تغییر صفت گذشته در انسان با تغییر حس، امکان‌پذیر است

«صفت گذشته در انسان صادق نیست؛ چون جاری است.» انسان می‌تواند خصوصیات خود را در هر شرایطی تغییر دهد؛ به این معنا که حتی گناهکارترین انسان که فجایع بزرگ و بی‌شماری مرتکب شده است، می‌تواند صفات ناپسند خود را تغییر داده و از آن‌ها بازگشت نماید تا مشمول رحمت خداوند قرار گیرد. بنابراین راه نجات همیشه وجود دارد. خلاف این موضوع نیز صادق است، به این معنا که اگر کسی در حال طی نمودن صراط مستقیم است، می‌تواند تحت شرایطی تن به رذیله‌ها دهد و صفات پسندیده در او جاودانه نماند. صفت، در حقیقت ویژگی یا خاصیت هر عاملی است که به آن عامل، موصوف می‌گویند. نکته‌ قابل‌توجه این است که این صفت تنها در انسان، جاری و قابل‌تغییر هست و در دیگر موجودات این‌گونه نیست.

باید دانست که تغییر صفت گذشته در انسان، با تغییر حس، امکان‌پذیر است. همچنین برای تغییر حس در جهت ارزش‌ها، باید پالایش صورت گیرد و همچنین افکار تغییر یابد که از آن به‌عنوان «تزکیه» یاد می‌شود. لازم به ذکر است که اولین و مهم‌ترین قدم برای تزکیه، برخورداری از «تفکر سالم» است. تفکر سالم، ایمان سالم را به ارمغان می‌آورد. «ایمان یعنی تجلی نور خداوند در انسان»؛ یعنی صفات خداوند در انسان صادق باشد؛ مانند بخشندگی، مهربانی و ...

از ایمان سالم، عمل سالم پدیدار می‌گردد. ایمان، زمانی ارزشمند است که انسان عمل سالم انجام دهد. آن هنگام که عمل سالم انجام شود، حس سالم آشکار می‌شود؛ یعنی به انسان، احساس خوبی دست می‌دهد و از حس سالم، عقل سالم به وجود می‌آید زیرا حس، اولین قوه‌ی به‌کارگیری عقل است. ارتباط با کل جهان هستی بر مبنای حس است. از عقل سالم، عشق سالم به وجود می‌آید. این مرحله‌ای است که انسان، تمام هستی و اجزای آن را دوست دارد و به این نتیجه می‌رسد که تمام هستی از آن انسان است و انسان برای تمام هستی خلق‌شده است. اگر شور و هیجان که عشق ناگهانی است، به شعور تبدیل شود؛ عشق سالم پدیدار می‌شود و این‌چنین است که صفت گذشته تغییر می‌یابد.

هر چه انسان عاقل‌تر باشد، عاشق‌تر است؛ به عبارتی عقل حکم می‌کند که عاشق باشیم و مرتباً این چرخه ادامه دارد.

نکته اینجاست که عشق سالم هرگز به نفرت تبدیل نخواهد شد. دو نکته‌ قابل‌توجه برای رسیدن به این مهم وجود دارد. اولین نکته، آموزش سالم و نکته دوم، تجربه‌ی مفید است. مخصوصاً تجربه‌هایی که از عمل سالم به وجود می‌آید. این تجربه‌ها از حرکت‌های درست به دست می‌آید و باعث ایجاد لذت می‌گردد.

درنهایت به این نتیجه می‌رسیم که انسان در هر جایگاهی که باشد و با داشتن هر صفت یا ویژگی، همواره می‌تواند صفت گذشته خود را تغییر دهد و به نقطه‌ بهتری دست یابد. به عبارتی، هیچ انسانی مجبور نیست که یک صفت را به‌صورت جاودانه و تا ابد در خود حفظ نماید و راه تغییر صفت گذشته، تزکیه و پالایش است که این کار به عمل برآید نه به حرف و سخن.

به قلم همسفر نسیم لژیون یکم و با تشکر از گروه مقاله سایت سلمان فارسی