتی اگر کلام بسیار قوی باشد، اثر آن موقتی است و زود محو میشود.
آنچه خداوند به انسانها داده، در اصل برای همه مشترک است؛ اما تفاوت انسانها در نفس آنهاست؛ اینکه نفس در چه مرتبهای قرار دارد، قدرت تفکر و عقل در چه سطحی است، دانایی چقدر است و حس تا چه اندازه پالایش شده است. همهی اینها باعث تفاوت انسانها میشود.
این موضوع به این آیهی قرآن برمیگردد که میفرماید: «برای انسان چیزی نیست مگر آنچه خود تلاش میکند.» قیاس در انسان بر اساس اطلاعات بسیار ناقص و غلط شکل میگیرد؛ زیرا از گذشتهی خود، فرمانهای الهی و مسیر دیگران اطلاع کاملی نداریم. قیاس یکی از ابزارهای اصلی، مهم و کاربردی نفس اماره است تا انسان را در مسیر حیات گمراه کند.
انسان به ظاهر میبیند که عدالت برقرار نیست و تصور میکند خداوند عادل نیست؛ سپس وارد بازی میشود. بازیای که هدف آن رسیدن به خواستههای نامعقول است و برای این خواستهها به ابزار نیاز دارد. نیروهای بازدارنده و تخریبی این ابزارها را در اختیار انسان قرار میدهند.
منبع: سیدی قیاس استاد امین
نویسنده: همسفر ناهیده رهجوی راهنما همسفر بهاره (لژیون اول)
ویرایش و ارسال: راهنمای تازهواردین همسفر مرضیه نگهبان سایت
همسفران نمایندگی کاشان
- تعداد بازدید از این مطلب :
33