سیزدهمین جلسه از دورسیزدهم لژیون پزشکان پارک طالقانی با نگهبانی و استادی جناب مهندس و دبیری آقای مجید با دستور جلسه «OT» و «پرسش و پاسخ فنی» روز جمعه مورخ 96/11/13 رأس ساعت 8 صبح آغاز بکار نمود.
سخنان استاد:
جناب مهندس در ابتدای جلسه از دکتر محمدعلی خواستند که مقدار برابری مرفین با متادون را بگویند؟
پاسخ دکتر محمدعلی
هر 20 میلیگرم متادون 100 میلیگرم مرفین است یا به عبارتی هر یک میلیگرم متادون معادل 5 میلیگرم مرفین محسوب میشود.
جناب مهندس
دفعهی قبل گفتیم؛ 20 میلیگرم متادون با 100 میلیگرم مرفین برابری میکند ولی با تریاک نه قضیه تریاک با مرفین کاملاً متفاوت است. دفعهی قبل گفتیم؛ تریاک بسته به نوع کشت آن در مناطق مختلف از 2 درصد تا 23 درصد ممکن است، مرفین داشته باشد، وقتی مرفین داشته باشد؛ بنابراین کدئین، کدامین، پاپاورین و تبائین هم دارد که تبائین مال متادون است، نارسئین هم مال ترامادول است. پس اگر حساب کنیم 20 میلیگرم متادون، 100 میلیگرم مرفین است یا 4 سیسی متادون، یک. ما در نظر گرفتیم که هر 5 میلیگرم متادون، یک سیسی متادون است؛ بنابراین 4 سیسی متادون مساوی است با 10 سیسی OT، اگر فقط مرفین را حساب کنیم ولی اگر ترکیبات دیگر تریاک را هم حساب کنیم، تقریباً میتوانیم به یک رقم برابر برسیم، حدوداً نه دقیقاً، حدوداً میتوانیم تریاک را با متادون برابر بگیریم. در شرایط عادی 4 سیسی متادون مساوی است با 10 سیسی OT، فقط مرفین آن، اگر ترکیبات دیگر را نیز به OT اضافه کنیم، زور OT خیلی زیادتر میشود، تقریباً 10 به یک رقم برابر میرسند.
دستور جلسه امروز ما OT است، خود OT شامل تقریباً 10 درصد تریاک و 20 درصد الکل است، مابقی هم باید آب مقطر یا افزودنیهای دیگر باشد. اولین بار که خواستم درصد آن را دربیاورم با آقای مکری صحبت کردم، ایشان گفت: چه قدر است، من نمیدانم؟ گفتم: من حساب میکنم! حساب کردن OT خیلی ساده است و شما هم میتوانید، دقیق حساب کنید. من مقدار 100 سیسی شربت OT را ریختم در بشقاب یا کاسه و آن را گذاشتم سر طاقچه جلوی آفتاب تا دو روز دیگر الکل آن پرید، آبش هم بخار شد، مقدار تریاک آن را جمع کردم، اندازه کردم، دیدم 10 درصد تریاک دارد. برای دانستنم مقدار الکل آن،OT را در نعلبکی ریختم و یک کبریت زدم، الکل آن سوخت آب و بقیه چیزهای آن ماند با یک آزمایش ساده، تقریبی نه بهصورت میلیمتری این نتیجه به دست آمد، چون ممکن است الکل بپرد و آب هم بخار شود ولی موضوع این است که اگر بخواهیم اهمیت OT را در نظر بگیریم، برمیگردیم روی خود درمان اعتیاد که در درمان اعتیاد چه نقطهای را باید در نظر بگیریم. چیزهایی که باید در درمان اعتیاد و آسیبشناسی در نظر بگیریم، این است که
سؤال اول اینکه ما کجای بیمار را میخواهیم درست کنیم؟ یعنی کجا آسیبدیده و ما باید کجا را درست کنیم؟ این پاسخی است که باید علما و دانشمندان بدهند. همینجوری این را بدهیم یا آن را بدهیم، 20 درصد مشکل جسمش است، 90 درصد مشکل روانش است نه. من از تلویزیون و رادیو که متخصصین حرف میزنند، گوش میکنم، همه غلط و نادرست است، چون آسیبشناسی نشده است. در آسیبشناسی باید دقیقاً ببینیم کجای بیمار مشکل پیداکرده و ما باید درست کنیم. سؤال دوم اینکه چه جوری و با چه چیزی درست میشود؟ سؤال سوم اینکه چه مدت طول میکشد، قسمتی که خرابشده را ما درست کنیم؟ این سه پرسش را باید ازنظر طبی پاسخ بدهیم، اگر این سه پرسش را پاسخ بدهیم، میتوانیم بگوییم که کار ما علمی است و ما میخواهیم درمان کنیم؛
1-کجای بیمار دقیقاً آسیبدیده است؟
2-چه جوری و با چی میخواهیم آن را درست کنیم؟
3- چه زمانی طول میکشد تا آن را درست کنیم؟
این سه باید پاسخ داده شود که این سه پاسخ در کنگره 60 دادهشده است. اسم قسمتی که آسیبدیده را سیستم ایکس گذاشته است، سیستم ایکس یعنی مجموعه ناقلهای عصبی، نوروترانسمیترها، هورمونها، مدیاتورها، غدد درونریز و غدد برونریز که یک سری معلوم است و یک سری معلوم نیست. این در فرد معتاد آسیبدیده است، وقتی موادش را قطع میکند، خواب نمیرود؛ یعنی استیل کولین، سروتونین و آدرنالینش کار نمیکند، وقتی انزال سریع دارد، یکی از این مواد بیوشیمی کار نمیکند حتی وقتی MS هم دارد، یکی از این پارامترها کار نمیکند، چون بیماری ما در اثر دو چیز به وجود میآید و همیشه کمبود مواد است یا کمبود مواد معدنی مثل کلسیم، پتاسیم، منیزیم، سدیم که مریضی میآورد، یک نوع مریضی هم در اثر کمبود موادی است که خود بدن باید بسازد؛ مثل دوپامین، اندورفین، سروتونین، آدرنالین و خیلی مواد دیگر، هر بیماری در اثر کمبود این دو به وجود میآید. پس در اعتیاد ما معتقدیم که این سیستم آسیبدیده و از تعادل خارجشده است یا الکل و حشیش و قرص را وارد بدن کردیم ذرهذره جایگزین شده و آن سیستم را از تعادل خارج کرده است، الکل و حشیش و قرص را وارد بدن کردیم، ذرهذره جایگزین شده و آن سیستم را از تعادل خارج کرده است.
درمان اعتیاد ازنظر کنگره 60 یعنی به تعادل رساندن این سیستمها، ما باید این سیستم را بازسازی کنیم. این گروه کثیری را که میبینید بهصورت فلهای درمان میشوند، همه روی این تِز کارمی کنند و این سیستم دارد، بازسازی میشود. ممکن است شما بگوئید ما راجع به تریاک و متادون تعصباتی داشته باشیم ولی من اصلاً ذرهای تعصب روی این قضیه ندارم، چون باعث وارد شدن متادون به سیستم پزشکی کشور، خود من بودم که تمام مصاحبات و مدارک آن موجود است. آنها نمیدانستند متادون چی هست و نمیخواستند از متادون استفاده کنند، پس بنابراین من مخالف متادون نیستیم. در متادون با یک مسئله مواجه هستند، آنهم تبائین است، تبائین یکی از مشتقات تریاک است که 0/2 تا 5 درصد در هر تریاکی تبائین وجود دارد.
حالا ببینیم که تریاک چی هست و بیشتر به اهمیت تریاک پی ببریم. تریاک دارای ترکیبات شیمایی در هم و مواد مختلفی است که بعضی از آنها به روش تهیه آن در نواحی مختلف بستگی دارد. تریاک علاوه بر آلکالوئیدهای مؤثر شامل موسیلاژ، پکتین، مواد آلبومینوئیدی، موم، کائوچو، رزین، اصلاح معدنی، کلسیم، منیزیم، پتاسیم به حالت سولفاتها، فسفاتها، استاتها و غیره، مواد قندی دارای اسید کلونیک و اسیدلاکتیک و مواد خنثی نظیر مکونین، پرفیروزین و غیره میباشد. تعداد آلکالوئیدهای تریاک که از آن استخراج گردیده؛ شامل 25 نوع است که الآن ممکن است به 60،50 نوع رسیده باشد و از بین آنها 6 آلکالوئید مهم و بهقدر بسیار زیادی یافت میشود. پس دیدید که چه ترکیباتی را ما در تریاک داریم که مثلاً شامل کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فسفاتها، سولفاتها، قندها و اسیدهای متعددی است. ببینید چه چیزهایی در این ماده نهفته شده است، موادی که دارد؛ مرفین است که 3 تا 23 درصد است. کدئین است که تریاک باید 0 /3 تا 3 درصد کدئین داشته باشد. نارسئین است که فرمول نارسئین " 23H27NO3 C" است. نارکوتین، تبائین که متادون از آن گرفته میشود، پاپاورین، لودانیزین، لودانین، کتامین، کدامین، پروتوپین و ترکیبات دیگر، پس در تریاک یا OT با مجموعهای از مواد مختلف سروکار داریم. جالب است بدانید که یکچیز مشترکی در این مواد است، البته این را امین به من گفت که فرمول شیمایی مرفین و همهی اینها شامل کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن است. تمام مواد TNT و مواد منفجره و باروت هم شبیه هم همین است؛ یعنی شما اگر باروت،TNT و مواد منفجره را نگاه کنید، همهی آنها کربن، هیدروژن نیتروژن و اکسیژن رادارند. حالا اگر اندورفین و انکفالین را نگاه کنید، آنها هم اکثراً کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن رادارند، اگر میگوییم اینها با سیستم عصبی با ناقلهای عصبی مغز هماهنگ هستند، بروید فرمول آنها را نگاه کنید، ببینند مواد شبه افیونی که در بدن تولید میشود، فرمول آنها چی هست؟ پس فرمول مواد شبه افیونی بدن و فرمول مواد منفجره و فرمول موادی که در تریاک است، همه شبیه هم است؛ یعنی مرفین و کدئین و نارسئین و غیره همه در کربن و هیدروژن و نیتروژن و اکسیژن باهم مشترک هستند؛ مثلاً مرفین کدئینش 17 تا هیدروژنش 19 تا و اکسیژنش 3 تا است ولی کدئین، کربنش 18 تا است، مرفین 17 تا بود، این 18 تا میشود، هیدروژن مرفین 19 تا بود، اینجا ما 21 مرفین داریم، آنجا نیتروژنش یکی است، اینجا هم یکی است، مرفین اکسیژنش 3 تا است، کدئین هم اکسیژنش 3 تا است، پس فرقی که کدئین با مرفین دارد؛ کدئین یک کربن کمتر دارد، 2 تا هم هیدروژن زیادتر دارد، اگر بقیه را هم نگاه کنیم، همینطور است.
علت اینکه من معتقد بودم که تریاک میتواند داروی بسیار مناسبی باشد، به خاطر ترکیباتش است. در متادون فقط پاپاورین داریم که یکی از مشتقات تریاک است، دیگر نه کلسیمداریم نه پتاسیم داریم و نه فسفاتها راداریم؛ بنابراین به همین دلیل است که در پایلوتی که در مرکز ملی مطالعات اعتیاد عمل کردیم، در 1005 نفر که پایلوت کردیم، یک نفر یک دونه داروی کمکی نداشت. من خاطرم است، وقتیکه پایلوت را اجرا میکردیم، پزشک طرح خانم دکتر سیدی در جلسهای که بودیم از من به دکتر مکری شکایت کرد که من هرچه داروی کمکی مثل دیازپام و لورازپام که برای پادرد و خواب است به بیماران میدهم، مهندس میگوید: مصرف نکنید. دکتر مکری گفت: شما این حرف را زدید؟ گفتم: بله من این حرف را زدم و گفتم که هیچکدام از این داروها را مصرف نکنند! گفتند دلیلش چیست؟ گفتم: دو تا دلیل دارد؛ یک دلیل بسیار عمدهاش این است که ما داریم پایلوت میکنیم، وقتی چیزی را پایلوت میکنیم، وقتی ما به نتیجه و درمان رسیدیم، میگویند: این را OT درمان کرده یا دیازپام و فلوکسیتین یا داروهای دیگر درمان کردند؟ پس ما نمیتوانیم، مستند شویم روی تست خودمان، دوم همهی ترکیبات در تریاک وجود دارد، چون بالاترین ضدافسردگی خود مرفین است، فکر نمیکنم در دنیا چیزی قویتر از مرفین داشته باشیم. برای از بین بردن افسردگی و ریلکس کردن، مرفین کاملاً ریلکس میکند و نشاطآور است، ضد درد میخواهیم باز همینجور، هرکدام از اینها را بخواهیم، در خود تریاک وجود دارد؛ بنابراین بههیچعنوان به داروی کمکی نیاز ندارد، همچنین روش که ما اعمال میکنیم، روش D.S.T است و کاهش میدهیم؛ مثلاً شربتش 16/5 سیسی است ما میکنیم، 12/5 سیسی، 2 سیسی کم میکنیم. وقتیکه بعد از 21 روز،2 سیسی کم کردیم، یک افت ضعیفی دارد که ممکن است فرد یکذره خوابش تغییر بکند، ممکن است پایش درد کند یا ممکن است یککم شکمش نرم شود، اگر او به ما بگوید: من پایم یککم درد میکند و خواب نرفتیم، من میدانم که دو روز، سه روز دیگر خوب میشود، چون دارد متعادل میشود. میگوییم: اگر دو، سه روز صبر کنی، خوب میشوی! ولی دکتر صبر نمیکند و میگوید: فوری به او قرص بدهید تا خوب شود، پس سیستم به هم میریزد. تریاک به دلیل ترکیبات متنوعی که دارد، بروید نگاه کنید؛ مثلاً من نگاه کردم، پروتوپین یکی از تنظیمکنندگان ضربان قلب است؛ یعنی کسی که ایندرال (inderal) برای تپش قلبش میخورد، پروتوپین کاملاً جواب او را میدهد. بروید در کتابهای علمی نگاه کنید و بررسی کنید، پس حتی برای تنظیم ضربان قلب، ما در تریاک داریم، برای اختلالات زناشویی و اِریکشن، پاپاورین داریم که برای آقایان بسیار مؤثر است و پاپاورین را در تریاک داریم. هرکدام از اینها را نگاه کنید، میبینید که ترکیبات خاصی دارند، ما در تریاک با چنین ترکیباتی مواجه هستیم و این ترکیبات را در هیچ دارویی نداریم نه داروهای گیاهی و نه داروهای شیمایی. تنها عاملی که در حشیش داریم THC است و عامل مخدر یا تغییر روانی و روحی نداریم یا اگر کوکائین را نگاه کنیم ممکن است یکی دو تا از ترکیبات را داشته باشد.
چون تریاک داروی خوب، مناسب و عالی بوده و همهجا پاسخ میدهد، همه شروع کردند از آن استفاده کردن و از آن سوءاستفاده کردند و سوءاستفاده باعث شد که مشکلات زیادی را برای بشریت به وجود بیاورد ولی اگر درست استفاده شود به اعتقاد شخص من تمام بیماریهایی که لاعلاج و قابلدرمان نیست و در مقابل دارو مقاوم شده با تریاک، OT قابلدرمان است و ما این گزارشها و ریپورتها را در بچههایی که تریاک مصرف میکنند، داریم؛ مثلاً فردی نازایی دارد و بارور نمیشود، بعد میبینیم در کنگره مسئله او حلشده است که روی قسمتهای دیگر هم آزمایش کردیم؛ بنابراین مسئله OT در کنگره پذیرفتهشده است و کنگره به ترک اعتیاد نگاه نمیکند، اصلاً کنگره نگاه نمیکند که فرد مواد نکشد، اصلاً برایش مهم نیست. کنگره نگاه میکند که چطور سیستم عصبی فرد را بازسازی کند، نگاه ما این است که چه اندازه و چه میزان بدهیم. در ظرف این بیست سال در مورد OT یک مورد که اُوردوز کرده باشد یا مسمومیت داده باشد وجود نداشته یا من خبردار نشدم.
یکچیزهای است که خیلی پیش پا افتاد ولی حسابشده است حتی مزه OT که تلخ است و باید مزه آن تلخ باشد، طبیعت این را در نظر گرفته است، اینقدر قوی است که طبیعت مزه آن را تلخ کرده است ولی ما که متادون درست میکنیم، آمدیم متادون را شیرین کردیم. بعضی آمدند متادون را وانیلی کردند که مثلاً وانیلی کنیم تا خوشمزه باشد، این کارها اشتباههای بسیار بزرگ و فاحشی است که از روی جهل و نادانی و ندانستن قضیه نشأت میگیرد. شما نمیگویید؛ وقتی متادون را وانیلی کردید، بچهها میخورند؟ ما چقدر در متادون مسمومیت داریم، ما مرتب روی متادون اُوردوز و مسمومیت داریم، به خاطر اینکه وانیلی کردیم، شیرین و خوشمزه است و بچهها میخورند. متادون باید مزهاش تلخ باشد، میگوید: اگر مزهاش تلخ باشد، نمیخورند؟ چرا نمیخورند؟ مگر اینهمه مردم عَرق میخورند، عَرق خوشمزه و شیرین است؟ عَرق یکچیز بدمزهای است، الکل اینقدر بدمزه است که خدا میداند، کسی که عادت نداشته باشد، اگر یکذره بخورد، فوری بالا میآورد و اصلاً نمیتواند آن را قورت بدهد، اینقدر عَرق بدمزه است ولی تمام مردم دنیا میخورند.
یکی از اشتباهات بزرگی که روی متادون کردند؛ این بود که متادون را شیرین کردند؛ یعنی کسانی این نسخه را پیچیدند که اصلاً از هیچچیز خبر ندارند. بعضی هم پیشنهاد میدهند که این را وانیلی کنیم، زعفرانی کنیم، کرم کاراملش کنیم؛ بنابراین متادون باید تلخ باشد حتی میخواهم بگویم که چیزی که بشر درست میکند با چیزی که خداوند و طبیعت درست میکند، خیلی باهم فرق دارد.
در کنگره 60 ما OT را از 16/5 سیسی بیشتر نمیدهیم، 16/5 سیسی را هم که ما شروع کردیم به دادن، هیچگونه محاسبات خاصی در نظر گرفته نشد، تصادفی این قضیه شد ولی بعداً دیدیم این را که ما برم بنای تصادف درست کردیم، نسبتاً پایه علمی هم دارد. در کنگره الآن از 16/5 سیسی متادون بیشتر نمیدهیم، 16/5 سیسی هم برابر با 1/6 دهم تریاک است. اثر کشندگی تریاک هم یک گرم تا یک ونیم گرم است؛ یعنی یک تا یک و نیم گرم تریاک منجر به مرگ یک بزرگسال میشود، همین مرگ را ما آمدیم روی OT بالاترین گرفتیم.
علت اینکه روز اول 17 سیسی در نظر گرفتیم، تصادفی بود ما با آقای دکتر مکری بحث داشتیم که میگفت من take home نمیدهم؟ مهندس، باید این پروژه را طوری اجرا کنی که روزی یکبار اینجا بیایند و بخورند. گفتم: اینکه هیچ، چه طوری روزی یکبار بیایند اینجا و دارو بخورند؟ شما فکر کنید، یارو خانهاش قلهک است، صبح بلند شود بیاید میدان قزوین، آنجا 5 سیسی OT بخورد، بعد برگردد و برود سرکارش خود اینیک شغل است، کسی که بخواهد از قلهک به میدان قزوین بیاید و شربتش را بخورد و برگردد یک روزش از بین میرود. گفتم: نهتنها باید take home و در روز 3 بار بدهیم؛ بلکه باید یک هفته، یکبار بدهیم. گفت: نه اگر هفتهای یکبار بدهیم، میروند میفروشند یا همه را باهم میخورند؟ گفتم: شما امتحان نکردی و آموزش ندادی. اول آموزش را بده، بعد OT را به او بده، در ثانی چون امتحان نکردی و آموزش ندادی با ما امتحان کن، اگر دیدی خوب است ادامه بدهیم، اگر خوب نبود جمش کن. بعد از خیلی جنگ و جدال گفت: این شیشهها 140 سیسی است، من از این شیشهها بیشتر نمیدهم؟ یعنی از 140 سیسی که یک شیشه پر میشود، بیشتر نمیدهم. ما هم حساب کردیم، دیدیم یکی از این شیشهها برای هفته اول که شخص بخواهد بگیرد؛ "البته هفته اول 8 روز حساب میشود،" باید 17 سیسی بدهیم، اگر 17 سیسی بدهیم، یک هفته جواب میدهد، بر این مبنا ما 17 سیسی را در نظر گرفتیم. بعد برای اینکه بچهها، کلینیکها را اذیت نکند و نامنظم نباشند، مرکز اینکاس هم همینطور بود، گفتیم هرکسی که آنجا میآید، باید از طرف ما مبصر باشد که نظم و انضباط و حضور غیاب او کنترل شود. به گفته خود آقای مکری هزار نفر به اینکاس آمدند دارو گرفتند، یک دعوا هم نشد ولی پانزدهتا مسئله متادون داریم، هرروز دعوا و درگیری داریم و بعضیاوقات درب اینجا میشکند. یکی اینکه افراد آموزش دیدند ویکی اینکه نشئه شدند؛ بنابراین آنجا تبدیل شد، TDS سه 3 بار در روز که بسیار مؤثر است و به اعتقاد من متادون هم حتماً باید 3 بار در روز مصرف شود. هرچند میگویند؛ طول عمر OT زیاد است ولی اثر سازنده آن 7،8 ساعت است، برای همین آن را کردیم 3 بار در روز، یک هفته یکبار که الآن دوهفتم، سه هفته ما OT را میدهیم. بچهها هم نه همه را باهم میخورند نه میروند میفروشند و نه مشکلی پیش میآید، به کار وزندگی خودشان هم میرسند.
مسئله بعدی صبح که با بابک صحبت میکردم، در کنگره الآن بالای 600 نفر در قسمت OT مرکز در کل کشور کار میکنند؛ چک کردن، واردکردن در دفتر. ایکاش شما یک روز بیایید کنگره قسمت OT مرکز تمام سوابق و فالوآپ ها آنجا موجود است که کدام مرکز بودند؟ کدام کلینیک بودند؟ چقدر طول کشیده است؟ تمام مدارک بایگانی و ثبت میشود، کلی دفترودستکهای مخصوص داریم تا بخواهیم اینها را وارد و تقسیمبندی کنیم، الآنه ما ده هزار نفر روی شربت OT داریم.
تصادفاً این هفته، هفتهی OT است، من از بچههای OT تشکر و قدردانی میکنم که بدون مزد در طی سال برای خدمت به دیگران میآیند و در پروژه OT کار میکنند، آموزش دارند، کلاس دارند، خیلی مسائل پشت پرده است و شما آنها را رؤیت نمیکنید ولی اینها کارهای زیادی انجام میدهند، افراد را آماده میکنند تا به کلینیک بیایند، وقتی افراد میخواهند، به کلینیک بیایند، آموزش میبینند با آنها صبحت میشود، به آنها سی دی میدهند، باید سی دی را گوش کنند، یک پکیجی میگیرند به قیمت 4 تومان، 5 تومان که ده تا شیشه کوچک و انواع و اقسام سرنگها و سی دی دارد، تمام اطلاعات را به آنها میدهند، بعد میآیند و وارد فضای کلینیک میشوند. این مسائلی بود که راجع به OT گفتم، به این دلیل ترکیبات OT را گفتم که شما بدانید با چه دارویی طرف هستید و چگونه باید استفاده کنید. چیزی که در مورد OT باید مراعات کنیم؛ البته باید در مورد همهی داروها باید این قانون ثابت باشد که برای هر بیماری، داروی مناسب، میزان مناسب و زمان مناسب در نظر گرفته شود. داروی مناسب باشد که بتواند سیستم را بازسازی کند، چه مقدار باشد؟ خیلی مهم است، کم باشد، زیاد باشد؛ مقدار مناسب و سومی چه زمانی دارو را استفاده کند؟ من فکر میکنم بهقدر کافی در مورد OT صحبت کردم، بازهم از بچههای OT تشکر میکنم.
جلسه برای مشارکت باز است.
دکتر محمد
دری این 7 سال ما آمدیم، تعداد مرگومیرهای ناشی از متادون را در تهران بررسی کردیم. 1274 نفر در تهران یعنی ماهی تقریباً 15 نفر فوت ناشی از متادون فقط در تهران داریم که این آمار مستند است. من یادم هست به جناب مهندس گفتم: اگر جایی شما شنیدید که یکی از بچههای کنگره 60 براثر مسمومیت با OT فوت کرد، این را حتماً به من بگویید! فکر کنم 3 سال پیش بود، هنوز یک مورد هم گزارش نشد.
ماسالی 3000 فوت ناشی از مواد داریم، چون من یک کار تحقیقاتی انجام میدهد و پروندهها به دست من میآید و بررسی میکنم تابهحال موردی ندیدم؛ البته دوباره فرم را نگاه میکنم، چون 4 سال است که تمام فوتیهای مواد را چک میکنم اما متأسفانه متادون را به این فُرمت داریم. اولین باری که شربت OT آمد، ما این دادیم به آزمایشگاه آن را آنالیز کرد، 10 در صد الکل دارد؛ یعنی اِتانول آن 10 در صد است که خیلی وقتها افرادی که خیلی شرعی هستند، میپرسند که وجود الکل در OT ایراد دارد یا ندارد؟ و ما میگویم: بگذارید الکلش بپرد و بعد استفاده کنید.
مسئلهای 2 سال پیش مطرح شد که وجود سرب در شربت تریاک بود. دیروز در گروه درمانگران اعتیاد که نزدیک 3 هزارتا 4 هزار عضو دارد، یکی از دوستان پرسید آیا در شربت تریاک سرب وجود دارد یا نه؟ چون 2 سال پیش بحث سرب همراه با تریاک بود، همان زمان من شربت تریاک را دادم آنالیز کردند، سربی وجود نداشت حتی آن زمان چون دیدم این قضیه را پَروبال میدهند و بهصورت هدایتشده است، گفتم: در کشور هرکسی ادعا میکند که شربت تریاکش سرب داشته و مریضی دارد که با شربت تریاک دچار مسمومیت با سرب شده، آن نمونه را پلمپ شده برای من بفرستد، هزینهای هم نمیخواهد، ما خودمان آنالیز میکنیم که یک مورد هم نداشتیم.
مورد آخرم اینکه ما 4 کارخانه تولید شربت تریاک داریم، فکر کنم بقیه دوستان هم متوجه شدند، الآن مشکلی که داریم این است که بعضی از بیماران میگویند: آقای دکتر این شربت مثل شربت قبلی نیست؟ متأسفانه این مشکل شاید وجود داشته باشد که کیفیت شربتها فرق میکند و این ممکن است در درمان بیماران هم تأثیر بگذارد.
جناب مهندس
خیلی متشکرم دکتر، البته محمد در پزشک قانونی است و حرفهایی که میزند، حسابشده، قانونی و بالاترین مرجع است که راجع به این مسائل صحبت میکند. مشکلی که ما الآن داریم، همین کارخانهها است ولی ما این را به بچهها نگفتیم، اگر بگوییم؛ واویلا میشود. بعضی کارخانهها شربت OT شان خیلی خوب است و نشئه میکند ولی بعضی نشئه نمیکند، اصلاً رنگشان هم کمرنگتر است، باید یک فکری کنیم، من با مسئولین صحبت کنم، شما هم اگر میتوانید صبحت کنید تا شربتها را یکشکل کنند، یا کارخانهای که هست مشخص شود. قبل از OT که بچهها تریاک مصرف میکردند، میگفتند: مهندس این دفعه جنسش خوب نیست؟ من میگفتم: هرچی بود قربه الی الله بخورید! حالا میخواهند تریاک بد باشد، خوب باشد، اگر زیاد باشد که نشئه میشوید و خوب است، اگر هم بد بود، خمار میشوید، دفعه بعد که تریاک خوب گیرتان بیاید، بیشتر نشئه میشوید؛ بنابراین روی شربتها هم همین را میگوییم، ما به بچهها میگوییم: فرق نمیکند ولی خودمان میدانیم که فرق میکند و حتماً باید این را مطرح کنیم.
دکتر رضا
هفته OT را به همهی زحمتکشان که در این حوزه مشغول فعالیت هستند، آقا بابک عزیز و 600 نفری که در مجموعه زحمت میکشند و همهی همکارانی که درمجموع کلینیکها بحث توزیع و نظارت رادارند، تبریک میگویم. بحث اینکه کیفیت دارو تغییر داشته شد، فقط بحث 0T نیست، در متادون و بقیه داروها هم همین راداریم. ما به دلایل مختلف تقریباً حولوحوش 30 سال پیشطرح ژنریک داروها را در کشور پیادهسازی کردیم، چون در کشورهای خارجی بحث بِرَندینک مطرح است؛ یعنی شما استامینوفن دارید، پاراستامول دارید، هر شرکتی باکیفیتهای مختلف یک دارو را تولید میکند و بر اساس آن کیفیت نرخهای متفاوتی دارد. به دلیل شرایط خاصی که کشور داشت، طرح ژِنِریک حاکم شد. تقریباً حولوحوش یک سال، دو سال پیش بحث این شد که دوباره بِرندینگ حاکم شود و الآن هم به یک نحوی در بعضی از داروها حاکم شد ولی این هم باید با یک نظارت خاص باشد، چون اکثر شرکتهای داروساز فرضاً استامینوفن را طعم دار میکنند، به قول شما وانیلی و طعم خاص میدهند باقیمتهای سرسامآور، عین پروسهای که در نانواییها داریم که با اضافه کردن کنجد به نان مبلغی را به نان اضافه میکنند. الآن در بِرَند دارو پخش این تغییرات راداریم، گاهی میبینید که کیفیت قرصها پایین است. فاران سال قبل یک موردی را داشت که شربتها در مقطع خاص، کیفیت پایینی داشتند. بحث من این است که این تدبیری که شما فرمودید که اگر بیمار این را متوجه شود، اصلاً اطمینان نمیکند. بحث این است که چنانچه زمانی کیفیت داروها پایین است، به معاونت دارو اطلاع داده میشود؛ البته فرآیند زمان بری است ولی به شرکتها اعلام میکنند، در همایشهایی که بود، این مشکل منتقل میشود و یک مقداری شاید روی کیفیتها تأثیرگذار باشد.
در موردبحث OT که شما در سی دی فرمودید، بحث تریاک از زمان خلق بشر بهعنوان یک دارو محسوب بوده. در بحث طب سنتی ایرانی تریاق یا تریاک یا نوش دارو اساساً در خیلی از قسمتها میبینیم که بهعنوان دارو استفادهشده است. در طب هومیوپاتی، طب سنتی غرب هم دارویی به اسم اُپیوم وجود داشته است. بزرگترین ظلم به تریاک این بود که برای بشر استفاده بد از این داروی بزرگ را داشتیم و خوشبختانه این اهتمامی که شده و زحمتی که کشیده شده، کما اینکه خود شما هم در سی دی اشاره میکنیم؛ پذیرش تریاک در سیستم درمان به این راحتی نبود. زمانی که ما میخواستیم OT را استفاده کنیم، یکی از دوستان ما که در نظارت درمان بود، وقتی ما خواستیم ثبتنام کنیم، گفت: این کار نکن! میآوری به کلینیک خودت هم درگیرمی شوی، اثر هم ندارد، سمتش نرو! الآن باورها خیلی تغییر کرده؛ یعنی در جایگاه درمانی که پیشآمده و OT نقش ایفا میکند، این خیلی مؤثر است.
دومین بحث، مزه تلخ تریاک است که خیلی اثرگذار است. مشابه همین، پودرهای اُ. آر. اِس بچهها است که طعم دار آن را در داروخانهداریم. با یکی از اساتید اطفال که صحبت میکردم، گفتند: این افراد بدترین خیانت را کردند، چون اُ. آر. اِس یک مزهای دارد، مثل آب دریا که بچه بهراحتی نمیخورد ولی بچهای که دچار گاستروآنتریت میشود، به خاطر عطشی که دارد، این را استفاده میکند ولی وقتی طعم دار میشود، اگر مشکل الکترولیتیاش هم خوب شود، به خاطر طعمش آن را میخورد که مشکل الکترولیتی را فزآینده میکند. شاید عمده استفاده اَبیوزی که بهخصوص توسط بچهها استفاده میشود، به خاطر مزه شیرین متادون است و بحث ساختارمندی دوز اگر دوزاژ تجویزی طبق پروتکل باشد، میزان مسمومیتها کاهش پیدا میکند.
جناب مهندس
ما باید به این عمل کنیم، بعضی از شربتها شاید تریاکش کم باشد؛ مثل کمپرسی که آجر میآورد و میگوید 15 تن است درصورتیکه 12 تن است یا تیرآهن میآورد و میگوید 30 تن است، بعد میبینیم 18 تن است. ممکن است آنجا هم تریاک را کم کرده و آب آن را زیاد کرده باشند، این است که همهی ما باید اقدام کنیم و به وزارت بهداشت و معاونت دارو بگوییم، به خود کارخانه هم زنگ بزنیم و بگوییم که داروی شما مشکل دارد، اگر زیاد بچهها را اذیت کنند، ما مجبوریم این کار را بکنیم.
دکتر رضا
اگر بشود به کارخانه جات داروسازی این پیشنهاد شود، چون بحث رسوب در شربت است؛ یعنی چند وقتی است که باکیفیت پایین شربتها مواجه هستیم. شربتهای خیلی از شرکتها را میبینیم که تریاکش رسوب میکند و بههیچوجه قابلیت ندارد، وقتی تکان میدهیم یا حتی در آب گرم هم میگذاریم که حل شود، قابلیت کنده شدن ندارد؛ یعنی رسوبی که ماده خشک تریاک در شربت OT پیدا میکند، اثرگذار است.
جناب مهندس
این از اول بوده، حالا خیلی کمتر شده و مسئله زیاد حادی هم نیست. جنسش خوب باشد، موادش خوب باشد، چون اینهایی که رسوب میکند؛ مثل رزین و کائوچو است که رسوب میکند وگرنه مواد اصلی در شربت شناور است.
سؤال من این است که با خواصی که شما در مورد OT گفتید که میزان مناسب و مقدار مناسب، پس با وابستگی آن باید چهکار کرد؟
پاسخ جناب مهندس
تمام داروها مخصوصاً مسکنها و روانگردانها همگی وابستگی دارند. فکر نکنم هیچ مسکنی پیدا شود که وابستگی نداشته باشد، اگر ندارد در کوتاهمدت وابستگی ندارد. داروهای روانگردانی مثل دیازپام، لورازپام، فولکسیتین، مرفین، کدئین حتی بروفن اگر هرروز بخورید، وابستگی دارد، چون هر چیزی که بخواهد در بدن، در سیستم روانی و سیستم درد دخالت کند، باید روی ناقلهای عصبی اثر بگذارد تا اثر نگذارد، نمیتواند حالت روحی و روانی را تغییر بدهد یا درد را از بین ببرد؛ بنابراین همه هستند و اینطور نیست که بگوییم وابستگی دارند.
شما اگر یک سال، دو سال به کسی فولکسیتین بدهید و بعد بخواهید، آن را پس بگیرید، مشکل است، آنهم وابستگی دارد. تریاک هم از این قاعده مستثنا نیست، ممکن است کسی تریاک را پنج بار، صدبار بکشد ولی وابسته نشود. کسی که بخواهد تریاکی شود، یک سال، دو سال طول میکشد، بعد باید دویست، سیصد بار مصرف کند تا تریاکی شود.
یک مشکلی که در قسمت پزشکی وجود داشت، مخصوصاً در قسمت اعصاب و روان این است که داروهای روانگردان را به شخص میدهند ولی دیگر پس گرفته نمیشود. وقتی کسی دو سال داروی روانگردان مثل دیازپام، لورازپام را بخورد، دیگر پزشک نمیتواند پس بگیرد، عوضش میکند ولی اگر بخواهد پس بگیرد، مریض به هم میریزد؛ بنابراین متد D.S.T که برای درمان است، درستشده برای پس گرفتن دارو یعنی شما فولکسیتین را هم میتوانید با متد DST پس بگیرید، شربت تریاک را هم میتوانیم با DST پس بگیرید، پس وابستگی روی همهی آنها است و هیچ فرقی ندارد ولی ما با متد DST پس میگیریم و قشنگ هم بلدیم پس بگیریم. در پایلوت کنگره 60 باده مرکز دیگر، همهی مراکز در پروژه OT شکست خوردند، نتوانستند ولی کنگره 60 توانست و به نتیجه رساند. خود متد D.S.T متدی است، برای پس گرفتن دارو. میتواند آزمایش کنید که 21 روز،21 روز،21 روز در سه وعده شود، سازگار شود و ذرهذره کمش کنید. خیلی از افراد میگویند: ممکن است معتاد شوند، ما به خیلی از افراد دادیم حتی به شیشهایها هم دادیم نهتنها معتاد نشدند؛ بلکه پس هم گرفتیم.
نکتهی دیگر اینکه اعتیاد یک فرهنگ است ولی دارو خوردن فرهنگ نیست. فرد معتادی که مصرف میکند با رفقا مینشیند؛ مثلاً تریاک و منقل و وافور و گز میگذارد وسط یا تریاک و سیخ و سنگی میگذارد، پیکنیک و چای درست میکند، باهم جوک میگویند و مصرف میکنند و یک فرهنگ است ولی کسی که قرص دیازپام میخورد از این کارها که نمیکند و دستهجمعی که نمیآیند، بنشیند باهم قرص دیازپام بخورند یا جمع شوند بروند در جنگل فولکسیتین بخورند ولی با تریاک، هروئین و حشیش این کار را میکنند. شربت OT هم همینطور است، کسی که میخواهد،2 سیسی،3 سیسی شربت OT بخورد، اینطور نیست که رفقا را جمع کند که بنشینید ماست و خیار درست کنیم و باهم OT بخوریم. پس دارو فرهنگ اعتیاد را ندارد، چون مواد مخدر کمترین آسیبش این است که باید یک دارو را سه بار در روز مصرف کنی.
آقای بابک مسئول OT مرکز
من بهعنوان کوچکترین خدمتگزار قسمت OT، کنگره 60 از طرف آن 600 نفر از جناب مهندس تشکر میکنم که اجازه دادند در این قسمت به همنوعان خودمان خدمت کنیم. همهی ما شربت اپیوم تینکچر را در طی 8 سالی که پایلوت شد و بهعنوان داروی کنگره شناخته شد، بهعنوان یک داروی جادویی میشناسیم که خیلی از مشکلات افراد را حل کرده است ولی شاید پشت این داروی جادویی یک فرمولی باشد که باعث شده این دارو اینقدر موفقیتآمیز باشد. به نظر من آن روش، روش D.S.T درمان کنگره است. شاید با هر داروی دیگری با روش D.S.T بشود به این نتیجه رسید ولی با روشهای دیگر با شربت اپیوم تینکچر نمیشود به این نتیجه رسید، پس روش D.S.T خیلی مهم و تأثیرگذار است. درنتیجه ای که شربت اپیوم تینکچر داده، شاید روش D.S.T بهعنوان ابزار از شربت اپیوم تینکچر استفاده کرده تا به این نتیجه رسیدیم.
من این هفته را خدمت شما و همهی اعضای لژیون پزشکان تبریک میگویم. ما در کنگره میگوییم؛ هر کس که به درمان میرسد، حتی تازهواردی که در شعبات دیگر هم حضور پیداکردهاند، در درمان آن فرد مؤثر بوده است. هر کس در کنگره به درمان میرسد، کلیه پزشکانی که در کنگره بهعنوان همسفر خدمت میکنند، چه در کلینیکها، چه در قسمتهای دیگر به هر شکلی میتوانند تأثیرگذار باشند، در درمان فردی که حتی در کلینیک شهرستانها درمان میشود.
حضور شما در روزهای جمعه در لژیون پزشکان و آموزشهایی که توسط جناب مهندس داده میشود، میتواند در اشاعه فرهنگ کنگره و درمان کنگره در کل کشور تأثیرگذار باشد. همانطور که ما اخبار آن و صحبتهای جناب مهندس را در کانال میگذاریم و بقیه پزشکان در کشور استفاده میکنند.
این هفته را به اعضای لژیون پزشکان بهعنوان خدمتگزاران OT کنگره 60 تبریک و خدا قوت میگویم و تشکر میکنم از جناب مهندس که به من وقت مشارکت دادند.
جناب مهندس
در تمام شعب این هفته راجع به OT، مسائل OT، مشکلات OT، خواص OT و طریقه استفاده OT صحبت میشود و ما هم شفاهاً از بچههای OT تشکر و قدردانی میکنیم.
دکتر محمدعلی
جناب مهندس، سؤالی در نحوه دادن OT برای من مطرح است که گذر زمان هم آن را حل نکرده است، شاید هم من در محاسباتم کمی اشتباه میکنم.
شما میگویید که هفته اول را ما 8 روز میدهیم، من هر طور حساب میکنم، میبینم که هفته اول هم 7 روز است، پس چطور میشود که شما میگویید: هفته اول را ما 8 روز میدهیم؟
پاسخ جناب مهندس
شخصی وارد پروژه OT میشود، درست است، امروز روز شنبه است OT را میگیرد؛ میشود شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سهشنبه، چهارشنبه، پنجشنبه، جمعه، شنبه هم که میخواهد OT بگیرد، باید OT داشته باشد، توجه کردید! یک روز ذخیره را دارد! اینطور است که هفته اول میشود 8 روز؛ یعنی ما یک روز او را جلو انداختیم و روز شنبه که میخواهد، بیاید و دوباره OT بگیرد، باید OT داشته باشد و بقیه هفتهها میشود 7 روز. آنیک روز اضافه است که اگر به هر نحوی دارو را به او ندادند، شخص به خماری نیفتد.
حضور و غیاب پزشکان:
تهیه کننده و وبلاگ نویس: مسافر علیرضا نیکروش
- تعداد بازدید از این مطلب :
5759