نشست خبری اخیر «حسین ذوالفقاری»، دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر بار دیگر بحث بر سر کاشت گیاهان مخدر پایه را در رسانه‌ها مطرح کرد. بنا بر گزارش‌های جسته‌وگریخته و شنیده‌ها مواد مخدر و به‌ویژه تریاک در ایران به‌صورت غیرقانونی کاشت می‌شود اما مدتی است که صحبت از قانونی شدن کشت آن برای فرایندهای تولید دارو و درمان شده اما این امر در انتظار تأیید ستاد مبارزه با مواد مخدر است.
به گزارش صدای زرند به نقل از پیام ما، قانونی شدن مزارع مواد مخدر برای برخی‌ها که چندسالی است در رؤیای رسیدن به ثروت از طریق تولید تریاک محلی هستند را خوشحال می‌کند چرا که آنها با این بهانه می‌توانند بر کشتزارهای مخفی خود پروانه تولید بیاویزند و بدون ترس از پلیس مزارع خشخاش خود را آماده بهره‌برداری کنند. حال اینکه محصول را به دولت بفروشند یا سوداگران مرگ را دیگر خود می‌دانند و وجدانشان.
مسئله کشت قانونی خشخاش در ایران یک امر جدید نیست؛ بلکه تا پیش از انقلاب مزارع قانونی خشخاش وجود داشت که هدف از آن مصارف دارویی بود. پس از انقلاب، قانونی‌بودن آن از سوی شورای انقلاب رد و بر اساس مصوبه‌ای کشت آن ممنوع شد.
حسین ذوالفقاری دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر روز سه‌شنبه چهاردهم مردادماه در نشست خبری خود با اشاره به این مصوبه اظهار کرد: «ایران از جمله هفت‌کشور در جهان است که از کنوانسیون‌های بین‌المللی از جمله پروتکل ۱۹۵۳ اجازه کشت مواد مخدر را داشته است، بااین‌حال پس از انقلاب اسلامی ایران به‌صورت داوطلبانه بر اساس مصوبه شورای انقلاب موضوع کشت خشخاش را ممنوع اعلام کرد. اما یک استثنا قائل شده که بر اساس ماده ۴۱ قانون، درصورتی‌که وزارت بهداشت برای امور درمانی و صنعتی اعلام نیاز کند، بر اساس پروتکل‌های جهانی این موضوع متصور است.»
ذوالفقاری با بیان اینکه یکی از مشکلات موجود، تأمین نیازهای دارویی کشور است، گفت: «عمده مواد مخدر موردنیاز شرکت‌های داروسازی کشور طی چند دهه گذشته از محل کشفیات مواد مخدر و بخشی هم از طریق واردات انجام شده است، یک تغییر رویکردی هم در کشورهای تولیدکننده همسایه اتفاق افتاده که بر اساس کشفیات پلیس مبارزه با مواد مخدر فراجا، در سال گذشته کشفیات مخدرهای روان‌گردان از جمله شیشه و هروئین به‌شدت افزایش‌یافته و از سوی دیگر کشفیات تریاک به‌شدت کاهش‌یافته است حال‌آنکه عمده منبع تأمین مواد مخدر دارویی کشور از محل کشفیات تریاک بوده است.»
به گفته دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر یکی دیگر از مشکلات وزارت بهداشت کم‌شدن خلوص مواد مخدر است. او دراین‌رابطه گفت: «نوع مواد مخدری که بسیاری از معتادان مصرف می‌کنند، مخدرهایی هستند که به مواد مضر مثل سرب آلوده‌اند. طبق گزارش‌ها رسمی، طی ۸ سال گذشته میزان خلوص مواد مخدر مکشوفه از ۲۶ درصد به ۱۱ درصد پیدا کرده است. امروز در آستانه‌ای هستیم که باید در کشور تصمیم‌گیری شود. وزارت بهداشت و درمان رسماً اعلام کرده که باید برای تأمین مواد مخدر موردنیاز شرکت‌های دارویی اتخاذ تصمیم شود و مسئله سلامت جامعه موردتوجه باید باشد.»
او همچنین با اشاره به طرح کشت گیاهان مخدر پایه گفت: «گیاهانی مانند شاهدانه و شقایق الیفرا از سوی افراد قابل‌استحصال نیست، در کشورهایی که مجاز به این کشت این گیاهان هستند آنها را در کارخانه‌ها استحصال کرده و هم برای تولید انواع دارو محصول آن را مورداستفاده قرار می‌دهند و هم اینکه بخشی از آن نیز به داروهای مورداستفاده در درمان افراد دارای اعتیاد اختصاص پیدا می‌کند. حدود ۲۸ محصول از این گیاهان استحصال می‌شود که در مواد آرایشی و بهداشتی و حتی محصولات پتروشیمی و نفتی نیز کاربرد دارند. این محصولات جنبه صادراتی داشته و یکی از کشورهای همسایه ما هم به صادرات آنها اقدام می‌کند و باتوجه‌به اینکه به‌صورت کنترل شده و تحت پروتکل‌های بین‌المللی این کار صورت می‌پذیرد هیچ‌گونه نشتی از این محصولات در جامعه وجود ندارد. در قانون ما بر اساس تبصره ۴۱ در صورت نیاز وزارت بهداشت و درمان امکان کشت آنها وجود دارد.»
به گفته ذوالفقاری طرح کشت گیاهان مخدر پایه برای تولید محصولات دارویی و صنعتی تحت پروتکل‌های بین‌المللی آماده شده و منتظر تصویب در ستاد مبارزه با مواد مخدر با ریاست رئیس‌جمهور است. این موضوع به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد چرا که هم هزینه‌های اقتصادی، امکان اجرایی و کنترل لازم باید در نظر گرفته شود. طرح کشت گیاهان مخدر پایه مانند شاهدانه یا شقایق اولیفرا برای تولید محصولات دارویی و صنعتی تحت پروتکل‌های بین‌المللی آماده شده و منتظر تصویب در ستاد مبارزه با مواد مخدر است. این موضوع به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد چرا که هم هزینه‌های اقتصادی، امکان اجرایی و کنترل لازم و مقایسه آن با واردات، باید در نظر گرفته شود. کار کارشناسی تمام شده و منوط به تصویب در ستاد است.
مزارع خشخاش غیرقانونی و قربانیان کشاورز
گفته‌های ذوالفقاری دررابطه با کشت گیاهان مخدر پایه و امکان کشت قانونی آن و استحصال در کارخانه‌ها در حالی است که از ابتدای امسال تصاویر مختلفی از مزارع خشخاش در استان‌های غربی کشور منتشر شد که بعضاً برخی از آنها از سوی پلیس شناسایی و امحا شدند. از سوی دیگر حوادث ناگواری مانند خفگی در چاه گریبان‌گیر یک خانواده در کوهدشت لرستان شد. چرا که چاهی قدیمی و خشک به‌منظور آب‌رسانی به مزرعه خشخاش قرار بود احیا شود؛ اما کودکی به داخل آن سقوط کرده و متعاقب آن سایر اعضای خانواده برای نجات جان آن کودک و دیگر اعضا به داخل چاه رفته و جان خود را از دست دادند.
اگرچه برخی از مزارع نیز وجود دارند که نیاز به آبیاری نداشته و در جاهای دورافتاده و صعب‌العبور به‌صورت دیم خشخاش در آنها پرورش‌یافته و محصولات آن وارد بازار غیرقانونی مواد مخدر ایران می‌شود. حتی فراتر از آن صفحات مختلفی در فضای مجازی وجود دارد که نحوه کاشت بذر، مراقبت از آن، آبیاری، سم‌پاشی، کوددهی و گرفتن محصول از آن و همچنین نحوه به‌عمل‌آوری تریاک و شیره را آموزش می‌دهد.
طرح مزارع قانونی تریاک
افزایش مزارع کشت خشخاش هم‌زمان با گسترش بیکاری به‌ویژه در برخی از استان‌ها، برخی از نمایندگان مجلس را واداشت تا به دنبال قانونی کردن کشت خشخاش بر اساس همان تبصره ۴۱ یعنی نیازهای دارویی کشور باشند.
«رضا سپهوند»، نماینده خرم‌آباد، اردیبهشت‌ماه امسال گفت: «سالانه مقدار زیادی تریاک نامرغوب از افغانستان وارد می‌کنیم تا برای تولیددارو استفاده شود، درحالی‌که کشاورزان داخلی ما توانایی کشت باکیفیت آن را دارند. دولت می‌تواند باقیمت مصوب از کشاورزان خریداری کند. من در تهران زندگی می‌کنم و در همان کوچه محل زندگی‌ام جوانان را می‌بینم که مواد مصرف می‌کنند. به‌جای فشار بر کشاورزان بیچاره که به‌خاطر مشکلات اقتصادی مجبور به کشت خشخاش شده‌اند، باید جلوی قاچاق و مصرف مواد مخدر را گرفت.»
سپهوند همان زمان از وجود یک طرح پیشنهادی در مجلس برای کشت کنترل‌شده خشخاش تحت نظارت دولت خبر داد و گفت: «در حال بررسی مصوبه‌ای هستیم که کشاورزان بتوانند با مجوز دولت خشخاش کشت کنند و محصولشان به قیمت مصوب برای مصارف دارویی خریداری شود. این طرح در صورت تصویب، می‌تواند وابستگی دارویی کشور به واردات را کاهش دهد و از سوی دیگر، نظارت قانونی بر کشت خشخاش را افزایش دهد.»
اگرچه مشخص نیست که طرح مورد ادعای سپهوند با طرحی که در انتظار تأیید در ستاد مبارزه با مواد مخدر یکی است یا خیر؟ بااین‌حال هم ذوالفقاری و هم این نماینده مجلس از نظارت بر کشت این محصولات در صورت قانونی شدن تأکید دارند. این در شرایطی است که به‌هیچ‌عنوان نباید از نشت محصولات به جامعه از هر طریقی غافل شد. به‌خصوص در زمانی که میزان مصرف مواد مخدر در جامعه بر اساس آمارهای اعلام شده توسط ذوالفقاری میزان شیوع اعتیاد در جامعه «افزایش نسبی داشته است.»
میزان شیوع اعتیاد
ذوالفقاری دراین‌رابطه گفت: «در سال ۹۴، دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در کشور معتاد شناخته شدند و یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر نیز بر اساس مدل تحقیقی، مصرف تفننی را گزارش کردند، البته بر اساس تحقیق سال ۱۴۰۱ – ۱۴۰۲، افزایش نسبی در این زمینه داشتیم.»
این آمار در حالی است که پیش‌ازاین «رضا ملک‌زاده» وزیر اسبق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از شیوع «ده درصدی» اعتیاد در ایران خبر داده بود و اعلام کرد که در «سنین بالای ده سال» نیز این مصرف وجود دارد. درصد اعلام شده توسط ملک‌زاده جمعیتی ۹ میلیون‌نفری را شامل می‌شود که می‌تواند شامل کودکان و نوجوانان و زنان نیز باشد. بر همین اساس قانونی کردن کشت آن می‌توان امکان دسترسی این افراد به مواد مخدر را افزایش داده و دچار آسیب‌های بیشتری از سایر افراد جامعه شوند و هزینه‌های جامعه و بهداشت و درمان کشور را افزایش دهد.
افزایش دسترسی به مواد مخدر به‌ویژه برای کودکان و افراد آسیب‌پذیر تنها آسیب کشت قانونی خشخاش نیست؛ بلکه آسیب‌های دیگری که می‌تواند شامل افزایش جرائم مرتبط با مواد مخدر و خشونت‌های محلی و… باشد نیز به دنبال داشته باشد.
منبع وب سایت صدای زرند
- تعداد بازدید از این مطلب :
5150