سفر از تاریکی به روشنایی با بیداری عقل

وقتی اسم "بیداری عقل" به ذهنم می‌آید، اولین چیزی که در خاطر من نقش می‌بندد این است که عقل همیشه در وجود ما بوده؛ اما گاهی در خواب غفلت فرو می‌رود؛ مانند چراغی که در خانه روشن است؛ اما پرده‌ها کشیده شده و از روشنایی آن بهره‌ای نمی‌بریم. بیداری عقل؛ یعنی کنار زدن پرده‌ها و استفاده از نوری که همواره در دسترس ما بوده است. در این سی‌ دی آموختم که عقل، فرمانروا و هدایتگر وجود انسان است. اگر عقل خاموش یا در خواب باشد، نفس اماره بر ما غالب می‌شود و ما را به سمت ضد‌ارزش‌ها می‌کشاند.

همان‌گونه که کشتی بدون ناخدا در میان طوفان غرق می‌شود، انسانی که عقلش بیدار نیست، نیز در طوفان مشکلات زندگی گرفتار خواهد شد و توان تشخیص راه درست را نخواهد داشت. برای من جالب بود که استاد می‌فرمودند: بیداری عقل تنها با دانستن و شنیدن حاصل نمی‌شود. بسیاری اوقات ما کتاب می‌خوانیم، آموزش می‌بینیم و حتی نصیحت‌های بزرگان را می‌شنویم؛ اما باز هم همان اشتباهات گذشته را تکرار می‌کنیم. دلیل این امر آن است که عقل هنوز بیدار نشده است. عقل زمانی بیدار می‌شود که آنچه آموخته‌ایم، در عمل به کار ببریم؛ یعنی تنها دانستن کافی نیست؛ بلکه باید در عمل نیز رفتار صحیح داشته باشیم.

در این مسیر، سه مرحله دانایی برای من بسیار روشن شد:

دانایی آموختن
دانایی دانستن
دانایی توانستن

ابتدا باید بیاموزیم، سپس درک کنیم و در نهایت توانایی اجرای آن را پیدا کنیم. اگر در مراحل اول و دوم باقی بمانیم، عقل همچنان در خواب است. بیداری واقعی زمانی است که انسان بتواند خواسته‌های نفس را کنترل کند و در موقعیت‌های دشوار، تصمیم‌های درست بگیرد. وقتی به زندگی خودم نگاه می‌کنم، می‌بینم بسیاری از اشتباهاتم به این دلیل بوده که به صدای عقل گوش ندادم. بارها عقل می‌گفت: این کار را نکن، این مسیر به ضررت خواهد بود؛ اما نفس اماره و خواسته‌های لحظه‌ای قوی‌تر بودند و من به راه اشتباه رفته‌ بودم. نتیجه آن چیزی جز پشیمانی و درد نبود. حالا یاد گرفته‌ام اگر می‌خواهم آرامش واقعی پیدا کنم؛ باید عقل را فرمانده وجودم قرار دهم و هر روز تمرین کنم تا چراغ عقل روشن بماند.

بیداری عقل برای من؛ یعنی انتخاب مسیر روشنایی به‌ جای تاریکی؛ یعنی بدانم مشکلات و سختی‌ها بخشی از زندگی هستند؛ اما با عقل بیدار می‌توان از آن‌ها عبور کرد، نه این‌ که تسلیم شد. یعنی به جای فرار از درد، با آگاهی و صبر، راه درمان را بیابم. در نهایت، برداشت من از این سی‌ دی این است که بیداری عقل یک لحظه یا یک اتفاق ناگهانی نیست؛ بلکه فرآیندی تدریجی است. همانند شکوفه‌ای که آرام‌آرام باز می‌شود، عقل نیز با آموزش، تجربه و عمل بیدار می‌شود و هر روز بیشتر رشد می‌کند. من باید مراقب باشم که این چراغ دوباره خاموش نشود، چرا که تنها راهی که می‌تواند من را از تاریکی‌ها به سمت روشنایی و از ناامیدی به سوی آرامش هدایت کند، همین بیداری عقل است.

منبع: سی دی «بیداری عقل»
نویسنده: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر راضیه (لژیون دوم)
رابط خبری: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر فهیمه (لژیون دوم)
ارسال: همسفر مریم رهجوی راهنما همسفر فهیمه (لژیون اول) نگهبان سایت
همسفران نمایندگی یحیی زارع میبد