انسان سیر به غذای دیگران خیره نمی‌شود

قیاس یکی از پنهان‌ترین دام‌های ذهن انسان است. چیزی که آرام‌آرام وارد قلب می‌شود، بی‌صدا ریشه می‌دواند و بدون آن‌که بفهمیم، حالِ ما را می‌گیرد. استاد امین در سی‌دی «قیاس» بیان می‌کنند: انسان وقتی خود را با دیگران می‌سنجد، از مسیر عقل و ایمان فاصله می‌گیرد.

قیاس ظاهرش ساده‌ است؛ چرا آن دارد و ما نداریم؟ چرا آن رسید و ما هنوز در راه هستیم؛ امّا در عمق این سؤال‌ها یک زخم پنهان است، زخمی به اسم حسادت یا نارضایتی از تقدیر، نفس انسان از همین زخم تغذیه می‌کند.

وقتی خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم، در واقع بخشی از آرامش‌ خود را می‌فروشیم تا چیزی را به‌‌دست آوریم که شاید اصلاً برای ما نبوده است. قیاس یعنی نگاه کردن به باغ همسایه در حالی‌که باغ خودمان بی‌توجه مانده است.

در این سی‌دی گفته می‌شود که قیاس یکی از ابزارهای نفس اماره‌ است. نفسی که دوست دارد آدم را از درون متلاشی کند، حس تنفر بکارد، عقل را خاموش و احساس را شعله‌ور کند. وقتی عقل با داده‌های ناقص تصمیم می‌گیرد، اشتباه قطعی است، مثل راننده‌ای که نقشه اشتباه دارد، هرچه‌قدر هم ماهر باشد به مقصد نمی‌رسد.

قیاس رابطه‌ انسان را با خود، دیگران و حتی خدا خراب می‌کند. در ابتدا باعث می‌شود از کسی‌که با او خودمان را مقایسه می‌کنیم، بدمان بیاید، بعد کم‌کم از خداوند گله‌مند می‌شویم که چرا آن بیش‌تر دارد و در آخر از خودمان ناراحت می‌شویم؛ چون فکر می‌کنیم کم‌ارزش‌ هستیم.

در حالی‌که حقیقت برعکس است، هرکسی جای خود، مسیر و رشد خود را دارد. هیچ موفقیتی بی‌دلیل نیست، فقط بهای متفاوتی دارد؛ شاید آن بهایی داده است که ما هنوز نداده‌ایم یا زمان آن نرسیده است.

استاد بیان می‌کند: قیاس زمانی شکل می‌گیرد که دانایی کم و حس درون آلوده‌ است؛ یعنی هنوز بلد نیستیم واقعیت‌ها را درست ببینیم. انسان وقتی به دانایی برسد، قیاس نمی‌کند؛ بلکه یاد می‌گیرد به‌جای این‌که بگویند «چرا آن‌ها دارند»؟ می‌پرسند: «ما چه‌طور بسازیم»؟

برای رهایی از قیاس باید به درون خود برگردیم؛ باید فهمید ما دقیقاً همان‌جایی هستیم که باید باشیم؛ شاید مسیر ما کندتر و متفاوت باشد؛ امّا مسیر ما مقدس است. هیچ شاخه‌ای جای شاخه‌ دیگری را نمی‌گیرد؛ چون هرکدام از زاویه‌ خود به نور می‌رسد.

گاهی قیاس از ظاهر شروع می‌شود، از لباس، موفقیت، زیبایی یا عشق، امّا ریشه‌ آن همیشه ناآرامی درون است. وقتی دل پر از رضایت و شکرگزاری باشد، قیاس شکل نمی‌گیرد، انسان سیر به غذای دیگران خیره نمی‌شود.

قیاس را باید همان لحظه‌ای که جرقه می‌زند شناخت. بپرسیم: واقعاً همه‌چیز را می‌دانیم و تلاش آن شخص را دیدیم؟ بهای آن را، نه فقط ظاهر را دیدیم و قضاوت کردیم. همین قضاوت ناآگاهانه کم‌کم ما را می‌سوزاند.

قیاس یعنی گم کردن خودمان از مسیر دیگران، یعنی جا گذاشتن آرامش در مسیری که مال ما نیست. هر بار که خود را با کسی می‌سنجیم، در واقع داریم می‌گوییم: «ما کافی نیستیم»، در حالی‌که خدا هیچ‌کس را ناقص نیافریده است.

وقتی یاد بگیریم با خودمان مهربان باشیم، دیگر مقایسه معنی ندارد، آن‌موقع به‌جای حسادت، تحسین می‌کنیم، به‌جای خشم، عشق می‌کاریم و به‌جای حسرت، انگیزه می‌گیریم.

سی‌دی قیاس بیان می‌کند: مسیر هرکسی هدیه‌ مخصوص خودش است؛ اگر بخواهیم آن را با دیگران عوض کنیم، هدیه‌ خود را از دست می‌دهیم. زندگی هر انسان مثل اثر انگشت او است، هیچ دوتا، یکی نیست.

پس به‌جای مقایسه باید مراقبه و به‌جای قیاس در برابر وسوسه‌ نفس، نارضایتی و قضاوت، باید قیام کرد. آن‌وقت است که انسان رها و سبک می‌شود و طعم واقعی آرامش را تجربه می‌کند. وقتی قیاس را کنار بگذاریم، می‌فهمیم زندگی چه‌قدر قشنگ است، درست همان‌طور که هست.

منبع: سی‌دی قیاس
نویسنده: همسفر عاطفه رهجوی راهنما همسفر مریم (لژیون پانزدهم)
رابط خبری: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر مریم (لژیون پانزدهم)
ویرایش و ارسال: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر فهیمه (لژیون ششم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی کوروش آذرپور