هروئین

چهارمین جلسه از دور بیست و پنجم کارگاه‌های آموزشی کنگره 60 مخصوص لژیون پزشکان با استادی دکتر رضا، نگهبانی آقای مهندس و دبیری دکتر علی با دستور جلسه «هروئین» روز جمعه 19 بهمن‌ماه 1403 رأس ساعت 8:00 صبح آغاز به کار نمود.

خلاصه سخنان استاد:
سلام دوستان، رضا هستم همسفر؛ جناب مهندس، خوشحال هستم که در کنار شما هستم. این حس و حال بسیار خوبی است. ما در رأس خانواده اوپیوئیدها، تریاک را داریم. تاکنون حدود بیست‌وپنج مشتق از تریاک مشخص‌شده که مهم‌ترین آن، همان‌طور که آقای مهندس بارها تکرار کرده‌اند، مورفین است. کدئین و خود مورفین به شکل کپسول، قرص، ساپازیتوری (شیاف-SUPPOSITORY) و تزریق وجود دارند. کدئین که در بسیاری از منازل یافت می‌شود و نوسکاپین که به‌صورت شربت نوسکاپین در داروخانه‌ها قابل تهیه است، ازجمله آلکالوئیدهای مهم تریاک هستند. همچنین نارسئین، تبائین، نارکوتین، پاپاورین و پتیدین که به‌صورت تزریقی وجود دارند.
پودر هروئین به رنگ سفید است، اما وقتی با برخی مواد جانبی (اکسی‌پینت-EXCIPIENT) مانند شکر (به‌صورت عامیانه اضافه می‌کنند) مخلوط می‌شود، تغییر رنگ جزئی پیدا می‌کند. گاهی نیز از خانواده بنزودیازپین‌ها یا داروهایی مانند فلورازپام، کلونازپام و دیازپام در ترکیب هروئین استفاده می‌کنند و به همین دلیل رنگ آن مایل به قهوه‌ای روشن یا تیره می‌شود.
در سال ۱۸۰۳، مورفین، سَنتِز (تجزیه‌وتحلیل یک ماده برای ساخت یک ماده اولیه یا جدید) شد و از آن، دارویی با اعتیاد کمتر سَنتِز کردند که منجر به تولید هروئین شد. این کار توسط دانشمند آلمانی، هافمن، در داروسازی بایِر (BAYER) انجام شد. این کارخانه تا امروز نیز یکی از پیشروهای صنعت داروسازی محسوب می‌شود. در سال ۱۸۹۷، هروئین سَنتِز شد. این ماده در ابتدا کاربرد بیمارستانی داشت و به دلیل نبود موانع منع خریدوفروش آن، به‌سادگی در دسترس مردم قرار گرفت و اغلب برای تفریح مورداستفاده قرار می‌گرفت.
مافیای مواد مخدر اسامی جذابی برای این مواد انتخاب کرده‌اند. برای مثال، مورفین را «الهه خواب و رؤیا» و هروئین را «هیرو» نامیدند. این نام‌گذاری به‌ویژه در جنگ ویتنام (۱۹۵۰) تأثیرگذار بود، چراکه بسیاری از سربازان آمریکایی که دچار آسیب‌های جدی روانی و جسمی شده بودند، به مصرف این ماده روی آوردند که حس قهرمانی و سرخوشی ایجاد می‌کرد.

روش‌های مصرف هروئین:
روش اول: تدخین، به این صورت که آن را روی زرورق می‌ریزند و با شعله ملایم از زیر آن گرم کرده و دود آن را تدخین می‌کنند. در برخی موارد، آن را با خانواده بنزودیازپین‌ها مخلوط می‌کنند یا قرص را جداگانه مصرف می‌کنند که اثر آن را افزایش می‌دهد و اسم این روش را بعضی‌ها «شکار اژدها» می‌نامند.
روش دوم: اسنیف یا استنشاق از طریق مخاط بینی، این روش بسیار ساده است. مقداری از هروئین را روی هر سطحی می‌ریزند و سپس با استفاده از یک اسکناس، لوله کاغذی یا چیزی شبیه به آن را از طریق مخاط بینی جذب می‌کنند.
روش سوم: تزریق، افرادی که به روش‌های قبلی عادت کرده‌اند و دیگر جوابگو مصرف آنان نیست و می‌خواهند زودتر به حالت سرخوشی برسند، از این روش استفاده می‌کنند. این روش اثر سریع‌تری دارد اما عیب آن این است که یک سری بیماری‌های ویروسی مانند HIV (ویروس نقص ایمنی انسانی) و هپاتیت در این افراد شایع است.
انواع هروئین ازنظر خلوص:
نوع خیابانی یا کوچه‌بازاری: خلوص آن حدود ۷٪ است و به دلیل ناخالصی‌های زیاد، عوارض جسمی و روانی شدیدی ایجاد می‌کند.
نوع کرک: دارای خلوص ۶۰ تا ۷۰٪ است. در ابتدا تبلیغ شد که هر کس به هر ماده مخدری اعتیاد دارد می‌تواند از این ماده استفاده کند و به‌راحتی مواد دیگر را کنار بگذارد، اما در واقعیت این ماده بسیار اعتیادآورتر از هروئین خیابانی است. هروئین با خلوص بالا که به‌صورت تزریقی استفاده می‌شود: خلوص آن بیش از ۹۰٪ است و فرد را ظرف ۵ تا ۷ ثانیه به اوج سرخوشی می‌رساند.
روش‌های ترک هروئین:
روش اول: قطع ناگهانی (سقوط آزاد) که بسیار خطرناک است و عوارض شدید جسمی و روانی دارد.
روش دوم: سم‌زدایی سریع که در بسیاری از کشورهای جهان روش رایج است. بعد از قطع مواد، سم‌زدایی سریع بین ۷ تا ۱۳ روز انجام می‌شود؛ اما ازنظر کنگره ۶۰ این روش قابل‌قبول نیست، زیرا ازکارافتادن سیستم شبه‌افیونی بدن حدود ۱۰ تا ۱۱ ماه زمان می‌برد و زمان چندروزه معقول نیست.
روش سنتی: حداکثر تا چهل روز انجام می‌شود. در این روش، ماده مصرفی (شیره یا تریاک) را به‌صورت محلول در آب درمی‌آورند و به همان میزان مصرف فرد در روز، به آن آب اضافه می‌شود و این روند تا چهل روز ادامه دارد. این روش کمی قابل‌قبول‌تر است اما همچنان نواقص خود را دارد.
روش درمانی کنگره ۶۰:
اما در کنگره ۶۰، روش DST که توسط مهندس دژاکام ابداع شده، روشی علمی و کارآمد است که نقاط کور درمان اعتیاد را شفاف‌سازی کرده است. این روش پایه و اساس علمی دارد و بسیاری از افرادی که از آن استفاده کرده‌اند، نتایج مثبت و پایداری گرفته‌اند.

جناب مهندس دژاکام به‌وضوح توضیح داده‌اند که روش DST با دقت علمی بالا طراحی شده و درواقع تنها روش درمانی مؤثر و ماندگار در ترک اعتیاد است. بسیاری از افرادی که از این روش استفاده کرده‌اند، بهبودی کامل یافته‌اند و این نشان‌دهنده درک عمیق مهندس دژاکام از نقاط کور درمان اعتیاد است.
من نیز به‌شخصه از شما تشکر می‌کنم، چراکه این روش نه‌تنها برای من، بلکه برای آیندگان نیز اثبات خواهد شد که چگونه مهندس دژاکام نقاط کور درمان اعتیاد را پیدا کرده‌اند و نشان داده‌اند که درمان اصولی اعتیاد به چه شکل باید انجام شود. تمامی روش‌هایی که توضیح داده شد، همگی برای ترک مواد هستند، اما رسیدن به درمان، تعریف متفاوتی دارد. ما زمانی می‌توانیم بگوییم که یک فرد هروئینی را درمان کرده‌ایم که او بتواند در یک لابراتوار یا انبار هروئین کار کند، اما هیچ‌گونه میل و رغبتی برای مصرف این مواد نداشته باشد.

جناب مهندس این موضوع را به‌عنوان اصل درمان مطرح می‌کنند. ما ساعت ۵ صبح در پارک طالقانی می‌توانیم مشاهده کنیم که جمعیت زیادی از خانواده‌ها، همراه با کودکان، در سرما و گرما، مشغول ورزش و معاشرت هستند.

سخنان جناب مهندس:
سلام دوستان حسین هستم، مسافر؛ چند نکته راجع‌به هروئین بگویم؛ هروئین خالص سفیدرنگ است، اما گاهی خاکستری نیز دیده می‌شود. نشئگی هروئین کوتاه‌مدت است، درست مانند سیگار. در مقابل، تریاک حدود ۸ ساعت پایداری دارد، به همین دلیل، فرد معتاد به هروئین نمی‌تواند کار کند و معمولاً بیکار می‌شود، نسبت به دیگر مواد، پایداری کمتری دارد و همین عامل باعث می‌شود که فرد از هستی ساقط شود. در بازار، از آن با نام «گله‌ای» یاد می‌شود. در گذشته، مقداری هروئین را روی یک تکه پلاستیک می‌ریختند، آن را به‌طور درهم‌تنیده جمع می‌کردند و سپس با حرارت، آب‌بندی می‌کردند. هر بسته تقریباً ۵ گرم وزن داشت. این کار را انجام می‌دادند تا اگر دچار دردسر شدند، بتوانند سریع آن را قورت دهند.
روش‌های مصرف هروئین:
۱. اسنیف (مصرف از طریق بینی)
۲. تزریق (که بیشترین میزان اوردوز را دارد)
۳. دودی و کشیدنی (که در ایران رایج است)
تریاک ابتدا باید مصرف شود، سپس در معده قرار گیرد و ذره‌ذره در روده جذب شود؛ اما هروئین تزریقی مستقیماً وارد خون می‌شود و حساسیت بسیار بالایی دارد. این روش باعث ایجاد انواع عفونت‌ها و آلودگی‌ها می‌شود.
تزریق و عفونت:
در آزمایش‌های انجام‌شده روی موش‌های آزمایشگاهی، یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها عفونت ناشی از تزریق است. حال تصور کنید انسانی که چندین بار در روز تزریق انجام می‌دهد تا چه حد در معرض عفونت خواهد بود. علاوه بر عفونت، ناخالصی‌های موجود در هروئین شامل موادی مانند لورازپام و دیازپام هستند که می‌توانند منجر به ایست قلبی شوند. شدت مواد بعضاً به حدی بالاست که ممکن است فرد را دچار مرگ ناگهانی کند.
مصرف دودی:
مصرف دودی هروئین عمدتاً در ایران رایج است. در گذشته، یک پزشک ایرانی برای یادگیری روش‌های ترک اعتیاد به آلمان سفر کرد. در آنجا مشاهده کرد که برای ترک تریاک از هروئین استفاده می‌شود. او متوجه شد که ایرانی‌ها تریاک را با وافور مصرف می‌کنند، بنابراین برای ترک اعتیاد آنان، روش دودی هروئین را معرفی کرد.
روش‌های مصرف دودی:
ترکیب هروئین با ماده‌ای به نام «آنتی‌پریم» و مصرف آن روی زرورق یا فویل. استفاده از زرورق داخل پاکت‌های سیگار ایرانی. ابتدا کاغذ آن را می‌سوزانند تا آلومینیوم آزاد شده و داغ شود، سپس هروئین را روی آن قرار می‌دهند. برای استعمال، از «فتیله» استفاده می‌شود. مقوا را نازک برش داده، زیر زرورق قرار می‌دهند تا هروئین به جوشش درآید و به این صورت مصرف می‌شود. برخی حتی از دستمال‌کاغذی نیز برای این روش استفاده می‌کنند.
روش‌های تزریق:
استفاده از قاشق، ریختن هروئین داخل آن، ترکیب با آب یا آب مقطر و اضافه کردن جوهر لیمو به‌عنوان کاتالیزور. برای تصفیه ناخالصی‌ها، از فیلتر سیگار و سرنگ استفاده می‌شود.
مصرف در زندان‌ها:
در زندان‌ها، تزریق بسیار رایج بود. به دلیل نبود سرنگ، از وسیله‌ای به نام «پمپ» استفاده می‌کردند. پمپ درواقع قطره‌چکان‌های پلاستیکی بود که نوک آن را می‌شکستند، یک سوزن جایگزین می‌کردند و با حرارت آب‌بندی می‌شد. برای استریل کردن، از آب دهان استفاده می‌کردند که همین باعث شیوع بیماری‌هایی مانند سل، ایدز و هپاتیت می‌شد.
زندانیان تریاکی وارد زندان می‌شدند اما انواع بیماری‌های عفونی را همراه خود بیرون می‌بردند. در زندان، به‌جای ۵ گرم تریاک که با وافور مصرف می‌شود، با استفاده از قل‌قلی، تنها ۱ گرم کافی بود. هنگام تزریق، مقدار مصرف به یک‌دهم کاهش می‌یافت. به همین دلیل، تزریق در زندان‌ها بسیار متداول بود.

ناخالصی‌های هروئین:
هروئین خالص در بازار وجود ندارد. چند سال پیش، از نقاط مختلف تهران نمونه‌هایی از هروئین جمع‌آوری شد و آزمایش‌ها نشان داد که فقط ۵ درصد آن هروئین واقعی بود. ناخالصی‌های موجود شامل قرص‌های روان‌گردان هستند که تأثیر نشئگی را افزایش می‌دهند.

مشارکت دکتر بهنام

در ابتدا از جناب مهندس تشکر می‌کنم. توضیحات بسیار عالی و کاملی ارائه دادند. می‌خواهم دو نکته درباره درمان بیان کنم:

۱. مهم‌ترین نکته در درمان، مخصوصاً برای هروئین، این است که هم درمانگر آگاه باشد و هم درمان‌جو متوجه باشد که چیزی به نام «فاز سازگاری» وجود دارد.
۲. این بدان معناست که فرد مصرف‌کننده نباید انتظار داشته باشد که از روز اول، روند درمان راحت باشد. دارو صرفاً شدت خماری را کاهش می‌دهد و اگر میزان دارو بیش‌ازحد بالا باشد، خطر اوردوز وجود دارد. پس آگاه‌سازی بیمار در مورد فاز سازگاری، یکی از مهم‌ترین مراحل درمان است. در مورد کشیدنی‌ها، این بحث بسیار حائز اهمیت است. وقتی یک بیمار مصرف تریاک خوراکی دارد و ما به او شربت تریاک می‌دهیم، تفاوت زیادی برایش ندارد، اما وقتی بحث کشیدن پیش می‌آید، این موضوع کاملاً متفاوت خواهد بود. تریاک یک پکیج کامل است و هروئین تنها یکی از اجزای آن است؛ یعنی مورفین را دی‌استیل کرده و سپس به‌صورت کشیدنی مصرف می‌شود. آقای دکتر مهدی قلیان در سال ۱۳۴۹ برای درمان با هروئین به خارج از کشور رفتند و پس از بازگشت به‌جای شربت و قرص و آمپول هروئین، مدل ایرانیزه هروئین کشیدنی را با افزودن مواد دیگر تولید کردند که متأسفانه مشکلات زیادی به وجود آورد. بهتر بود که هروئین به‌صورت قرص، شربت و آمپول وارد ایران می‌شد. در حال حاضر، درمان در کنگره یک فقه پویایی دارد و درمان‌هایی که انجام می‌شود، بسیار متفاوت است.

زمانی در کنگره، به افرادی که با مصرف هروئین وارد می‌شدند، دو یا سه روز اول سقوط آزاد داده می‌شد و بعدازاینکه بیمار آن را تحمل می‌کرد، وارد درمان می‌شدند؛ اما بسیاری از بیماران این سه روز را نمی‌پذیرفتند. با درایت آقای مهندس، به این نتیجه رسیدند که از همان روز اول، می‌توان درمان با شربت را آغاز کرد؛ که اگر اشتباه نکنم، ابتدا با نیم سی‌سی شروع می‌شد، سپس به یک سی‌سی و بعد دو سی‌سی افزایش می‌یافت و پروتکل به‌طور روزافزون آپدیت شد. در حال حاضر، برای عزیزانی که وارد می‌شوند، با دوزهای پایین شروع می‌کنیم چون یک ماده را با ماده دیگر جایگزین می‌کنیم. مقدار TDS به میزان، نوع و درصد خلوص مصرف هروئین فرد بستگی دارد، اما روند کلی همان‌طور که استاد جلسه بیان کردند، یکسان است. ما دارو را شروع کرده و بعد از رسیدن به دوز استیبل، وارد فازهای تیپرینگ می‌شویم تا آن را قطع کنیم.
مهم‌ترین نکته در ارتباط روز اول ما با بیمار است تا بتوانیم با توضیحات کافی، درمان را ثابت کنیم و اینجاست که بیمار همکاری خوبی خواهد داشت. به نظر من، درمان هروئین از درمان تریاک ساده‌تر است؛ زیرا در هروئین، ما با یک ماده مواجه هستیم، اما در تریاک با ۲۵ آلکالوئید مختلف درگیر هستیم. همان‌طور که آقای مهندس اشاره کردند، به‌طور رسمی با هروئین سروکار داریم، اما در عمل با انواع مواد دیگر روبه‌رو هستیم که به خاطر قیمت بالای آن، ناخالصی‌هایی به آن اضافه می‌شود. درد هروئین تنها دو یا سه روز طول می‌کشد و علائم خماری آن زودتر پایان می‌یابد. من به این نتیجه رسیده‌ام که درمان فرد هروئینی درصورتی‌که به‌طور صحیح توجیه شود، راحت‌تر از فردی است که تریاک مصرف می‌کند.

مشارکت‌ خانم دکتر فرشته
ما بعد از آشنا شدن با روش DST، دیگر به دنبال گرفتن بیمار نیستیم، هدف ما درمان آن‌هاست که این امر هم‌اکنون به‌طور زیبایی در کلینیک‌ها در حال انجام است. من همیشه دوست دارم تا از کنگره ۶۰ قدردانی کنم و در جلسات آن حضور داشته باشم. امیدوارم که حضور ما باعث شود دیگران هم به این جمع بیایند و الگوپذیری انجام گیرد. ما همیشه درگیر حال خوب در کنگره هستیم و اتفاقات خوب در کلینیک‌ها به وقوع می‌پیوندد. فرض کنید هیچ آشنایی با مواد و روش‌های درمان نداشته باشیم. وقتی سخنان استاد و نگهبان را گوش می‌دهیم، با یک ژانر وحشت روبه‌رو می‌شویم: انسانی که ۴۰ میلیارد سلولش درگیر این مواد می‌شود و حاضر است بیماری‌های عفونی ازجمله ایدز و هپاتیت را بپذیرد، اما این مواد را کنار نگذارد. چطور ممکن است؟ اما اکنون چرا ما به‌راحتی از هروئین صحبت می‌کنیم و می‌گوییم درمان آن راحت‌تر است؟ یا شیشه را در نظر بگیرید که قبلاً اجازه نمی‌دادیم وارد شود، با آن حجم توهمات و مشکلات. اکنون ما با این مواد به‌راحتی برخورد می‌کنیم و آن‌ها را درمان می‌کنیم.

روش ماتریکس اصلاً درمان نیست؛ این اتفاقات تنها در کنگره ۶۰ می‌افتد. هروئین واقعاً سخت است، به‌خصوص به خاطر فاصله کم میان نشئگی و خماری. در این حالت، بیمار تمایل به گریز از درمان دارد. به دلیل کاهش شربت تریاک، بیمار برای گریز ممکن است سختی‌هایی را تجربه کند. ما باید زمان سازگاری را به‌خوبی توجیه کنیم تا بیمار بتواند آن را تحمل کند و فرآیند درمان آغاز شود. من معتقدم که افرادی که گریز می‌زنند و سازگار نمی‌شوند، بهتر است به‌جای مصرف هروئین، به متادون منتقل شوند تا وسوسه هروئین کاهش یابد و قدرت آن ضعیف شود. با این روش، بیماران تمایل پیدا می‌کنند که درمان را آغاز کنند و به کمک روش‌های کنگره به درمان OT تبدیل شوند. جالب است که اکنون ما دیگر از فیلم‌های ترسناک و ژانر آن نمی‌ترسیم.
فرق کلینیک‌های ما با کلینیک‌هایی که فقط بیمارها را می‌پذیرند، بسیار زیاد است. ما جشن‌های مرزبانی و دیگر کارهای مفید داریم و پزشکان، روانشناسان و کادر درمان افسرده نداریم. ما با قدردانی از خالق، پدر و مادر، طبیعت و مهم‌تر از همه جمعیت احیای انسانی، در کنار یکدیگر هستیم. من نیز به‌عنوان پزشک، با حضور در کلینیک و این لژیون‌ها، قدردانی خود را انجام می‌دهم.

آقای مهندس در ادامه با مثال‌هایی نقش تلقین در درمان را توضیح می‌دهند. در سربازی، یکی از آموزش‌ها این است که در سردترین نقطه باید بگوییم «هوا گرم است»، چون اگر تلقین نکنیم، از سرما یخ خواهیم زد. اهمیت تلقین در تمامی سطوح و تأثیر آن بر ما بسیار مهم است. تلقین‌هایی در بین مصرف‌کنندگان شیشه و هروئین رخ داده که هروئین خیلی سخت است، اما من می‌گویم این حرف کاملاً غلط است. همین‌طور شیشه نیز سخت نیست، این هم دروغ است.
در گذشته، افراد تریاکی دو یا سه ماه هروئین مصرف می‌کردند و سپس آن را ترک می‌کردند. من به این باور رسیده‌ام که آسیب‌هایی که تریاک به مدارهای مغزی وارد می‌کند، قابل‌مقایسه با هروئین و شیشه نیست. اگر هروئین سه مدار را تخریب می‌کند، تریاک به پنجاه مدار آسیب می‌رساند. مورد بعدی بحث سازگاری است. در مقالات هم اشاره شده که باید با بیمار صحبت کنیم و مدت‌زمان سازگاری را به او منتقل کنیم تا ماده به‌طور مؤثر عمل کند. ما نباید به مصرف‌کننده هروئین بگوییم که هروئین با شیشه سخت‌تر است، چون وقتی چنین تصوری داشته باشد، ممکن است گریز بزند و بیشتر OT مصرف کند.

مشارکت‌ دکتر مجید
در ادامه صحبت‌های استاد جلسه و دکتر بهنام و دکتر فرشته، باید بدانیم که در درمان موفق، هیچ‌چیزی صد در صد نیست. درمان در دنیای پزشکی همیشه با اماواگر همراه است. من در ابتدا اعتقادی نداشتم که با شربت تریاک، هروئین قابل‌درمان است؛ اما پس از دیدن هفت یا هشت کیس، باورم تغییر کرد و اکنون کسانی داریم که از ساعت پنج صبح در پارک حضور دارند، افرادی که هر نیم ساعت یک بار مصرف می‌کردند. ما به این افراد امید داده‌ایم تا از بند این اعتیاد رها شوند.
یک ضرب‌المثل می‌گوید: «با آرزو کردن نمی‌توان ظرف شست» باید در دل مشکلات قرار گرفت تا بتوان این افراد را درک کرد. گیرنده‌های هروئین، موی کاپا و دلتا هستند و زمانی که به آنها اوپیوم می‌دهیم، باید سه تا شش هفته صبر کرد، چراکه گیرنده‌های اوپیودی متفاوت‌اند. مصرف‌کنندگان حتی می‌دانند که طبع مواد مختلف متفاوت است. این افراد تغییراتی در ذهن دارند که باید پذیرفت تا از سردرگمی‌های بیشتر عبور کنیم. پزشکی بر اساس علم تجربی است و مادر علم، تجربه است و این تجربه‌ها به قانون تبدیل می‌شود.
با اجازه آقای مهندس، در ابتدا از TDS نیم سی‌سی شروع کردیم و با رشد کنگره و تجربیات جدید، به سه سی‌سی و در موارد خاص به سه‌ونیم سی‌سی رسیدیم. اگر از تاریخ استفاده نکنیم، همین تجربیات را هم از دست خواهیم داد. یک زمانی از کلمه «دوا» به‌جای هروئین استفاده می‌کردند، چراکه آن را دارویی برای درمان تریاک می‌دانستند. نباید با داروهای صنعتی مانند نالتراکسون این افراد را آرام کنیم. این شربت تنها علائم را آرام می‌کند، ولی باید به آینده امیدوار باشیم. شادی امروز خودم را با شما به اشتراک می‌گذارم. امروز ۱۹ بهمن‌ماه، تولد ۸ سال رهایی من در کنگره است.
در ادامه، آقای مهندس در مورد اهمیت بحث «شیرین اعتیاد» صحبت کردند و موضوع جلسه بعدی را «هروئین» معرفی کردند.

مشارکت‌کننده همسفر علی

جناب مهندس در نوشتارهای خود تعریفی از احیا دارند. احیا یعنی بازتوانی تمام ابعاد و تثبیت آن. کنگره ۶۰ در حال پیشرفت است و این بازتوانی در تمام سطوح، از سطح مولکولی و ژن‌ها تا سطوح اجتماعی و اقتصادی در حال انجام است. آقای مهندس پلی هستند میان دنیای تجربه و علم. ایشان تمثیل ورود ساکنین به شهر را در ۲۵ سال پیش بیان کردند و حالا این تمثیل‌ها به زبان ژن تبدیل شده است.

نگارش: مسافر حسام
تنظیم: مسافر سعید