شربت تریاک OTیا ( opium tincture ) در سال ۱۳۹۰توسط مرکز ملی مطالعات اعتیاد ایران با همکاری جمعیت احیای انسانی کنگره۶۰ (درمان اعتیاد(پروتکل درمان اعتیاد با داروهای آگونیست را اجرا کرد که در طی چند مرحله و با موفقیت ۵۰۰۰ مصرف‌کننده مواد مخدر افیونی با روش DST و داروی شربت تریاک در طی ۱۱ ماه به درمان کامل رسیدند. هم اکنون در ایران کلینیک‌های درمان اعتیاد در کنار متادون، شربت تریاک را به عنوان داروی درمانی معتادان استفاده می‌شود. بر اساس آمارهای ستاد مبارزه با مواد مخدر جمهوری اسلامی ایران و نیز آمار رهایی‌های کنگره ۶۰ از ابتدای سال ۱۳۹۳تاکنون تعداد زیادی آقا و خانم با روش کاهش تدریجیDST و داروی شربت تریاک موفق به درمان اعتیاد خود در کنگره ۶۰ و کلینیک های زیر نظر کنگره 60 می شوند.
OT تاریخچه مصرف شربت تریاک
شربت تریاک (Laudanum) یکی از داروهای گیاهی ساخته شده الکلی است که شامل حدود ۱۰٪ پودر تریاک، معادل ۱٪ مرفین است. رنگ آن قرمز مایل به قهوه‌ای بوده و طعم آن بسیار تلخ است. شربت تریاک شامل تمامی آلکالوئیدهای تریاک، مرفین و کدئین می‌شود.به دلیل غلظت مرفین بالا، مخلوط افیون به عنوان یک ماده مخدر نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است، در طول تاریخ این ماده برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به ویژه ضد درد و سرفه مورد استفاده بوده است. از آنجاییکه این شربت تمامی آلکالوئیدهای تریاک را دارا می‌باشد به نام تریاک کامل نیز شناخته می‌شود. لادانوم به صورت دارو در آمریکا و در انگلستان توسط پزشکان تجویز می‌شود. هرچند مصرف این دارو اکنون محدود به کنترل و درمان بیماری اسهال، کم کردن درد و کم کردن اثرات قطع مصرف در نوزادان به دنیا آمده از مادران مصرف‌کننده هروئین و دیگر مواد مخدر است. سازمان غذا و دارو اخیراً اعلام کرده است که میزان در دسترس بودن داروی اپیوم تینکچر در آمریکا دچار مخاطره شده است.
OT تاریخچه مصرف شربت تریاک
شربت تریاک (Laudanum) یکی از داروهای گیاهی ساخته شده الکلی است که شامل حدود ۱۰٪ پودر تریاک، معادل ۱٪ مرفین است. رنگ آن قرمز مایل به قهوه‌ای بوده و طعم آن بسیار تلخ است. شربت تریاک شامل تمامی آلکالوئیدهای تریاک، مرفین و کدئین می‌شود.به دلیل غلظت مرفین بالا، مخلوط افیون به عنوان یک ماده مخدر نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است، در طول تاریخ این ماده برای درمان بسیاری از بیماری‌ها به ویژه ضد درد و سرفه مورد استفاده بوده است. از آنجاییکه این شربت تمامی آلکالوئیدهای تریاک را دارا می‌باشد به نام تریاک کامل نیز شناخته می‌شود. لادانوم به صورت دارو در آمریکا و در انگلستان توسط پزشکان تجویز می‌شود. هرچند مصرف این دارو اکنون محدود به کنترل و درمان بیماری اسهال، کم کردن درد و کم کردن اثرات قطع مصرف در نوزادان به دنیا آمده از مادران مصرف‌کننده هروئین و دیگر مواد مخدر است. سازمان غذا و دارو اخیراً اعلام کرده است که میزان در دسترس بودن داروی اپیوم تینکچر در آمریکا دچار مخاطره شده است.
شربت تریاک یکی از قوی‌ترین داروهای خوراکی مشتق از مرفین است که امروزه به عنوان داروی تجویزی مورد استفاده است. به علت قوی بودن این محلول میزان (مصرف بیش از حد) در اثر استفاده زیاد از دارو گزارش شده است. مصرف ۱۰۰ الی ۱۵۰ میلی‌گرم مرفین برای یک شخص سالم که وابستگی جسمانی به مصرف مواد افیونی ندارد اثر کشنده دارد. مصرف بیش از حد این شربت به شدت اعتیاد آورتر از تریاک می‌باشد.
مزایای مصرف شربت تریاک
یکی از نکات مثبت شربت تریاک این است که معتادان به مواد افیونی خیلی راحت به مصرف این ماده منتقل می‌شوند و چون شناخت کاملی از این ماده دارند از مصرف آن احساس رضایت می‌کنند، به همین علت ماندگاری روی این ماده برای این معتادان بالاست و قطعاً زمانی که این ماده عرضه شود، تعداد زیادی از معتادان علاقه‌مند خواهند بود که آن را مصرف کنند و روی این درمان می‌مانند. نکته مثبت دیگر شربت تریاک این است که تنظیم دوز مصرف آن خیلی راحت است، طول عمر، خواص ماده و عوارض آن خیلی شبیه ماده تریاک است به همین علت اکثر معتادان با آن آشنا هستند، ضمن اینکه عوارض جانبی متادون مثل خواب آوری را ندارد.
مکانیسم اثر شربت تریاک OT
اثر کلی شربت اپیوم OT در عملکرد هماهنگ آلکالوئیدهای مختلف با اثرات مختلف است در حالی که تجربه ثابت کرده الکالوئیدها به تنهایی چنین عملکردی ندارند .ترکیبات شربت OT اثرات متقابل کاهنده و فزاینده بر یکدیگر دارند و یکدیگر را تعدیل می کنند و همین مساله باعث شده که OT خواص درمانی بسیار پیچیده و بی نظیری داشته باشد بدون آنکه عارضه منفی به جای بگذارد در حالی که هیچکدام از ترکیبات اپیوم به تنهایی چنین خاصیتی را ندارد .این دارو را می توان مولتی دارو یاد کرد به این دلیل که این ماده از ترکیبات دارویی بسیاری تشکیل شده است که هر یک می تواند نقش درمانی خاصی را دربازسازی سیستم های تخریب شده داشته باشد .
بیماری اعتیاد از نظر تشکیلات هلال (سروج) در سه بخش ناقل های عصبی و هورمون های درون ریز وبرون ریز تخریب ایجاد کرده وهماهنگی این سه بخش را در به تعادل رساندن فرد مصرف کننده مختل می نماید .رفتارها وحالت های ارادی و غیر ارادی در انسان مرتبط به هماهنگ بودن این سه بخش می باشد. همانطور که می دانیم در بدن انسان مواد شبه افیونی (مخدرهای طبیعی) تولید می شود که به هماهنگ بودن سه بخش ارتباط دارد با توجه به ناشناخته بودن عملکرد فوق در بیماری اعتیاد وناشناخته ماندن آن از دید جامعه پزشکی می بایست تحقیقات میدانی بسیاری در رابطه با این عملکرد هماهنگی سه بخش فوق بوجود آید تا شناخته شود.
بخش عصبی مربوط به ناقل های عصبی و نور ترانسمیترها بوده که در فضای بین سیناپسی عمل می کند.
بخش هورمونی که شامل دو قسمت می باشد.
1- هورمون های درون ریز و 2- هورمون های برون ریز
هورمون های درون ریز بخشی از هورمون ها می باشند که مستقیما وارد گردش خون می شوند و خود را به بافت های هدف نزدیک کرده و نیاز این بافت ها را تامین می نمایند که بخشی از این هدف عملکرد هورمون های برون ریز می باشند.حال سوال این است که چرا اپیوم یا اپیوم تینکچر بسیار هماهنگ با سیستم های فوق عمل می کند وچرا بیماری اعتیاد نسبت به هر نوع موادی را به خوبی درمان می نماید .تا به امروز مشخص شده است ساختار سیستم ها در گیاهان ، جانوران وانسان شباهت هایی دارند وبه همین دلیل این اپیوم گیاهی با ترکیبات دارویی که خود شباهت شیمیایی به مواد شبه افیونی تولیدی انسان را دارد درمان را پیش می برد.
داروهای زیادی تا به حال برای درمان اعتیال تولید شده واستفاده گردیده و موفق نبوده و حتی خود معضلی شده برای مصرف کنندگان.ترکیبات متنوع گیاه خشخاش با عملکرد هماهنگ باعث پیشبرد درمان است و وجه تمایز با داروهای دیگر دارد ما می دانیم داروی شیمیایی با داروی گیاهی تفاوت هایی دارد داروی شیمیایی محصول لابراتواری است ومواد از جایی استخراج وساخته شده وترکیب طبیعی خود را از دست داده است اما ترکیبات دارویی گیاهی مانند اپیوم و داروهایی از این دسته خالص می باشد زیرا تغییری در ساختار آنها ایجاد نشده است .
در اپیوم (تریاک) بیش از 25 نوع آلکالوئید دارویی واسیدهای مختلف مواد قندی و صمغ و... در کنار هم قرار گرفته اند و تواما عملکرد هماهنگ را دنبال می کنند هر یک وظیفه خاص خود را انجام می دهند و مجموعه بسیار متعادل وهماهنگ است .اگر بخواهیم یکی از این آلکلوئیدها را خارج کنیم داروی اپیوم تاثیر اولیه را نخواهد داشت به همین دلیل ممکن است مرفین یا کدئین که از ترکیبات اپیوم می باشند به تنهایی عوارضی داشته باشند اما در داروی اپیوم عوارض آنها به حداقل می رسد چرا که این ترکیبات در کنار هم یکدیگر را کامل می کنند (نکته مهم(
آلکالوئیدهای موجود در اپیوم اختلاف بسیاری در اثراتش دارند ممکن است یک نوع آلکالوئید گیرنده ناقل های عصبی را تحریک ودیگری آدرنالین را افزایش دهد وآلکالوئید دیگر آن را کاهش دهد. مهمترین نکته آلکالوئیدها این است که اکثر آلکالوئید های دیگر را تعدیل و مازاد یکدیگر را خنثی می کند. یکی دوپامین را افزایش و دیگری ترشح دوپامین را مهار می کند.
ترکیبات اپیوم طبق تحقیقات انجام شده شامل ترکیبات شیمیایی درهم و مواد مختلف است .میزان آلکالوئیدها و مواد شیمیایی اپیوم به روش تهیه آن در نواحی مختلف بستگی دارد. اپییوم علاوه بر آلکالوئیدهای موثر دارویی دارای: پرسیلاژ،پکتین، مواد آلبومینوئیدی،کائوچو، رزینواملاح معدنی،کلسیم ،منیزیوم و پتاسیوم ،بهحالت سولفاتهاوفسفاتها و ... وموادقندی دارای اسید کلنیک واسید لاکتیک ومواد خنثی نظیر مکونین و پروفیروزین وغیره می باشد .این ترکیبات سه چهارم وزن اپیوم را تشکیل می دهند و یک چهارم باقی مانده اجزای فعالی هستند که خواص درمانی دارند به اجزا فعال آلکالوئید گفته می شود. آلکالوئید ها جزیی از مجموعه می باشند که خواص درمانی دارد اما ترکیبات ممکن است خواص دارویی خاص وشناخته شده ای نباشد.
ترکیبات موجود در شربت تریاک OT
تعداد زیادی آلکالوئید در شربت اپیوم تینکچر وجود دارد این شربت توسط مرکز مطالعات اعتیاد وابسته به دانشگاه علوم پزشکی پس از تحقیقات طولانی درست تولید ودر دسترس بیماران مصرف کننده می باشد که حدود 25 نوع آلکالوئید دارویی و درصد آلکالوئید در دارو با یکدیگر متفاوت است وبعضی بیشتر وبعضی کمتر است وزن آلکالوئید حدود 25 درصد اپیوم را تشکیل می دهد.موسیلین ، نوسکاتین ، کدئین ، پاپاوارین ، تبائین ، آلوکریتیوئین ،بربرین ، کانادین ، کوپتیسین وغیره . به همین دلیل دارویی که هم اکنون تحت عنوان اپیوم تینکچر یا شربت تریاک OT در اختیار ماست باعث شده تمام ترکیبات وآلکالوئیدها به صورت کامل و در هم حل شده بهترین، ارزانترین، تنهاترین ،سالمترین، بیخطرترین وقوی ترین داروی درمان اعتیادبه هرنوع مواد مخدر باشد.
مرور کلی
اپیوم:
اپیوم یا شربت تریاک یک مخلوط گیاهی مشتق از مورفین و محلول در آب و الکل است که از طریق کاهش حرکات دستگاه گوارش و افزایش تون عضلانی اثر خود را اعمال میکند.
موارد مصرف:
درمان اسهال
درمان نگهدارنده در وابستگی به مواد مخدر
کاهش درد و اثرات قطع مصرف در نوزادان متولد شده از مادران وابسته به مواد مخدر
نحوه مصرف:
مقدار مصرف دارو را پزشک تعیین میکند.
به طور معمول برای درمان اسهال در بزرگسالان 0.6 میلی لیتر 4 بار در روز استفاده می شود
جهت استفاده بعنوان درمان نگهدارنده، مقدار مصرف دارو فقط توسط پزشک و براساس شرایط بیمار تعیین میگردد.
احتیاط ها:
این دارو نباید بیش از مقدار تجویز شده مصرف شود.
در صورت داشتن مشکلات روده ، اسهال ناشی از مسمومیت ، یا کولیت کاذب (اسهال شدید ناشی از مصرف انتی بیوتیک) و بیماریهای تنفسی ، از مصرف این دارو خودداری کنید.
در موارد زیر قبل از مصرف دارو پزشک خود را مطلع کنید :
باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید ، شیر دهی ، آلرژی به داروها یا مواد دیگر ، سابقه مشکلات تنفسی ، سابقه ضربه به سر یا مشکلات مغزی ، مشکلات قلبی و فشار خون ، مشکلات کبد و کلیه و تیروئید و غده آدرنال ، مشکلات گوارشی ، مشکلات خلق و خو و بیماری روانی ، مصرف هر داروی دیگر
عوارض:
خارش و قرمزی پوست و بثورات پوستی از عوارض موقت این دارو هستند ولی در صورت طولانی شدن یا شدید بودن این علائم یا بروز یبوست ، تهوع و استفراغ با پزشک خود تماس بگیرید.
بروز هر یک از عوارض زیر اورژانس محسوب می گردد و بایستی سریعا به پزشک مراجعه کنید:
تاری دید ، آبی شدن رنگ لب و ناخن ، لرز و عرق سرد ، گیجی و توهم و اضطراب ، لرزش و تشنج ، مشکلات تنفس ، اختلال خواب ، درد قفسه سینه ، افزایش ضربان قلب ، تنگ شدن مردمک ، تورم پاها ، پوست سرد و رنگ پریده ، تغییر خلق و خو ، خستگی و ضعف غیر معمول ، سرفه ، سرگیجه هنگام تغییر وضعیت ناگهانی
مشخصات عمومی:
این دارو به صورت شربت با دوز 10 میلی گرم در هر میلی لیتر می باشد که در بطری 250 میلی لیتری پر شده است.
منابع:
سایت سروج
مجله دلگرام
خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)
شرکت داروسازی فاران شیمی
تهیه مقاله : مسافر بهمن
- تعداد بازدید از این مطلب :
28136