ساده مثل زندگی؛ گفتگوی بی‌پرده با سرپرست سایت کنگره60

وب‌سایت اینترنتی کنگره 60 و چگونگی استفاده از آن، یکی از 52 دستور جلسه هفتگی سالیانه از کارگاه‌های آموزشی کنگره است، که این خود اهمیت آشنایی و اطلاع پیرامون این موضوع را نشان می‌دهد.

شهروز آذرپور، خدمت‌گزار مأخوذ به حیا و آرام سایت است که هم اکنون سرپرستی سایت کنگره 60 را بر عهده دارد. بنا به گفته‌ آقای مهندس، او از نوجوانی و از بدو فعالیت سایت کنگره 60، در شکل‌گیری و تکامل آن حضوری محوری و فعال داشته‌ است. از همین رو بر آن شدیم تا گفتگویی با ایشان داشته باشیم و از زبان ایشان با فعالیت این بخش آشنا شویم.

مصادف شدن تعطیلات با هفته سایت را بهانه کرده و از ایشان خواهش کردم به نمایندگی پرستار تشریف بیاورند، تا گفتگویی خودمانی پیرامون  فعالیت، حضور و خاطراتشان در سایت کنگره داشته باشیم. دعوتم را به شرط اینکه سؤالات "زرد" و کلیشه‌ای نپرسم قبول می‌کند.

روز پنجشنبه، کارگاه آموزشی عمومی کنگره 60 در نمایندگی پرستار، به استادی یکی از خدمت‌گزاران سایت مرکزی (حامد خزایی پور) در حال برگزاری است، سر جلسه نشسته‌ام و طبق قرار قبلی منتظر آقا شهروز هستم. اواخر جلسه است که خیلی ناگهانی پیدایش می‌شود و کنارم می‌نشیند. استاد جلسه (حامد) که از دیدنشان خوشحال می‌شود، ایشان را معرفی و ورودشان را اعلام می‌کند، حاضرین جلسه خوشحالی‌شان را با دست زدن ابراز می‌کنند. مثل همیشه با شرم و حیای خاص خودش، می‌ایستد و تشکر می‌کند، سپس درحالی‌که به سمت اتاق مرزبانی می رود، با خنده اشاره می‌کند "بیا زود جمعش کن بریم". یک جای خلوت مستقر می‌شویم تا گفتگو را شروع کنیم. همان اول گفتگو یک قراری میگذارم؛ اینکه در این نوشته دست نبرد و این گفتگو بدون ویرایش ایشان منتشر شود، کمی چانه می‌زنیم و بالاخره قبول می‌کند.

آقا شهروز، به نمایندگی پرستار خوش‌آمدید، خیلی خوشحالیم که دعوت ما را در شروع هفته سایت پذیرفتید و به نمایندگی پرستار تشریف آوردید. [هر دو از این لفظ قلم حرف زدن خنده‌مان گرفته است.]

لطفاً کمی از سابقه و چگونگی شروع فعالیت سایت بگویید؟

[با خنده می‌گوید] مگه قرار نشد سؤالات زرد نپرسی؟ به قول یکی از بچه‌ها هر سال این ماجرا را یک بار خودمان برای خودمان تعریف می‌کنیم.

درست است، اما به هر حال جمعیت کنگره ثابت نیست و هر ساله ورودی‌های جدید کنگره نیاز دارند که این سابقه را مرور کنند. دوست داریم که از زبان شما مروری اجمالی از گذشته تا کنون داشته باشیم؟ 

من از سال 82، کم و بیش به کنگره می‌آمدم و حدوداً از سال 83-84 فعالیت سایت را شروع کردیم. در ابتدا خود آقای مهندس بودند و هیچ تولید محتوایی و نویسنده‌ای وجود نداشت، من مطالب را می‌گرفتم، تایپ می‌کردم و روی سایت آن زمان می‌گذاشتم. بعد به مرور افراد دیگر از جمله آقایان رحمت فیضی، بابک فرنقی و دیگران آمدند. در همین اثنا بخش انگلیسی سایت تأسیس گردید، کم‌کم گروهی تحت عنوان مرزبانی برای سایت تشکیل شد و افراد دیگری هم اضافه شدند، دو دوره گروه مرزبانی مسئولیت اداره سایت را بر عهده داشتند و پس از آن آقای خدامی سرپرستی سایت را بر عهده گرفتند. در طول این مدت من در سایت خدمت می‍‌کردم و از شهریور 92 بود که سرپرستی سایت کنگره به طور رسمی به من واگذار شد.

اگر ممکن است بفرمایید که هم اکنون سایت کنگره 60 چه کارکردی دارد؟ در واقع می‌خواهیم از زبان شما فعالیت‌های سایت کنگره 60 را طبقه‌بندی کنیم.

به نظر من هدف سایت کنگره و یا به عبارت بهتر، سایت هر ارگان یا سازمانی، اطلاع‌رسانی وقایع و اخبار در کوتاه‌ترین زمان ممکن است. حالا در کنگره به صورت کلی می‌توان گفت که این اطلاع‌رسانی به دو بخش تقسیم می‌شود؛ یکی اینکه ما باید اطلاعات مربوط به جمع کثیری از اعضای خود را پوشش داده و اطلاعات باب میل آنان را به ایشان تحویل دهیم و بخش دیگر مربوط به کسانی است که از خارج کنگره سایت را رصد می‌کنند. در مورد بازدیدکنندگان خارج از کنگره، مهم است که مطالب به شکلی باشد که برای خوانندگان گنگ نباشد و بتوانیم اگر واقعه یا رویدادی در کنگره در حال اتفاق است، به بهترین شکل، آن را در سایت بازتاب دهیم.

ما معتقدیم سایت کنگره بزرگ‌ترین مرجع علمی، آموزشی، پیشگیری، مهار و درمان اعتیاد است، آیا این گزاره درستی است؟

بدون شک این حالت با اختلاف زیاد نسبت به سایر فضاهای مشابه وجود دارد.

در مورد کارکرد سایت به عنوان شبکه اجتماعی چطور؟ آیا می‌توان گفت که سایت کنگره 60، یک شبکه اجتماعی به مفهوم خاص آن است و یا آیا چنین دورنمایی برای سایت وجود دارد؟

وقتی اصطلاح شبکه اجتماعی را بکار می‌بریم، منظور محیطی مانند سایت های آشنایی و دوست‌یابی نیست، اما چیزی که مد نظر ما است، این است که به جایی برسیم که سیستم سایت برای تولید مطلب و واردکردن اطلاعات، محدود به افراد خاصی نباشد، افراد با میزان دسترسی‌های مختلف بتوانند در این محیط فعالیت کنند و تنها یک سیستم کنترل و مدیریت روی آن نظارت داشته باشند. البته شاید تنها یک درصد از مسیر این پروژه را رفته باشیم.

از اهمیت فعالیت سایت بگویید؟ آیا این بخش در حرکت کنگره نقش تأثیرگذاری دارد؟

هر کاری که بخواهد انجام شود یک ورودی‌هایی دارد، سپس یک مرحله پردازش اطلاعات و حوادثی است که رخ می‌دهد و در نهایت کار باید یک خروجی داشته باشد. هر رویدادی هم که در کنگره اتفاق می‌افتد، مثلاً رویدادهای ورزشی که کنگره خیلی در حال حاضر به آن اهمیت می‌دهد، یک شروع و مقدماتی دارد، سپس یک سری هزینه‌هایی از نظر مالی و نیروی انسانی فراهم می‌شود، در ادامه در طول هر رویداد یک سری اتفاقاتی می‌افتد، و در نهایت یک خروجی برای نشان دادن وسعت عملکرد و کاری که انجام شده است، باید تهیه شود. اینجا عمده آن کار تهیه خروجی بر عهده وب سایت است. ممکن است خیلی از جاها ما گزارش عملکرد داشته باشیم و یا برای خیلی از سازمان‌ها و ارگان ها به صورت خصوصی اطلاعاتمان را ارسال کنیم، اما چیزی که در سریع‌ترین زمان ممکن در دسترس عمومی قرار می‌گیرد، اطلاعات سایت کنگره 60 است. اگر این قسمت بخواهد ضعیف کار کند، کم کاری کند، یا دیرکرد داشته باشد، طبیعتاً آن زحماتی که در فرایند یک پروژه کشیده شده است، به خوبی به ثمر نمی‌نشیند و به قولی حق مطلب به خوبی ادا نمی‌شود. به همین سبب شاید بتوان گفت، اگر سایت کنگره مهم‌ترین قسمت نباشد، قطعاً یکی از مهم‌ترین بخش‌های حرکت کنگره است که باید بهای زیادی به آن داده شود.

به نظر شما سایت کنگره 60 چقدر مرجع است؟

اگر کسی بخواهد اطلاعاتی را در هر زمینه مربوط به حوزه اعتیاد کسب کند، بدون شک هیچ جای دیگر بهتر از سایت کنگره 60 پیدا نمی‌کند.

سایت کنگره 60 ، چقدر در بازتاب اخبار  مرجع است؟ برای مثال در یک مسابقه ورزشی کشوری یا بین‌المللی، که کنگره شرکت‌کننده یا برگزارکننده آن است، سایت کنگره 60 چقدر به عنوان یک خبرگزاری مرجع محسوب می‌شود؟

ببینید این یک مساله نسبی است و خیلی به موضوع خبر بستگی دارد، برای مثال وقتی صحبت از یک مسابقه فوتبال است، قطعاً رقابت بین خبرگزاری کنگره 60 با سایر خبرگزاری‌ها کمی سخت است، زیرا فوتبال یک ورزش پرطرفدار است که بسیاری از خبرگزاری‌های تخصصی در امر خبر، به آن می‌پردازند، اما مثلاً در مسابقاتی مانند مسابقات راگبی قطر که در فروردین‌ماه برگزار شد، تنها با نوشتن عبارت "راگبی قطر" در موتور جستجوی گوگل، اولین نتایج به خبر شرکت تیم ملی راگبی ایران در مسابقات قطر، که توسط سایت کنگره تولید شده بود، اختصاص داشت. همچنین با توجه به شرایط زمانی و پوشش سایر خبرگزاری‌ها گاها ما به عنوان مرجع یک خبر مشترک قرارگرفته‌ایم.

در حوزه مسایل مربوط به اعتیاد بدون شک سایت کنگره مرجع است، اما وقتی بحثی خارج از حیطه تخصصی کنگره مانند ورزش تخصصی یک رشته خاص پیش می‌آید، اگرچه ما تمام تلاش خود را می‌کنیم، اما خب در این شرایط اکثراً سایت های تخصصی آن حوزه مرجع خبر هستند.

ما می‌گوییم که سایت کنگره در حال حاضر روزانه حدود 30 هزار بازدیدکننده دارد، چقدر از این بازدیدکننده‌ها واقعاً خارج از اعضای کنگره هستند؟ گاهی ممکن است تصور شود این بازدید به خاطر شمار بالای اعضای کنگره است و در واقع ما خودمان رصد کننده‌های اصلی هستیم.

واقعاً نمی‌توان آمار بازدیدکنندگان را به تفکیک و به طور قطعی بیان کرد که چه تعداد از اعضای کنگره و چه تعداد از بیرون هستند. اما هم اکنون بسیاری از تازه واردین کنگره 60، از طریق سایت با این مرکز آشنا شده‌اند. هم چنین بسیاری از محققان و دانشجویانی که به کنگره می‌آیند، از طریق سایت به کنگره وصل می‌شوند، یا حداقل هنگام مراجعه به کنگره اذعان می‌کنند که سایت را دیده‌اند و اطلاعات خیلی خوبی از آن دریافت کرده‌اند. اما من یک مثال می‌زنم که برای خودم خیلی جالب بود:

من در رشته نرم‌افزار کامپیوتر تحصیل می‌کنم، چند سال پیش در دانشگاه یک درسی داشتیم به نام شیوه ارائه، که باید پیرامون یک مطلبی به جز حوزه تخصصی خودمان مطلبی را ارائه می‌دادیم تا توان خود را در ارائه مطلب نشان دهیم. یکی از دوستان من موضوع اعتیاد را انتخاب کرده بود و من متوجه شدم که تمام مطالبش را از سایت کنگره 60 تهیه کرده بود، این برای خود من یک نمونه بارز از شخصی بود که هیچ تجربه‌ای از اعتیاد ندارد و تنها به عنوان یک پژوهشگر، سایت کنگره را بهترین مرجع برای تحقیق پیرامون اعتیاد می‌شناسد.

آیا به دورنمایی که خودت شخصاً برای سایت مد نظر داری رسیده‌ای؟

راستش من سقفی برای خوب بودن ندارم، به قول آقای مهندس؛ یک روزی بود ما با داشتن ده تا بازدیدکننده خوشحال می‌شدیم، آلان هم که یک مطلبی در سایت هزار تا بازدیدکننده دارد، یا مثلاً فایل صوتی کارگاه‌ آموزشی در روزهای چهارشنبه، در کانال کنگره تا 12 شب چند هزار دانلود کننده دارد، خوشحال می‌شویم، اما راضی نیستیم. حتی اگر ما تمام مصرف‌کننده‌های روی کره زمین را پوشش دهیم و آنان را از طریق سایت با روش درمان آشنا کنیم، باز هم کار ما ادامه دارد و انتها ندارد.

اما در مجموع روند رو به تکامل است و راضی هستید؟

همانطور که گفتم من برای موفقیت سقفی قائل نیستم، شاید اگر سه سال پیش به من می‌گفتید که سایت به جایگاه آلان می‌رسد، می‌گفتم چقدر عالی، اما الآن که در این جایگاه هستیم باز هم راضی نیستم. اما بله، روند انشالله که رو به تکامل است.

از خدمتی که می‌کنید چه انگیزه‌ای دارید، لذت می‌برید؟

واقعاً نمی‌دانم چطور جواب بدهم، حقیقتش انگیزه خاصی ندارم، یعنی هیچ‌وقت این‌طور فکر نکرده‌ام که مثلاً می‌خواهم از خدمت کردن به جای خاصی برسم، یک بخشی از زندگی‌ام است و حس خوبی از آن دارم.

این چند روز کامنت های اعضای کنگره را می‌خواندم که نوشته بودند از طریق سایت با کنگره آشنا شده‌اند، و از این بابت تشکر کرده بودند، من هیچ‌وقت خودم را مخاطب این سخنان ندانسته‌ام، یعنی هیچ‌گاه فکر نکرده‌ام که مثلاً من برای کسی کاری کرده‌ام، من کاملاً وظیفه‌ام را به عنوان بخشی از زندگی‌ام انجام داده و می دهم.

تا حالا در این مدتی که در سایت خدمت می‌کنید خسته هم شده‌اید؟ مثلاً اینکه بخواهید دیگر ادامه ندهید؟

بالأخره پیش‌آمده که خسته بشوم؛ بالأخره آدمیزاد است، خیلی وقت‌ها با شوق و ذوق کارکرده‌ام، خیلی وقت‌ها هم افت و خیز داشته‌ام، ولی حتی در بدترین شرایط هم در پس ذهنم این بوده که باید فلان برنامه‌ریزی یا فلان کار را انجام دهم، روزهایی هم شده که در برخی مراسم‌ها یا اتفاقات، شبانه‌روزی کارکرده‌ایم. اما این که بگویم تا کجا می‌خواهم ادامه بدهم، حقیقتش این است که من خودم را جزئی از این سیستم می‌دانم و به همین سبب این موضوع برایم تاریخ انقضا ندارد و شاید حتی این‌طور فکر می‌کنم که این موضوع به زندگی‌ام هم ختم نمی‌شود.

هفته سایت با تعطیلات کنگره مصادف شده است، به گمانم سایت تنها بخش از کنگره است که تعطیلی ندارد، درست است؟

بله، نه تنها این هفته بلکه سایت کنگره هیچ زمانی تعطیلی ندارد. حتی سایت ساعت کاری مشخصی هم ندارد. با توجه به اینکه در فضای مجازی ساعت مشخصی برای مراجعه تعریف نشده است، ما هم ساعت کاری مشخص نداریم، جمعه، روزهای تعطیل، شب و روز، بنا به شرایط و نیاز سایت و خدمت‌گزاران بخش‌های مختلف باید آماده و فعال باشند. در واقع ما دو گروه مخاطب داریم، گروهی مراجعین خارج از اعضای کنگره، که برای آن‌ها تعطیلات و ساعات کاری مشخص کنگره اصلاً معنی ندارد و ما همیشه باید اطلاعات لازم را برای راهنمایی و پیام‌رسانی به آنان تهیه و به‌روز نماییم. و اما گروه دیگر مخاطبین اعضای کنگره هستند، اتفاقاً در شرایط تعطیلات این‌چنینی، مانند تعطیلات عید نوروز، تعطیلات کوچک بین سال، حتی نصفه شب یا دیروقت، شاید تنها راه ارتباطی که یک نفر در سریع‌ترین زمان ممکن بتواند خود را به کنگره وصل کند، همین فضای مجازی باشد. یک بار چند سال پیش آقای مهندس این نکته را فرمودند که، شما باید یک مطلب یا مقاله را طوری برای سایت تهیه کنید، که وقتی یک مصرف‌کننده یا مسافر سفر اول، نصفه شب وارد سایت کنگره می‌شود، جذب آن مطلب گردد.

 از آن گذشته خیلی اوقات برای بروز رسانی به موقع مطالب، خدمت‌گزاران سایت باید بی‌وقفه، در تعطیلات و یا پاسی از شب، به تهیه و تولید مطالب متناسب با شرایط بپردازند.

یک زمانی به خاطر وجود وبلاگ در لژیون‌ها، ناخودآگاه خدمت‌گزارانی برای این کار تربیت می‌شدند، از طرف دیگر تازه بودن حضور فضای مجازی در زندگی مردم، خودش انگیزه‌ای برای فعالیت در زمینه سایت و وبلاگ بود، الآن به نظرت با کمرنگ شدن این دو عامل، این گزاره درست است که نیروهای خدمت‌گزار در سایت و وبلاگ کمرنگ شده‌اند؟

از جهاتی این حرف درست است، به خصوص کمرنگ شدن وبلاگ لژیون‌ها در این زمینه تأثیرگذار است، اما از یک جهاتی هم بد نیست؛ زیرا بحث بین کیفیت و کمیت است، این صحبتی است که آقای مهندس در مورد رهایی‌ها هم فرمودند، اینکه ما می‌خواهیم روی کیفیت کارکنیم. در بحث سایت هم من خودم مشتاقم که روی کیفیت کارکنیم، من این موضوع را به اعضای سایت که جدیداً به ما می‌پیوندند هم می‌گویم که سعی کنید کمتر کارکنید اما باکیفیت و دقت بهتری کارکنید. الآن سایت ما به یک چنین سمتی رفته است و این دقت در مطالب سایت چشمگیر شده است.

الآن خدمت در سایت چه شرایطی دارد؟

ما هیچ محدودیتی نداریم و هر کس برای خدمت تشریف بیاورد قدمش روی چشم. البته قطعاً باید یک سری آیتم‌هایی را از لحاظ جنبه فنی داشته باشد، اما با این حال هیچ محدودیتی نداریم و اگر کسی علاقه‌مند است، هیچ واهمه‌ای از ویژگی‌هایی که لازم است، نداشته باشد، زیرا همه کارها قابل فراگیری است.

اتفاقاً به موضوع خوبی اشاره کردید، یک بخش از دستور جلسه این هفته مقاله‌نویسی هم هست، بالأخره کسانی که به کنگره می‌آیند همه‌شان که نویسنده، عکاس، خبرنگار و ... نیستند، آیا بخشی تحت عنوان آموزش در بخش فضای مجازی کنگره وجود دارد و چقدر لزوم چنین بخشی را ضروری می‌دانید؟

قطعاً اگر چنین بخشی برای آموزش باشد خیلی خوب است، اما الآن روال این‌طوری است که شخص بنا به علاقه‌اش شروع به کار کردن نموده و سپس شروع به کسب تجربه می‌کند. در خلال آموزش‌هایی که یک مسافر برای رها شدن در کنگره از آن بهره‌مند می‌شود، ناخودآگاه در زمینه نوشتن چیزهایی را یاد می‌گیرد و در ادامه اگر علاقه‌مند باشد می‌تواند در این زمینه آموزش‌های کامل‌تری را کسب کند؛ اما ما هم سعی می‌کنیم که در حد توان آموزش‌هایی را به زبان ساده برای فعالیت در سایت و وبلاگ، برای عموم افراد کنگره داشته باشیم؛ برای نمونه می‌توان به همین جزوه ای که اخیراً تحت عنوان "اصول درج مطلب در وبلاگ" منتشر شد اشاره کرد.

خاطره ای از مدت حضور و خدمت در سایت دارید که برای خوانندگان تعریف کنید؟

نه.

یعنی این همه مدت هیچ خاطره‌ای ندارید؟

موضوع این است که سایت هر لحظه اش خاطره است، نمی‌دانم کدامش را تعریف کنم.

یک سؤال خیلی مهم این است که خیلی از مطالب سایت را شما تهیه می‌کنید، اما با این حال هیچ اسم یا امضائی از شما زیر مطالب سایت نیست، شاید حداکثر به عبارت "سایت کنگره 60"، بسنده می‌کنید، چرا؟

[می خندد و می گوید] علاقه‌ای به دیده شدن ندارم، راستش فکر خاصی ندارم. شاید به خاطر اینکه من تنها یک بخشی از کار آماده شدن یک مطلب را انجام می دهم و آن بخش را هم جزء ناچیزی از کار می‌دانم.

کمی از زندگی شخصیتان بگویید، از کار، تحصیلات؟

من در رشته نرم‌افزار کامپیوتر تحصیل می‌کنم و تا جایی که بتوانم در این زمینه تحصیلاتم را ادامه می دهم، کارم هم در همان زمینه است.

در زندگی شخصی چه دغدغه‌هایی یا دورنمایی برای خودتان دارید؟

سؤال‌های سختی می‌پرسی، [در حالی که می‌خندد می‌گوید]، چیزی برای گفتن ندارم.

خیلی ممنون که برای این گفتگو وقت گذاشتید، باز هم هفته سایت را به شما و همه خدمت‌گزاران سایت تبریک می گوییم.

تهیه و تنظیم: مسافر امین