فضولی یا کنجکاوی

واژه‌ی فضولی از فضل گرفته‌ شده است که به معنای اظهار فضل، اظهار برتری و اظهار دانایی کردن است.

فضولی به مفهوم عامیانه یعنی سرک کشیدن در کار دیگران، دخالت بی‌جا در حریم خصوصی دیگران، تجسس در امور دیگران که به ما ارتباطی ندارد؛ اما کلمه‌ی آسایش که به معنی آسوده‌ خاطر بودن است.

در کتاب عبور از منطقه‌ی 60 درجه زیر صفر می‌خوانیم که فضولی عین نادانی است، زیرا انسانی که بیان می‌کند که من می‌دانم، خود دلیل بارزی است بر نادانی شخص.

در کنگره شنیده می‌شود که می‌گویند دوربینت را روی خودت زوم کن. چون اگر دوربینم روی دیگران زوم باشد، دیگر وقت و انرژی باقی نمی‌ماند که به خودم بپردازم. حتی اگر حواسمان به همسر و فرزندانمان پرت شود، از خودمان غافل می‌شویم و نمی‌توانیم همسر یا پدر خوبی برایشان باشیم.

پس برای این‌که وظایفمان را نسبت به نزدیکانمان درست انجام دهیم، باید شش‌دانگ حواسمان فقط و فقط به خودمان باشد. ممکن است بعضی‌ها تصور کنند که فضولی همان کنجکاوی است، اما باید بگوییم که اگر کنجکاوی قرار باشد در امور دیگران صورت گیرد و ما کنجکاو باشیم که از زندگی شخصی دیگران سر دربیاوریم و بخواهیم در کارهای دیگران دخالت کنیم، دقیقاً همان فضولی است.

کنجکاوی هم مانند بسیاری از امور دیگر می‌تواند هم‌بار مثبت و هم‌بار منفی داشته باشد. کنجکاوی زمانی مفید و سازنده است که در امور خودمان صورت گیرد و یا در حوزه‌ی مسائل خارج از این‌ دست، مانند مسائل علمی و ...

کنجکاوی اگر به جهت کشف مجهولات علمی و گره‌گشایی از مشکلات باشد، در این صورت بسیار سازنده و ارزشمند است.

تنها افرادی که از مسئولیت‌های خود غافل هستند، می‌توانند در امور دیگران تجسس و فضولی کنند؛ انسانی که سرش به کار خودش گرم است و اهمیت وظایف خود را می‌داند، دیگر چه فرصتی برای کنکاش و فضولی در امور دیگران دارد؟

فضولی و آسایش در کنار یکدیگر قرار نمی‌گیرند، مادامی‌که فضولی وجود دارد، خبری از آسایش و آرامش نخواهد بود.

دخالت در امور شخصی دیگران و همچنین خانواده، فضولی به‌حساب می‌آید؛ گوشی همسر را چک کردن، سر جیب همدیگر رفتن، سر وسایل فرزندان رفتن و مدام آن‌ها را چک کردن، سر کمد یکدیگر رفتن، فضولی است. خانواده باید برای خودش حریم داشته باشد.

بعضی‌اوقات دو نفر در حال صحبت و بحث هستند و نفر سومی وارد بحث آن‌ها می‌شود، این نیز فضولی است؛ گاهی اوقات دو نفر در حال دعوا با یکدیگر هستند و ما برای جدا کردن آن‌ها اقدامی نمی‌کنیم، چون اگر در میان دعوا برویم ممکن است ما هم آسیب ببینیم! پس هرکسی باید سرش به کار خودش گرم باشد و به این‌طرف و آن‌طرف نگاه نکند.

انرژی راحت به دست نمی‌آید که راحت از دست برود.

نویسنده: کمک راهنما همسفر نسیم

منبع کنگره 60