English Version
English

اكستازي قسمت اول

اكستازي، MDMA (3,4-methylenedioxymethamphetamine) جزو داروهاي شيميايي است كه داراي خواص و اثر محرك زايي و توهم زايي است. در حقيقت MDMA جزو توهم زاهاي محرك است.
MDMA يا اكستازي اغلب به صورت قرص و يا كپسول توليد و توزيع مي‌گردد. (هر چند كه بسياري از قرص هايي كه با اين عنوان در بازار به فروش مي‌رسد از تركيبات غير متعارف ساخته شده و تقلبي و دست ساز هستند). به علت نداشتن نشان تجاري، درجه خلوص متفاوت و تركيبات شيميايي نامشخص، تأثيرات اين گونه داروها، متغير و نامعلوم است.
نام هاي ديگر MDMA عبارتند از "E" و "Doves" و "XTC" و "Adams" و در ايران به نام قرص شادي هم شناخته مي‌شوند.

تاريخچه
MDMA براي نخستين بار (در طول سالهاي 1914-1912) توسط كمپاني داروسازي merc آلمان با عنوان كم كننده اشتها توليد و مورد استفاده قرار گرفت كه به علت اثرات جانبي از رده مصرف خارج شد. اطلاعات و تاريخچه روشني از آن زمان تا سال 1950 وجود ندارد. در دهه 1970 روان پزشكان در روان درماني براي شكستن دفاع رواني، كمك به بيان احساسات بيماران و ايجاد "همدلي فردي" (emphathy agent) از MDMA (در دهه هفتاد و از سال 1965) استفاده مي‌كردند. در دهه 1980 مصرف MDMA گسترش عمده اي يافته و در سال 1985 توليد غير قانوني آن رواج پيدا كرد و مصرف آن ممنوع اعلام شد. تخمين زده مي‌شود كه در سال 1989 ماهيانه حدود 000/30 قرص توليد مي‌شده است و مصرف آن به سبب فعال كردن سيستم رواني-حركتي رفته‌رفته در پارتي هاي شبانه و ... افزايش يافت.

اکستازی

علايم و آثار مصرف
تظاهرات مصرف اكستازي پس از 20 تا 40 دقيقه بروز و 4 تا 5 ساعت در يك حد حفظ و سپس به تدريج اثرات آن كاهش مي‌يابد. مصرف اكستازي حس ملايمي‌از سرخوشي، آرامش (احساس رضايت از وضع موجود)، افزايش انرژي بدن، احساس اعتماد (نزديكي و تعلق به ديگران)، احساس عشق و يكدلي، احساس گرمي‌و وابستگي به ديگران، برخي پيشنهادهاي معنوي، حس قدرت و ... منتقل مي‌كند.

اثرات منفي
- اختلالات بينايي (تيره و تار شدن)
- حركات غير طبيعي چشم
- دندان قروچه (ساييدن دندان)
- افزايش ضربان قلب و فشار خون
- لرزيدن
- افزايش بيش از حد دماي بدن
- اضطراب، تشويش و نگراني
- حمله هاي وحشت زدگي

اثرات منفي شديدتر
- اختلال خواب، كابوس هاي شبانه
- تغيير در ادراك زمان
- بي پروايي (Recklessnes)، تندخويي، بي قراري و تحريك پذيري
- اختلال در مكانيسم نعوظ و نرسيدن به اوج لذت جنسي
- عدم تمركز، فراموش كاري
- افسردگي و افت شديد خلق
- بدبيني
- كاهش گرايش به كارهاي فكري و جسمي
- تسريع در بروز آلزايمر

آثار طولاني مدت
مصرف طولاني مدت اكستازي ممكن است باعث تغييرات شيميايي در مغز شود. اين دگرگوني شيميايي باعث تغييرات خلقي و به هم خوردن نظم خواب مي‌شود. مصرف پي در پي آن باعث بدخلقي، افسردگي و سوء ظن مرضي شده و ممكن است باعث بروز علايم سايكوز شود. استفاده مكرر مي‌تواند سبب تخريب زندگي (مشكلات شغلي، تحصيلي، قانوني و غيره) شود. افزايش درجه حرارت بدن (hyperthermia) مهم ترين اثر زيانبار مصرف MDMA است كه به سندرم سروتونينserotonin" syndrome" مرتبط است. اين سندرم با تغييرات ناگهاني دماي بدن و با بي ثباتي سيستم خود كنترلي داخلي بدن همراه است و باعث ولع نوشيدن آب مي‌شود. مصرف MDMA سبب تأثيراتي بر روي وضعيت رواني-عصبي فرد مي‌گردد. آشفتگي رواني، هذيان، بدبيني، سردرد، بي اشتهايي، افسردگي، بي خوابي، نيستاگموس (Nystagmus) از جمله مواردي است كه مي‌تواند براي چندين هفته ادامه پيدا كند. هم چنين مصرف مكرر MDMA بر روي توانايي هاي شناختي به ويژه حافظه بلند مدت فرد تأثير مي‌گذارد. پژوهش ها نشانگر آن است كه MDMA بر روي بخشي از مغز كه مربوط به "تفكر انتقادي" و حافظه است؛ اثر تخريبي دارد.

ميزان شيوع مصرف
اين دارو اغلب به شكل قرص 100 تا 150 ميلي گرمي‌تهيه و با ظاهري فريبنده و با نامهاي گوناگون و خياباني وارد بازار مصرف مي‌شود. در اين ميان جوانان بيش از ساير گروههاي سني به مصرف اكستازي به ويژه در پارتي و كلوپ هاي رقص تمايل نشان مي‌دهند. پژوهش هاي اخير نشان دهنده گسترش مصرف اين ماده در مدارس، دانشكده ها و حتي خانه هاست. در امريكا در سال 2002 بيش از 10 ميليون نفر (بالاي 12 سال) حداقل يك بار براي مصرف اكستازي تلاش كرده اند. هم چنين شيوع مصرف اكستازي به طور سالانه در بين جوانان 20-18 سال شش بار بيشتر از ميانگين شيوع مصرف در كل افراد جمعيت جامعه ايالات متحده امريكاست.


بر اساس گزارش (Drug Abuse Warning Network) DAWN در سال 2002 تقريباً 75% از افرادي كه به علت مصرف MDMA به اورژانس مراجعه كرده بودند؛ سنين 25 سال به پايين را تشكيل مي‌دادند. نخستين دليل مراجعه آنها به اورژانس واكنش هاي غير منتظره ذكر شده است كه نتيجه مصرف بيش از حد (overdose) MDMA بوده است. جدول ذيل نشان دهنده مصرف MDMA نزد گروههاي سني متفاوت در آمريكا در سال 2002 است:


گروه سني در طول عمر يك سال گذشته ماه گذشته
17-12 3/3 % 2/2 % 5/0 %
25-18 15/1 8/5 1/1
26-به بالا 6/2 5/0 1/0
Total population 3/4 3/1 3/0


طي سال [2003] حدود 34 ميليون نفر در سراسر جهان، آمفتامين و متاآمفتامين و 8 ميليون نفر اكستازي مصرف كرده اند.

والدين و موضوع مصرف اكستازي در بين فرزندان
به نظر مي‌رسد كه والدين دانش كمي‌در مورد پيامدها و عوارض اكستازي در بين فرزندان خود دارند. تحقيقي انجام گرفته در آمريكا نشان دهنده آن است كه 92% از والدين در اين ارتباط (پيامدها و عوارض اكستازي) گفته اند كه "چيزي نشنيده اند" و 90% آنها اطلاعات كمي‌از خطرات استفاده از اكستازي را داشته اند؛ در اين ميان تنها 24% آنها با فرزندانشان صحبت كرده اند. جالب توجه آنكه تنها 3% آنها باور داشتند كه فرزندانشان اكستازي مصرف كرده اند. 41% والدين هم در مورد اكستازي با فرزندان خود هيچ صحبتي نكرده اند و 35% ديگر كمي‌با فرزندهاي خود صحبت كرده اند كه اين ارقام مي‌تواند در كشور ايران بسيار بدتر باشد. بسياري از مصرف كنندگان امروزه اكستازي جزء سوء مصرف كنندگان هم زمان چند ماده ديگر نيز هستند.