نگاهی نو از تجربه تا تئوری

مهندس حسین دژاکام، پس از ۱۷ سال اعتیاد به حشیش، الکل و تریاک همچنین ناکامی در ترک با روش‌های مرسوم و زیر نظر متخصصان، مسیری نو را آغاز کردند. رویکرد ایشان این بود که مواد مصرفی را به مثابه یک دارو می‌دیدند و ابتدا نظم مصرف را سامان داده و سپس به تدریج آن را کاهش دادند. این رویکرد پس از ۱۱ ماه به صفر رساندن مصرف مواد، منجر به قطع کامل و آسان اعتیاد گردید. در سال ۱۳۷۸، پس از بهبودی، سازمان مردم‌نهادی را تأسیس کردند و روش «کاهش تدریجی» یا «DST» را برای سایر مصرف‌کنندگان آغاز نمودند. این روش برای مصرف‌کنندگان تریاک، به دلیل تأثیرات عمیق مواد مخدر بر جسم، روح و روان، بسیار کارآمدتر بود. تحقیقات آقای مهندس در این زمینه از سال ۱۳۶۳ آغاز شد و پس از ۱۲ سال تلاش مستمر به بررسی علمی اعتیاد خود پرداختند. در این پژوهش، تجربیات شخصی‌ ایشان مرجع اصلی بود تا اینکه در سال ۱۳۷۸، «کنگره۶۰» را تأسیس نمودند.

با توجه به ماهیت میدانی، عملیاتی و کاربردی تجربیاتشان، ناگزیر به ایجاد تعاریف و تئوری‌های جدیدی شدند؛ ۱ـ سیستم ایکس (X-System): این سیستم، شامل ناقل‌های عصبی، نوروترانسمیترها و هورمون‌ها و غدد درون‌ریز و برون‌ریز است که بر یک‌دیگر تأثیر می‌گذارند. ۲ـ آنتی ایکس (Anti-X): به کلیه مواد مخدر، محرک، توهم‌زا، الکل و داروهای روان‌گردان اطلاق می‌شود که باعث تخریب در سیستم ایکس می‌شوند. ۳ـ تئوری ایکس (Theory of X): این تئوری بیان می‌کند که کلیه بیماری‌ها با درمان سیستم ایکس قابل معالجه هستند. اصل این تئوری بر این پایه استوار است که مواد مخدر از سد خونی مغز عبور کرده و به سیستم ایکس آسیب می‌زنند، که این امر امکان جایگزینی را فراهم می‌آورد.

مشکلات ناشی از اعتیاد را می‌توان در سه گروه اصلی دسته‌بندی کرد؛ جسم: شامل عکس‌العمل‌های آشکار و پنهان بدن پس از قطع مصرف. روان: شامل افسردگی، ناامیدی، بی‌میلی به زندگی، گوشه‌گیری و تنبلی. جهان‌بینی: نگرش، نوع تفکر و نحوه درک فرد از خود، خانواده و جامعه. هنگام قطع ناگهانی مواد، بدن دستخوش واکنش‌هایی می‌شود که به دو دسته تقسیم می‌شوند: عکس‌العمل‌های آشکار (قابل مشاهده): چند ساعت پس از قطع مصرف رخ می‌دهند و شامل: اسهال، تعریق، آبریزش بینی، عطسه‌های پی‌درپی، بی‌خواب، گرفتگی عضلات، درد استخوان و مفاصل و پرش عضلات (مانند پرش پا) درمان‌های عکس‌العمل آشکار هم انواع گوناگی دارد؛ ۱ـ پزشکی: استفاده از داروها در کوتاه‌مدت. ۲ـ اجباری: حبس خانگی یا اعزام به کمپ‌های اجباری. ۳ـ خودخواسته: قطع مصرف در منزل یا کمپ بدون دارو یا گروه‌های درمانی.

عکس‌العمل‌های پنهان (حساس‌ترین مرحله): این مرحله که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته، ریشه اصلی مشکلات بسیاری است و شامل: افسردگی، ناامیدی، نداشتن میل به زندگی، گوشه‌گیری و تنبلی است. این مشکلات نشان‌دهنده ارتباط عمیق جسم و روان و تأثیر مواد بیوشیمی بر آن‌ها است. حال به تعریف کامل جهان‌بینی می‌پردازیم؛ می‌توان گفت جهان‌بینی به معنای دیدگاه، نگرش، نوع تفکر و درک فرد (برداشت، دریافت، ادراک و احساس) از جهان، خود، خانواده و جامعه و روابط متقابل آن‌ها است. احیاء سیستم ایکس و فرآیند ریکاوری بر چند اصل استوار است: ۱ـ ترمیم، ۲ـ عملیات معکوس، ۳ـ تعمیم، ۴ـ تریاک (به عنوان ماده پایه در متد درمانی DST)، ۵ـ متد درمانی (DST) که بدین شرح می‌باشد: D (dezhakam) ضریب کاهش یا افزایش که برابر با ضریب ۰/۸ است. S (step) که پله‌های کاهش یا افزایش که ۲۱ روزه است. T (Time) که نشان‌دهنده طول درمان است که حداقل ۱۰ ماه می‌باشد.

در مورد ترکیبات شربت تریاک یا اپیوم تینکچر هم می‌توان گفت مواد سازنده این شربت عبارتند از: تریاک به میزان ۱۰ درصد، الکل طبی ۲۰ درصد و بقیه آن را هم آب مقطر خوراکی تشکیل می‌دهد. خود تریاک هم حاوی ترکیبات شیمیایی متنوعی است که مقدار آن‌ها بسته به روش تهیه در مزارع مختلف، متفاوت است. نکته مهمی که در مورد داروها می‌توان به آن اشاره کرد این است که داروهای خواب‌آور، ضدافسردگی، روان‌گردان و محرک در صورتی که با تجویز پزشک متخصص و برای دوره‌ای خاص جهت کاهش علائم محرومیت و کمک به درمان به کار روند و سپس تعدیل شوند، می‌توانند در بازسازی سیستم ایکس مؤثر باشند؛ اما وابستگی طولانی‌ مدت به این داروها، به مرور زمان باعث تخریب سیستم ایکس و ایجاد «عملیات جایگزینی» شده و فرد را دچار انواع بیماری‌های روحی و روانی می‌کند.

منبع: سایت کنگره‌۶۰ و کتاب ۱۴ مقاله
رابط خبری: همسفر فاطمه رهجوی راهنما همسفر ناهید (لژیون دوازدهم)
نویسنده: همسفر حنانه رهجوی راهنما همسفر ناهید (لژیون دوازدهم)
ویرایش و ارسال: همسفر زینب رهجوی راهنما همسفر فاطمه (لژیون دهم) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی وحید