توانا بود هر که دانا بود

جلسه سوم از دوره سوم کارگاه‌های آموزشی خصوصی همسفران کنگره60 نمایندگی بندرعباس به استادی همسفر رقیه، نگهبانی همسفر اشرف و دبیری همسفر نجمه با دستور جلسه «دانایی، دانایی مؤثر و سواد» روز دوشنبه ۳ مردادماه ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۳۰ آغاز به کار کرد.

خلاصه سخنان استاد:

خدا را شکر می‌کنم که امروز در این کارگاه حضور دارم. از نگهبان جلسه تشکر می‌کنم که به من اجازه دادند که در این جایگاه خدمت کنم. دستور جلسه امروز «دانایی، دانایی مؤثر‌ و سواد است. خداوند در سوره حدید آیه ۳ می‌فرماید: «هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ» خداوند اول و آخر و آشکار و پنهان است و اوست که بر همه چیز داناست. خداوند دانای مطلق است؛ ولی خیلی از صفات خودش را در انسان دمیده است.

بعضی از صفات فقط مخصوص خداوند هست؛ مثل صفت احدیت که به معنی یگانگی است و فقط برای خداوند است و انسان نمی‌تواند آن صفت را داشته باشد؛ ولی در مقابل صفت عبودیت یا بندگی را به انسان داده است. خداوند در چندین و چند آیه از قرآن، بر مسئله دانایی تأکید می‌کند؛ مثلاً در سوره زمر آیه ۹ می‌گوید: «قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ ۗ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ» یعنی «بگو آیا کسانی که می‌دانند و کسانی که نمی‌دانند باهم برابرند؟ فقط انسان‌های خردمند پند می‌گیرند.»

دانایی به معنی داشتن دانش، آگاهی و خرد است و سواد به معنای توانایی خواندن و نوشتن است؛ ولی سازمان جهانی یونسکو برای سواد تعریف مدرنی ارائه داده است و می‌گوید: «سواد به معنی توانایی و به‌کارگیری مهارت نوشتن و خواندن و محاسبه در حد نیاز برای مشارکت در مسائل اجتماعی و مدنی است.» امروزه سواد به چند شاخه تقسیم شده است؛ مثل سواد عاطفی، سواد فرهنگی، سواد ورزشی، سواد رسانه‌ای، سواد دیجیتالی و ... که هر شخص ممکن است در یک یا چند شاخه از این سوادها استعداد داشته باشد.

آیا کسی که انسان باسوادی است، انسان دانایی هم است؟ دلیل این‌که گاهی می‌بینیم افرادی که تحصیل‌کرده هستند و مدارج بالایی دارند عملکرد درستی ندارند چیست؟ آقای امین می‌گویند: زیرا در مثلث دانایی آن‌ها، فقط ضلع آموزش رشد کرده است؛ اما ضلع تفکر و تجربه آن‌ها تغییری نداشته است و قوانین و علم زندگی را بلد نیستند. ما در کنگره یاد گرفته‌ایم که اضلاع مثلث دانایی، آموزش، تجربه و تفکر است. در این مثلث دو نکته وجود دارد: یکی این‌که من باید نقطه ضعف خودم را بدانم که کدام ضلع در من ضعیف است و آن را تقویت کنم و نکته دیگر این است اگر آن ضلعی که در من خوب رشد کرده است، بیشتر روی آن کار کنم، نتیجه معکوس می‌گیرم و عملکردم کاهش پیدا می‌کند.

من قبلاً خیلی اهل تفکر و فکر کردن بودم و فکر می‌کردم انسان متفکر و دانایی هستم؛ در صورتی که این‌طور نبود و از نظر تجربه و آموزش در سطح خیلی پایینی بودم و همین مسئله باعث می‌شد که نتوانم درست عمل کنم. یکی از مهمترین خواسته‌های نیروی منفی و تخریبی هم این است که ما به دانایی مخصوصاً دانایی مؤثر نرسیم. در کنگره دانایی به مفهوم قدرت تشخیص ماهیت خواسته‌ها در هر شکل و لباسی است. قدرت نیز به معنی توانایی است. توانایی و دانایی باید همگام و هماهنگ با هم باشند. شاعر بزرگ نظامی گنجوی می‌گوید: «هر که در او جوهر دانایی است، در همه چیزیش توانایی است.» فردوسی بزرگ هم می‌گوید: «توانا بود هر که دانا بود   ز دانش دل پیر برنا بود»

از دانایی می‌توان به دو صورت استفاده کرد: هم می‌توان در جهت مثبت از آن استفاده کرد که نتیجه‌اش دانایی خردمند است و می‌توان در جهت منفی به کار برد؛ مثل ساخت بمب‌های هسته‌ای یا پزشکانی که مصرف‌کنندگان را سم‌زدایی می‌کنند که در آن‌ صورت دانایان نادان هستند. ما زمانی می‌توانیم دانایی را به دانایی مؤثر تبدیل کنیم که بتوانیم دانشمان را عملی کنیم و به اجرا در بیاوریم. ان‌شاءالله که بتوانیم در جهت مثبت و دانایی قدم بگذاریم. خداوند را به خاطر وجود آقای مهندس و خانواده محترمشان شکر می‌گویم که باعث شدند ما حال خوش را تجربه کنیم.

اهدای تقدیرنامه به چند تن از اعضاء لژیون سردار

مرزبانان کشیک: همسفر معصومه و مسافر عنایت
تایپیست: همسفر زهرا رهجوی راهنما همسفر زهره (لژیون اول)
عکاس: همسفر نادیا رهجوی راهنما همسفر زهره (لژیون اول)
ویرایش و ارسال: همسفر رقیه نگهبان سایت
همسفران نمایندگی بندرعباس