در مرزِ تحمل، معرفت پدید می‌آید

وقتی تحمل، مرز میان تداوم و گسسته است؛ جایی که اراده با خویشتنِ خویش درگیر می‌شود. در آغاز، نیرو از شور برمی‌خیزد؛ از میل به بودن، از اشتیاق به گسترش اما هرچه اوج می‌گیرد، با سنگینیِ خود روبه‌رو می‌شود، با محدودیتِ ذات، با خستگی در آن لحظه، انسان درمی‌یابد که رشد بی‌پایان، اگر به آگاهی نیانجامد، فرسایش است نه تعالی. تحمل، آستانه‌ای است که در آن نیرو به شناخت بدل می‌شود زیرا تنها آن‌ کس که به مرزِ توان خود رسیده باشد معنای «رهایی» را می‌فهمد اما رهایی، پایان راه نیست؛ بلکه آغازِ نوعی بینش تازه است؛ آن‌جا که انسان از فشار نیرو و سنگینی اراده عبور می‌کند، به سکوتی می‌رسد که دیگر شباهتی به ضعف ندارد، آن سکوت، آرامش نیست بلکه آگاهی است؛ آگاهی از این‌که هر قدرتی اگر از درون تهی شود به سلطه بدل می‌گردد و هر ضعفی، اگر با شناخت همراه شود، به سرچشمه‌ی دگرگونی تبدیل می‌شود؛ تحمل، انسان را می‌سازد اما رهایی، او را بازمی‌زاید زیرا تنها کسی که آتش را در جان خود زیسته باشد، قدرِ روشنایی را در تاریکی می‌فهمد.

نقطهٔ تحمل، حدّ فاصل میان دوام و زوال است زیرا در آن، قوه از غایتِ فعلیت می‌گذرد و به شناختِ ذاتِ خویش می‌رسد. هر نیرویی در آغاز، از شوقِ وجود برمی‌خیزد و در طلبِ کمال، از مرتبه‌ای به مرتبه‌ای دیگر می‌رود اما چون به اوج خود رسد، به خویشتن بازمی‌نگرد و درمی‌یابد که حرکتِ بی‌ادراک، عینِ غفلت است از این رو، در مرزِ تحمل، معرفت پدید می‌آید؛ چرا که رنج، آینه‌ای است که حقیقتِ توان را آشکار می‌سازد. تحمل، نه ضعف است و نه صرفِ پایداری بلکه مقامِ تلاقیِ اراده و ادراک است؛ در این مقام، انسان درمی‌یابد که هر قدرتی، اگر به نورِ آگاهی منوّر نگردد، به ظلمتِ سلطه فرو می‌افتد و هر ضعفی، اگر به فهمِ معنا آمیخته شود، به نطفهٔ دگرگونی مبدل می‌گردد چون انسان باید از حدّ تحمل بگذرد، نه به ترکِ نیرو، آن‌وقت به تعالیِ آن نایل می‌شود زیرا آن‌چه از رنج زاده می‌شود، دیگر میل به غلبه ندارد، بلکه شوقِ مشاهده دارد و مشاهده، نردبانِ رهایی است. تفاوت بین انسان و حیوان در این است که انسان می‌تواند نقطه تحمل خود را آموزش دهد، تمرین کند و ارتقا بخشد؛ مثلاً در گرسنگی یا بیداری زودهنگام تقویت شود. بالا بردن نقطه تحمل نیاز به تدریج، زمان، تلاش و آموزش دارد و نمی‌توان یک‌شبه آن را افزایش داد.

نقطه تحمل در سخن: ممکن است سخن دیگران را نتوانیم تحمل کنیم؛ زمانی که از تعادل خارج می‌شویم یعنی از نقطه تحمل خود عبور کرده‌ایم. نقطه تحمل در مقام و مسئولیت: اگر به مقامی برسیم، باید ظرفیت آن مقام را داشته باشیم در غیر این صورت ممکن است تخریب ایجاد شود. در بخش منفی: بالا بردن نقطه تحمل نسبت به ضدارزش‌ها مثلاً خوردن بیش از حد، مضر است؛ باید نقطه تحمل در جهت منفی را پایین نگه داشت.
منابع: کتاب ۱۴مقاله، کتاب ۱۴ وادی، سخنان آقای مهندس دژاکام سال ۹۲ و ۹۳
نویسنده: همسفر لیلا رهجوی راهنما همسفر فاطمه(لژیون هشتم)
رابط خبری: همسفر زینت رهجوی راهنما همسفر فاطمه(لژیون هشتم)
ویرایش و ارسال: همسفر نرگس رهجوی راهنما همسفر زینب(لژیون چهارم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی دکتر مسعود